Jeotermal ile yılda en az 1 milyar dolar tasarruf

Enerji zamları gündemde. Pazartesi gecesi akaryakıta gelen yeni zamlar sonrası taksici esnafı taksimetre tarifelerinin yenilenmesi gerektiğini söylemeye başladı. Çarşı pazara baktığımızda akaryakıta gelen her ilave zammın doğrudan fiyatlara yansıtıldığını görüyoruz. Yeni yılda yapılan elektrik ve doğal gaz zamlarının ise etkisi faturalar geldikçe belirginleşmeye ve tepki çekmeye başladı. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu ise dün sosyal medyadan yaptığı açıklamada elektrik fiyatlarıyla ilgili ülke genelinde iş insanlarından gelen şikayet ve sıkıntılar karşısında Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın'ın açıklamalarının olumlu bir gelişme olduğunu söyledi. Hisarcıklıoğlu, “Talebimiz, elektrik fiyatlarında indirime gidilmesi ve özellikle küçük işletmelerin korunması.” dedi. İbrahim Kalın, faturalar konusunda bir çalışma yapıldığını duyurmuştu. Öte yandan işletmeler camekanlarına elektrik faturaları asarak zamlara tepki gösterirken Türkiye'nin en büyük odası konumundaki İstanbul Ticaret Odası'nın (İTO) üyelerinin durumuna ilişkin hiçbir açıklama yapmaması İstanbul iş dünyasında tepkiye neden olmuş. İş dünyası ile yaptığımız sohbetlerde konu sürekli “İTO o kadar aidat alıyor bizim hakkımızı neden savunmuyor!” serzenişine geliyor.

ÜRETİM ÜÇ KATINA ÇIKABİLİR

Enerji konusu gündemdeyken dün İstanbul Feriye'de Jeotermal Enerji Derneği (JED) yöneticileri bir basın toplantısı düzenledi. JED Başkanı Ali Kındap'ın toplantıda verdiği bilgilere göre özellikle YEKDEM mekanizması sayesinde Türkiye jeotermaldeki potansiyelini açığa çıkardı ve kurulu güç anlamında Avrupa'nın birinci, dünyanın da dördüncü büyük ülkesi oldu. Ancak gidilecek daha çok yer var. Çünkü yerli ve yenilenebilir enerji denildiğinde mühendislik birikimi ve yerli malzeme tedariği anlamında jeotermalde dünyanın sayılı ülkeleri arasına giren Türkiye'de üretilen elektriğin henüz yüzde 3'ü jeotermalden. Isıtma için ise sadece 150 bin konut aşamasındayız. JED Başkanı'nın aktardığına göre şu ana kadar yapılan keşifler çerçevesinde Türkiye'nin 60 bin MW'lık kapasitesi var. Bu kapasite kullanılarak ilave yatırımlarla 1676 MW olan jeotermalden elektrik üretimi 5 bin MW'a çıkarılabilir. Halihazırda 4350 dönüm kapalı sera alanında jeotermal kullanılıyor bu büyüklük de 25 bin dönüme çıkarılırken, 150 bin olan konut ısıtması da 5 milyon konuta yükseltilebilir.

'ESKİ YEKDEM DEVAM ETMELİ'

Jeotermal enerjiye ABD, Çin ve İskandinav ülkelerinin ağırlık vermeye başladığını anlatan JED Başkanı, Çin'in son 20 yılda yaptığı yatırımlarla 20 milyon konutu jeotermalle ısıtmayı başardığını söyledi. ABD'nin de toplam enerji tüketiminin yüzde 10'unu jeotermalden karşılama planı olduğunu kaydeden JED Başkanı, Türkiye'nin geçen on yıllık süreçte YEKDEM mekanizması sayesinde elde ettiği jeotermaldeki gelişimi yine aynı mekanizmanın devam ettirilmesi ile geliştirilebileceğini aktardı. Türkiye'de 62'nin üzerinde jeotermal santral bulunduğunu kaydeden JED Başkanı, bir santralın 30 yıllık ömrü olduğunu not etti. Jeotermal enerji kullanan bir abonenin yıllık enerji masrafı 2 bin lira iken doğal gazda bu maliyetin 5 bin liraya çıktığı bilgisini veren JED Başkanı, “Yeni YEKDEM modeli ile maalesef faaliyete geçecek yeni bir jeotermal enerji santrali bulunmuyor. Jeotermal enerjide yatırım iştahının yeniden oluşması için hem YEKDEM’in süresi beş yıldan 10 yılın üzerine çıkmalı hem de yeni teşvikler oluşturulmalı.” diye konuştu.

20 MİLYAR DOLAR CEPTE KALACAK

Peki neden jeotermale ağırlık verilmiyor. Çünkü ilk yatırım maliyeti oldukça yüksek. JED Üyesi Kubilay Çevik'in verdiği bilgiye göre 20 MW'lık enerji için 60 milyon dolarlık yatırım gerekiyor. Yani 1 MW enerji için 3 milyon dolarlık bir ilk yatırım gideri var. Fakat bu 30 yılı kapsıyor. Sadece konutlar özelinde ele alalım. Yukarıda JED'in verdiği doğal gazda 5 bin jeotermalde 2 bin liralık yıllık konut başına enerji giderinden yola çıkarsak; 150 bin civarındaki konut 5 milyona ulaştığında yani 4 milyon 850 bin konut eklendiğinde bugünkü fiyatlarla yıllık 3 bin liradan 14.5 milyar liralık tasarruf yapar. Bugünkü döviz fiyatları ile yıllık 1.077 milyar dolar ediyor. 30 yıllık santral maliyetini dikkate alırsak 32 milyar dolardan fazla bir tasarruf sağlanmış oluyor. Oysa JED'in öngördüğü 1676 MW olan üretimi 5 bin MW'a çıkarmak için ilave 3324 MW üretim gerek. 1 MW'ı 3 milyon dolar olarak alırsak; kabaca 10 milyar dolarlık bir yatırım gerekiyor. Oysa sadece konutlardan 30 yılda 32 milyar dolar tasarruf edilme durumu var. 30 yıllık süreçte 20 milyar dolar cebimize kaldığı gibi dışa bağımlılık azaltılmış olacak. Bunun yanında büyük oranda yerli malzeme ve mühendislik ile yapılacak santraller sayesinde ülke ekonomisinde de ciddi bir katma değer ortaya çıkacak. Ayrıca jeotermal sadece elektrik üretimi ve ısıtmada değil turizm ve tarım gibi alanlarda da kullanım alanı sağlıyor. Yine yenilenebilir olması açısından Avrupa Yeşil Mutabakatı ve COP21 kriterlerine de uyumlu.