Kadın kooperatifleriyle üretimi ateşleyelim

Temsilciler, ürettikleri ürünleri pazarlayabilmek ve yetkili birimlerden danışmanlık desteği istedi. Vatan Partisi Genel Başkanı Dr. Doğu Perinçek de kadın kooperatiflerinin sorunlarını dinledi.

Vatan Partisi Öncü Kadın, 150 kadın kooperatifini bir araya getirerek “Kadın Kooperatiflerinin Güçlendirilmesi: Sorunlar ve Çözümler” Kurultayı’nı düzenledi. Aralarında Burdur Karamanlı Kadın Kooperatifi, Çorum Anne Lezzeti Kadın Kooperatifi, Diyarbakır Dicle Kadın Kooperatifi, Hakkâri Kadın Kooperatifi, Isparta İşte Kadın Kooperatifi, Malatya Kuluncak Kadın Kooperatifi, Kütahya Apayrı Yaşam Kadın Kooperatifi, Ordu Kadın Emeği Kadın Kooperatifi, Sivas İmranlı Kadınlar Kooperatifi, Şanlıurfa Göbeklitepe Kadın Kooperatifi, Van Mimoza Kadın Kooperatifi, Şırnak Cizre Kadın kooperatiflerinin başkanlarının da bulunduğu kurultayda üretimin her alanında var olan kadınların sorunları dinlendi, çözümler tartışıldı. Kurultaya, Avrasya Kadın Dayanışma Derneği yöneticileri de katıldı.

ÖRNEK BİR ÖRGÜTLENME MODELİ

Çevrim içi toplanan kurultayın açılış konuşmasını yapan Vatan Partisi Öncü Kadın Genel Başkanı Meltem Ayvalı, kadın kooperatiflerinin, üreten, birleşen ve çağdaş Türkiye mücadelesinde önemli bir yer tuttuğunu, kadın kooperatiflerini güçlendirilmesi gereken örnek bir örgütlenme modeli olarak gördüklerini belirtti. Ayvalı, “Kooperatifler aracılığıyla; kadın emeği değer kazanmakta ve görünür kılınmaktadır. Kadınların üretime ve istihdama katılmasına katkı sunulmaktadır; kadınlara iş ve kazanç kapısı açılmaktadır. Kadın girişimciliği teşvik edilmektedir. Kadınlar arasında dayanışma ve iş birliği örgütlenmektedir. Kadınların sosyal yaşamda daha aktif biçimde yer alması sağlanmaktadır. Kadınların ortak sorunlarına çözümler bulunmaktadır” diye konuştu.

KOOPERATİFLER, AYDINLANMANIN UNSURLARINDAN

“Kadın kooperatifleri, toplumsal kalkınma ve aydınlanmanın etkili unsurları olarak değerlendirilmelidir” diyen Ayvalı, kadın kooperatiflerinin güçlendirilmesi ve sorunların çözümü için bir araya geldiklerini belirterek şöyle konuştu: “Vatan Partisi olarak; iç ve dış tehditlerle mücadele eden ülkemizin ufkunda Üretim Devrimi programının olduğunu söylüyoruz. Üretim Devrimi; en çok kadınlar içindir ve kadınların katılımıyla zafere ulaşacaktır. Kadınların üretimle özgürleşeceği bir dönemin içindeyiz. Kadın kooperatifi örgütlenmesi hem üretimi ateşleyen yönüyle hem de sistemin dayattığı bireyciliğin izlerini silen doğasıyla Üretim Devrimi programında özel bir yere sahip olacaktır. Kooperatiflerin özel ya da genel sorunları da ancak bütünsel bir bakış açısıyla ve planlı adımlarla çözüme kavuşacaktır.”

'ÜRÜNLERİMİZ DEĞERLENDİRİLSİN'

Kurultaya katılan kadın kooperatifi temsilcileri yaşadıkları sorunları anlattılar. Hakkâri Kadın Kooperatifi adına konuşan Ümmühan Keskin, temel problemlerinin pazar alanları olduğunu belirtti. Keskin şunları söyledi: “Hakkâri, üretimin olmadığı bir kent. Hayvancılık ve tarım alanında bakir bir alanda yaşıyoruz. Kooperatiflere daha fazla destek istiyoruz. Kooperatifler birleştirilmeli. Hakkâri’deki yöresel otlar, peynir, bal üretiyoruz. Önemli olan bunları pazarlayabilmemiz. Birçok kooperatife bu ürünleri sağlayabiliriz. İzmir’le işbirliği istiyorum. Kooperatifler arasında kopukluk var. Biz kimseye ulaşamıyoruz. Böyle kurultaylar yaygınlaştırılmalı. Ürünlerimiz batıda değerlendirilsin.”

'KOOPERATİFLER BİRBİRİNE DESTEK OLMALI'

Denizli Serinhisar Kadın Üretim Girişimci Kooperatifi Başkanı Ümmügül Gemi de pazar sıkıntısını dile getirdi. Gemi, “Bizim de sıkıntımız bu, ürettiğimiz ürünlerin pazarı yok. Nereye satabileceğimizi bilmiyoruz. Ürünlerimiz elimizde kalıyor. Fuarlar olmalı. Geçen seneden yaptığım ürünler hala elimde. Kooperatifler bir araya gelip birbirlerine destek olmalı” dedi.

ANTALYA’DA 24 KOOPERATİFİZ

Antalya Kadın Kooperatifi adına konuşan Kezban Kaya, bir siyasi partiden ilk defa böyle bir kurultay talebi geldiğini belirterek, “Amaç siyaset değil kadınlara destek vermek. Biz de bunu hissettik. Doğudaki arkadaşları dinledim. Emekli halk eğitim öğretmeniyim, Erzincanlıyım. Kooperatifimizi 2014’te kurduk. Son 5 yıldır Muratpaşa Belediye Başkanı ile çalışıyoruz. Bu konuda şanslıyız. Bizden satın almalar yaptılar, kira da ödemiyoruz. Turunç üretimi ürünleriyle başladık meyve kuruları, reçelleri yaptık sattık. Biz 2020’ye kadar üç kooperatiftik, hibelerden sonra 24 kooperatif kuruldu. Vergi mevzuatıyla ilgili biz de sorun yapıyoruz. Vergi muafiyeti gıda ve el sanatlarında yok” diye konuştu.

KARDELENLER SOLMASIN

Kardelen Güçlü Kadınlar Kooperatifi adına konuşan Hürmet Satıoğlu, “Yola 7 kadınla çıktık, 2 kişi kaldık” dedi. Devletten destek göremediklerinden şikâyet eden Satıoğlu şu çağrıyı yaptı: “Biz sadece yola kadın olarak çıkmanın avantajını göremedik. Biz üretime geçemeden kardelenin solmasını istemiyoruz. Üretmek istiyoruz, devlet desteği istiyoruz” dedi.

Şanlıurfa Göbeklitepe Kadın Kooperatif adına konuşan Hatice Gök de ekip ruhunun çok önemli olduğuna vurgu yaptı. Bursa Orhangazi Kadın Kooperatifi üyesi Nilüfer Seçkin konuşmasında, “Birbirimizden yardım alıp, güç birliği içinde olmalıyız” dedi. Kurultaya Adana’dan Üreten Köy Kadınları Projesi adına katılan Şaziment Ertekin ise Vatan Partisi Genel Başkanı Doğu Perinçek’e etkinlik için teşekkür ederek, “Çalışmalarımız hiç kolay olmadı, çok büyük emekler sonucunda başardık” şeklinde konuştu.

Bahçelievler Kadın Kooperatifinden Emine Seyhan desteklemelere dikkat çekerek şöyle konuştu:

“Bir yerlerden destek alabilmek özel ilişkiyle ya da kişinin insiyatifiyle oluyor. Bizim ticaret yapan diğer durumlardan farkımız olduğunun anlaşılması ve buna yönelik hareket edilmesi gerekiyor. Kadına üretim öğretilmeli ve iş bulunmalı. Ülkede yasa değişikliği olmadan tüm kadın kooperatiflerini işletemeyiz. Yasaların desteği lazım.”

Kurultay sonunda kooperatiflerin sorunlarına ve çözümlerine yönelik bir rapor yayımlandı. Raporda kadınların kooperatif açma, kooperatiflere katılma, üretim, pazar ve finans gibi sorunlara çok yönlü çözümler yer alıyor.

KAHRAMAN KADINLAR DÖNEMİNE GİRİYORUZ

Kapanış konuşmasını yapan Vatan Partisi lideri Doğu Perinçek, şunları kaydetti:

“Kadınız, güçlüyüz, üreticiyiz! Kooperatif en kutsal şirkettir. Kooperatifte emek ve yaratıcılık birleşir. Hele bir de kadın bilinciyle birleştiği zaman... Kurultayda belli ihtiyaçlar dile getirildi. En başta eğitim meselesi. Önümüzdeki dönemde kooperatifçilik eğitimi olacak. Bu büyük bir ihtiyaç. Türkiye ve dünya zor bir döneme girdi. Dünya, yeni bir dünya doğuracak. Dünyamız artık kadınlaşmak zorunda. Bu eski dünya ile devam etmemiz mümkün değil. Zorluklar ve yokluklar bizi kahraman yapacak. Kahraman kadınlar dönemine giriyoruz.”

‘YÜNLER DERE KENARINDA YAKILMASIN, ÇORAP, HIRKA OLSUN’

Van Edremit Mimoza Kadın Kooperatifi Başkanı Melek Kınay da el sanatları öğretmeni ve muhtarlık yapıyor. Kınay da sorunlarını şöyle sıraladı: “Üretimi çok iyi biliyoruz ama kooperatifçiliği çok iyi bilmiyoruz. Ticaret il müdürlüklerinde bile kooperatifçiliği iyi bilen yok. Biz, bilgi ve destek almak istiyoruz. Kira desteği alamıyoruz. Kadınlar gerçekten evlerinde oturarak aile içi şiddete maruz kalıyor. Bunlara istihdam sağlamak istiyoruz. Ürünlerimizi nereye pazarlayacağız? En çok koyun Van’da ama maalesef bütün yünler dere yataklarında yakılıyor. Niye? Para etmiyor. Biz de eski geleneklerimizi; yün çorapları, yün hırkaları örüp yünü değerlendirmek ve kadına istihdam sağlamak istiyoruz ama bizim arkamızda duracak iyi bir ekip ve güç lazım. Danışman istiyoruz. Büyük bir yükün altındayız ama tek başıma da olsam bunu sürdüreceğim. Bu işi bilenlerle bir arada olmalıyız.”

‘TOPRAK BİZE GÜÇ VERİYOR’

Kayseri Kadın Çiftçiler Kooperatifi Başkanı Şükran Baş, 12 çiftçi kadınla birlikte kooperatif çalışmalarına eğitimle başladıklarını ve tarlada çalıştıklarını anlattı. Organik ürünler ürettiklerini belirten Baş, önemli olanın sürdürülebilirlik olduğunu vurguladı. Baş, “Hem tarla hem kooperatif hem de pazara çıkıyoruz. Üniversite öğrencilerinden destek alıyoruz, dijital ağımızı onlar yönetiyor. Sorunlar bizim savaşma azmimizi etkilemedi. Son dönemde gördük ki hiç kimse kuyumculara, araba galerilerine gitmedi. Gıdaya çok önem verilmeli. Kurumlardan ziyade bireysel tüketimde çok önemli. İnsanlar, hamburgere 40 lira verirken bir kilo erişte 30 TL deyince pahalı diyorlar. Bunu söylediklerinde içim acıyor. Anne eliyle üretilen kadınların yaptığı ürünlere hassasiyet gösterilmeli. Türkiye ekonomisine katkı sağlayacak insanlarız. Topraktan gelen kadınlarız, toprak bize güç veriyor” dedi.

KÖY ENSTİTÜLERİNİ ÖRNEK ALDIK

Verim Kadın Kooperatifinden Belkıs Orcallı Yakıcı ise “Biz kadınlara el dokuması eğitimi veriyoruz. Halk eğitimlerde işlenebilecek bir ders düzeni kurduk. Erkek egemen bir kooperatif düzeni var. Biz toplantılara bile davet edilmiyoruz. Bakanlığın kooperatif ile ilgili eğitim vermesini istiyoruz. Ev hanımlarına verilen muafiyet kadın kooperatiflerini sekteye uğratıyor. Branşlaşma olmalı, bölge haritası çıkarılmalı ve alanlara ayrılmalıdır. Gıda için bakanlık onayı verilmeli” değerlendirmesinde bulundu.

Sandras Kadın Kooperatifinden Elif Çetin İşlek, “Üretim devrimi ve bu kadın hareketinin kimlere yarayacağını sorguladığımda bunun siyasi çatışmaya çevrilip kullandığını düşünüyorum. Köy enstitüleri modelini kendimize örnek aldık. Bu modele sahip çıkılır ve bu bilinçle ilerlenirse kadın kooperatiflerinin iyi yerlere geleceğini düşünüyorum” dedi.

SS Toprak Kadınları Üretici ve İşletme Kooperatifinden Simten Sarpkaya ise, “İklim değişikliği koşullarının önümüze getireceği kuraklığın tehlikesini iyi saptamak gerekli” ifadelerini kullandı.

‘BAKANLIK ALIM İÇİN LİSTELER ÇIKARMALI’

Marmaris Kadın Kooperatifi Başkanı Ebru Tural, kooperatiflerinin 15 üyesi olduğunu ve yeni kurulduklarını belirtti. Tural en büyük sorunun eğitimsizlik olduğunu söyleyerek şöyle devam etti: “Televizyonlarda hibeler, destekler veriliyor deniyor ama en önemlisi, kadınların ilk önce kooperatifçiliğin ne olduğunu öğrenmeleri gerekiyor. Kadınları üretime daha fazla katmak istiyorsanız eğitim şart. Vergilerde sıkıntı yaşıyoruz. Pazar araştırmasında bizim çok sıkıntımız olmuyor ama kurumsal firmalara ulaşana kadar göbeğimiz çatlıyor. Bakanlık, kooperatifler için bir liste çıkarabilir, bir birim oluşturmaları gerekiyor. Diyebilir ki Türkiye’de salça alan firmalar bunlar, peynir alanlar bunlar.”