Kadınlar 2023’te ne istiyor? Vatanın ve üretenin düze çıktığı bir yıl olsun

Çalışan, üreten emekçi kadına,  ev kadınlarına, engelli annelerine 2023’ün başında ses olalım istedik. Bu yılın, aynı zamanda Cumhurbaşkanlığı seçimleri yapılacağından, ayrı bir önemi var kadınlar için. Kadınlar, sorunlarını ve çözümlerini kendileri dile getirdiler, anlattılar. Seçmen sayısının yarısını oluşturan kadınların önemli talepleri var. Engelli annesi Saime Babat, tekstil işçisi Serap Tüzün, gıda İşkolu işçisi Aytek Geben, Teksif Sendikası üyesi işçi Yıldız Güler ve kayıt dışı ev temizlik işçisi Meryem Karaş, onlardan sadece beşi. Yaşadıkları kesimin sorunlarını çok iyi biliyorlar, çözümlerini de.

‘HÜKÜMETTEN İSTEDİĞİM BİR İŞ!’

Üç cocuk annesi Saime Babat, amca çocuğu ile 18 yaşında evlenmiş. Van’dan Bursa’ya göç etmişler. Saime Babat’ ın, bir koyunu,bir keçisi, on altı tavuğu ve bir avlu içinde başını soktuğu, kulübe denebilecek bir evi var. Eşi mahkemede evi devredeceğine söz vermiş ama etmiyor. Yok yerden ona da dava açmış. Engelli maaşı 3 bin 300 lira. Bin 200 lira sosyal yardım. Bir ton kömür yardımı ve Ramazan ayında muhtarlıktan erzak yardımı alıyor. Sözü kendisine bırakıyoruz.

Engelli annesi Saime Babat: Komşum bir gün ‘Saime sürekli  önüne bakarak yürüyorsun. Sen bir şey mi kaybettin de arıyorsun?’ diye sormuştu. Kafamı kaldıramıyordum. Çünkü kayınvalidem ‘Sakın kafanı kaldırma yürürken,sokakta önüne bak’ diye tembihlemişti.

En küçük oğlum akraba evliliği nedeniyle değil, üç yaşına kadar normal bir çocuktu. Üç yaşlarında ateşlenip havale geçirdi. Doktorlar, otistik tanısı koydu. İlk başta robottan farklı değildi. Sandalyeye oturmaz, oturunca kalkmazdı. Haftada iki gün, Sosyal Hizmetler’in eğitimine başladı. İlerleme çok zordu. Normal eğitim yaşına girince, devletin engelli okuluna yazdırdık. Şimdi ilk yıllara göre ilerledik. Ancak hâlâ herhangi bir işini yapamayacak durumda. Sözlerimizi anlayabiliyor, konuşamıyor.

Kızım ise bir gün okulda bayılmıştı. Arkadaşları en yakında, özel bir hastaneye götürüyor. Başını çarptığı için emar çekiliyor. Renkli emarda beyninde tümör olduğu tespit edilmiş. Sosyoloji okuyordu. Okulu bırakmak zorunda kaldı. Çok büyümüş tümör. Ameliyat olursa ya ölecek, ya da sakat kalacak, dedi doktorlar. O da “Annem bir engelli bakıyor onunla neler yaşıyor görüyorum, ölmeyi tercih ederim”dedi. Ameliyatı kabul etmedi. Ama sonra ne yese,içse çıkarma, gözlerinin çevresinde morarma,ağzından burnundan kan gelme başladı. Hastahaneye koşuyorduk. Tamponla kanama durduruluyordu. Aylarca mama ile beslendi. Mamanın aylık maliyeti o tarihte 6 bin liraydı. Kafatasını açıp tümörü çıkartsak olacaklar belliydi. Sonunda Kıbrıs’ta lazerle yakıldığını öğrendik. Akrabalardan, tanıdıklardan altın, döviz ne varsa borçlandık, kızımı yolladık. Beş gün orada lazer tedavisi gördü, döndü. Şimdi şükür iyiye gidiyor. Tümör küçüldü. Eski sorunları yaşamıyoruz. Aldığımız borçları ödemeye çabalıyorum.

Diğer oğlum var, çalışıyor. Ona da, iş yerinden ‘İşten çıkmak istiyorum diye imzanızı atın tazminatınızı verelim’ deniyor. Asgari ücret artışının iş verene getirdiği yük ve fabrikanın taşınması nedeniyle olmalı. Eşimle boşandım. Boşanmadan önce sosyal hizmetten yardım aldım. Okumam yazmam yok. İlgili kağıtları kimseye göstermek aklıma gelmedi. Yazamadığım için,  yardımcı olmak isteyen ilgililer başvurumu doldurmuştu. O zaman, eşim ve oğlum çalışıyor diye ceza aldım.  Eşime bunu ödememiz gerek dediğimde oralı olmadı. O zaman evli olduğumdan, aldığım parayı tekrar cezasıyla geri ödedim.

2023 yılında devletten, Hükümetten istediğim bir iş. Çocuğum okuldan gelinceye kadar sigortalı bir işte çalışabilsem, sigortam yatsa, emeklilik ve sağlık güvencem olsa. Bunu bekliyorum. Elden ayaktan düşünce bir güvencem olsun.

‘İŞTEN ÇIKARMALAR DURDURULSUN’

Tekstil işçisi Serap Tüzün: 2023 bol bereketli , kazanç yılı olsun. Öncelikle ekonomik zorlukların büyüdüğü bu günlerde, ücretlerimizin düzgün ve gününde ödenmesini, işveren ve bankalar arasında yapılan promosyon anlaşmalarının ücretlere yansıtılmasını istiyoruz. Asgari ücretle ilgili yapılan iyileştirmelerin Toplu İş Sözleşmesi yapılmayan işyerlerinde de uygulanması mümkün olsun istiyoruz. Çünkü bizler de aynı enflasyon rakamları ile yaşıyoruz. 

Kadınların  her alanda çalışma olanağının olmasını,eşit işe eşit ücret, psikolojik baskıların ortadan kalkmasını ve işçilerin özgürce örgütlenip sendikalı olma hakkını kullanmasını, bunun işverenin insafına bırakılmamasını, sendikalı olmanın her işyerinde zorunlu hale getirilmesini, sendikalaşma sürecinde işçinin işçiyle karşı karşıya getirilmemesinin koşullarını yaratmamızı, toplu iş sözleşmelerinde özellikle kış aylarında yakıt ve promosyonların göz önünde bulundurulmasını istiyorum. Aslında beklentilerimiz çok. Ancak koşullar, imkanlar ortada.

Gıda İşkolu işçisi Aytek Geben: Ücretli doğum izni süresinin artırılması, işyerlerinde gündüz bakım evi (kreş) zorunluluğu ya da ödeneği, kadın çalışanı olan iş yerlerinde kreşin neden açılmadığının denetimi, işyeri kapasitesine göre eksik işçi çalıştırsa bile kreş açma zorunluluğu, okuyan çocuklara her derecede eğitim yardımı, 2023’ten beklentimizdir.

Teksif Sendikası üyesi işçi Yıldız Güler: Ülkemizde yaşanan enflasyon nedeniyle kadın ve erkek tüm işçiler alım güçlerinin azalması nedeniyle zor durumda. Gerçek enflasyon verileri açıklanarak bu veriler oranında alım gücünün tekrar gözden geçirilmesi ve mutfakta yaşanan sıkıntıların giderilmesi gerekir. İşi biraz derinlemesine değerlendirelim. Yoksa ne enflasyon oranı ne ücret artışı durur.

Ülke olarak bir an önce öz kaynaklarımızı kullanmamız, sanayileşmenin yanında tarımı,hayvancılığı planlı ve dengeli bir şekilde büyütmemiz gerek. Dışa bağımlılığı azaltarak, dış ticaret açığını kapatmamız gerekiyor. Alım gücünü korumak için gerçek enflasyon verileri ile ücret artışı yapılıp vergi diliminin en azından mavi yakalılar için sabitlenmesi gerekir. Enflasyon tek haneli rakamlara inene kadar, devlet işverenlere destek vererek işten çıkarmaları durdurmalıdır. Asgari ücretin açıklanmasından sonra öncelikle kadınlar işten çıkarılmaya başlandı. Bunun da yasaklanmasını istiyoruz. İşverene gelen yükün bedelini işçi ödememeli, devletimiz işverene destek vererek dengeyi korumalıdır. Kayıt dışı çalışmanın önüne geçmek için örgütlenmenin önündeki engeller, mahkeme süreleri,asılsız itirazlar,süreç içinde yaşanan baskı ve yıldırmalar, işten çıkarmalar kaldırılmalıdır. Hatta örgütlü çalışma, işyeri işletme sınıfında şart olmalı. Özetle örgütlenmenin önündeki engeller kalksın istiyoruz 2023’te.

 ‘İSTEDİĞİM EMEKLİLİK SOSYAL GÜVENCE’

Kayıt dışı ev temizlik işçisi Meryem Karaş: Çok şey bekliyoruz. Herşey kağıt üstünde, lafta kalıyor. Söyleniyor, yazılıyor ama denetlenmiyor. Sözde günlük temizlik işçilerinin sigortası olacaktı, yapmayanlara ceza gelecekti. Ama yok. Yaşım 52 oldu, bundan sonra hangisini, neyi sorgulayalım ki! Şu an cam siliyorum. Başımıza bir kaza gelse güvencemiz yok. Sosyal güvence, emeklilik yok. Ölünceye kadar çalışırsak karnımızı doyurabileceğiz.