Kadınlar depremin izini silmeye aday oldu: Önce barınma ve sağlık için acil adım atılacak

Sözün bittiği yerde, acıların hala taze olduğu yerdeyiz: Hatay. Bir yıllık deprem tablosuna Hatay Kırıkhan’dan bakıyoruz. Neler oldu ve neler bitti, şimdi neler yaşanıyor, vatandaşlar nasıl mücadele veriyor, bir ömrün karasını en önde göğüsleyen kadınlar hayatlarını nasıl kuruyor, yaşadıkları sıkıntılarla yara alan yüreklerini neyle nasıl sarıp sarmalıyorlar? Vatan Partisi Hatay Kırıkhan Belediye Başkan adayı Gönül Gökhan, gelişmeleri aktardı. Çözüm bekleyen öncelikli sorunları anlattı.

Yaşanılanların ağır, yapılmayanların üzücü ve beklentilerin çok olduğunu belirten Gönül Gökhan, esnafın, kadınların, çocukların ağır şartlar altında ezildiğini vurguladı. Bölgede kalanların çoğu hâlâ geçici barınma alanlarında yaşıyor. Bu alanlarda kış şartları ağır. Temiz ve güvenli suya erişim sınırlı. Altyapı sorunları henüz çözülemedi. Çözülemeyen sorunlar halk sağlığını tehlikeye atmaya devam ediyor. Yıkım çalışmaları devam eden bölgede, tozun ve asbestin kent içinde yayılımı risk oluşturmayı sürdürüyor. Enkaz döküm sahalarının yaşam alanlarına yakın olması insana ve çevreye büyük tehdit oluşturuyor.

AĞIR HASARLI HAYATLAR AYAĞA KALKMAYA ÇALIŞIYOR

“Enkazlar ihaleye verildi, evlerin yerinde yeller esiyor ama insanlar daha konteynerden kurtarılamadılar.” diyen Gönül Gökhan, şöyle devam etti:

“Suyun, elektriğin verilemediği konteyner ve çadırlarda 5-6 kişilik aileler var. Yağmur yağınca buraları su basıyor. Temizlik yok, sağlıksız koşullarda çocuklar ve kadınlar zor durumda. Mayıstan itibaren de buralara hiçbir yardım gelmiyor. Altyapı eksikliği mevcut. Ağır hasarlı binaları hafif hasara çevirmeye çalışıyorlar. Devlet hastanesinin karşısına konteyner dükkanlar kuruldu. Eczane, diş kliniği vs. İlçe halkının sağlıkla imtihanı buralarda başlıyor. Evlerin çoğu hâlâ ağır hasarlı ve insanlar çadırlarda kalıyor. Yıkılacak olan binalar var, bitmedi. Postane binası yıkıldı. Çalışanlara konteyner verildi ama elektrik verilmedi. Özellikle çadır ve konteyner kentlerde kalan ailelerin kendine ait bir ortamı yok, tek göz odada bir yılı doldurdular, sıkışıklık devam ediyor. İnsanlar özel ihtiyaçlarını, bakımlarını yapamıyorlar. Aileler evlerine kavuşmayı bekliyor.

HİJYEN KOŞULLARINA ERİŞEMEYEN KADINLAR SAĞLIKLARINDAN OLUYOR

Gönül Gökhan’a kadınların nasıl yaşadığını, günlerini nasıl geçirdiklerini sorduk. Başladı anlatmaya: "Örneğin benim köyüm Kurtul Soğuksu’da, kadınlar imece usulü ekmek yapıyor. Kendi çabalarıyla bir şeyler üretmeye çalışıyorlar. Çünkü buralara yardım mayıs itibariyle kesildi. Özellikle soğuk hava koşulları, yemek sorununun çözülmemesi, hijyene olan ihtiyaç, kadınlar için önemliyken ulaşmak bir o kadar zor hale gelmiş durumda. Kış soğuğunda ayaklarında terlik, üstlerinde ince bir hırkayla ayakta kalmaya, bir düzen kurmaya çalışıyorlar. ‘Yaşamı kurma’ görevini üstlenmiş kadınlar, şartların ağırlığı altında sağlıklarından oluyor.”

ÇÖZÜM PROGRAMINI ANLATTI

Gönül Gökkan, Kırıkhan için programını şöyle dile getirdi: “Vatandaşlar hâlâ çadır ve konteynırlarda yaşam mücadelesi veriyor. Biz seçilirsek, kimseyi evsiz barksız bırakmayacağız. Bu yerel yönetimlerin değil, aslında doğrudan devletin sorumluluğunda olmalıdır. En başta konut sorununu çözeceğiz. Uyuşturucu sorunumuz var. Özellikle deprem sonrası ailesiz kalan gençlerimiz oldu. Uyuşturucu ticareti yaygınlaştı. Bu beladan gençlerimizi kurtarmalıyız. Yapılacak çok iş var. Onlara eğitim ve iş sahasında bir kenti yeniden kurma görevleri vereceğiz. Sanat etkinliklerini yaygınlaştıracağız. Acılardan sanatla kurtulacağız.

‘5 KADINDAN 1’İ KANSER ONKOLOJİ BÖLÜMÜ YOK!’

“Sanayi'de aranan bütün malzemeler var, fakat çok pahalı ve yolları kötü. En az 5 kadından 1'i kanser hastası, ama Kırıkhan Devlet Hastanesi'nde onkoloji bölümü yok. Vatandaşlar il dışına Adana Dörtyol gibi il ve ilçelerimize gidiyor. Kırıkhan’da çiftçilere ve üreticilere mazotu nasıl indirimli verebiliriz, Çiftçi Meclisi ile bunun çarelerini çiftçimizle birlikte bulacağız. Mahallelerin yolları çok kötü, arabalar çukurlara düşüyor. Yollarımızı depreme dayanıklı olarak yapacağız. Kadınlarımız için ilçede halı kursları açacağız. Kadınlarımız üretsin ve kazanç elde etsinler. El birliği ile ilçemizi tekrar kuracağız, yeniden eski günlerimize kavuşturacağız.

ADALET İSTEDİLER

Vatan Partisi’nin Adana Çukurova Belediyesi Başkan Adayı Banu Karahan da Adana'da depremin izlerini sürdü. Bölgede belirsizliğin halen sürdüğünü söyleyen Karahan, kira desteğinin de bittiğini vurguladı. Karahan, şunları aktardı:

“6 Şubat 2023’te yaşanan Kahramanmaraş merkezli 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremlerde Adana’da 13 bina yıkıldı. Yıkılan binalarda 418 canımızı yitirdik. Asrın felaketi olarak adlandırılan bu depremin birinci yıl dönümünde, gece saatler 4.17’yi gösterdiğinde, yıkılan binaların bulunduğu yerlerde vefat eden vatandaşlarımızın yakınları, sevenleri ve bu acıyı yüreklerinde hisseden halkımız anma törenleri yapıldı. Sabahtan itibaren vefat edenlerin yakınları mezarlıkları ziyaret etti. Depremde yakınlarını kaybedenler adalet istediklerini yeniden dile getirdiler.

KİRALAR KATLANILAMAZ SEVİYEDE YÜKSELDİ

“Depremin üstünden bir yıl geçtiği halde, hasar almış binaların yıkımları devam ediyor. Bazı binaların tehlike arz etmesine rağmen henüz yıkımları gerçekleştirilemedi. Hasarlı olup da yıkılan evlerin sahipleri ya yakınlarının evlerinde ya da çok fahiş fiyata kiraladıkları evlerde ikamet ediyorlar. Deprem sonrası Adana’da kiralar katlanılamaz derecede yükseldi.

BELİRSİZLİK HAKİM

“Adana’nın Karahan Mahallesi’nde yapılan TOKİ Konutları da henüz bitirilemedi. Adana’da da yıkılan binaların yerlerine ne yapılacağı, kat maliklerinin paylarının nasıl dağıtılacağı belli değil. Depremzedeler kendi imkanları ile bile yıkılan binalarının arsasına bina yaptıramıyorlar. Çünkü, Büyükşehir ile Seyhan Belediyelerinin 1/5000 ve 1/1000 imar planları güncellenmesine rağmen 26 itiraz olduğu için uygulamaya geçirilemiyor. Meclisteki siyasi çekişmelerden dolayı süreç kilitlenmiş durumda. Çukurova’da ise imar planları onaylandı. Fakat devlet kredisi alarak kendi arsalarına bina yaptırmak isteyenler, TOKİ haklarını kaybediyorlar. TOKİ haklarını kullananlar ise, devlet kredisinden yararlanamıyorlar. Dolayısı ile mağdurların yıkılan binalarının yerine yeni bina yaptırmaları imkansız hale geliyor. Hükümet de mağdurlara net bir açıklama yapmadığı için belirsizlik hala devam ediyor.

MÜTEAHHİTLER GÖZÜNÜ DİKMİŞ

“Depremzedelerin yıkılan binalarının arsalarına göz diken müteahhitler, hak sahiplerine yüzde 60’a varan arsa payı kırımları teklif ediyor. Yani, yüz metrekarelik daire yerine 60 metrekarelik daire veriyorlar. Bunlara izin verilmemesi, bir yaptırımının olması gereklidir. Bir diğer problem de, hükümet tarafından depremzedelere bir yıl boyunca verileceği belirtilen ve 2023 Mart ayından itibaren başlayan kira desteği süresinin sonuna gelindi. Fakat, deprem konutları tamamlanamadığı için kirada oturan depremzedelere kira desteğinin sürüp sürmeyeceği belirsiz durumda. Bu da depremzedeleri zor durumda bırakıyor. Ne yazık ki, bir yıl geçmesine rağmen depremzedelerin hayatlarındaki belirsizlikler devam etmekte.”