Karabük Üniversitesi ve yabancı öğrenciler sorunu

Karabük Üniversitesi bir anda gündeme oturdu. Cumhuriyet’in en önemli sanayi tesislerinden birini, demir-çelik fabrikasını taşıyarak büyüttüğü Karabük kenti, şimdilerle bir kargaşa ile anılır oldu. Önce sosyal medya dalgalandı, ardından Hürriyet gazetesi muhabir yolladı.

Kimi Yeni Şafak yazarları (Yeni Şafak, İsmail Kılıçarslan, 26.03.2024) yaşananları AKP’nin Afrika politikasının başarısının gölgelenmesi olarak sunmaya çalıştı. Sosyal medyada yankılanan eski rektör Refik Polat’ın konuşması, yeni rektör Prof. Fatih Kırışık da aynı anlayışı devam ettirdiği için, üzerinde düşünmemiz gereken ipuçları veriyor.

Bir musibet bin nasihatten evladır, denir. Karabük’te yaşananlardan yola çıkarak yabancı öğrencilerin durumunu ele almanın zamanı geldi de geçiyor bile.

ESAS OLAN CİNSEL İLİŞKİLER Mİ?

Magazine bayılan, magazinden beslenen medyamız Karabük’teki olayları, Afrikalı öğrencilerle yaşanan cinsel ilişkilerden kaynaklanan salgın hastalık tehlikesi olarak sundu.

O üniversitede öğrenim gören öğrencilerden aldığım bilgiye dayanarak söylüyorum. Böyle vahim bir durum yok, bir-iki münferit vaka olabilir. Yetkililer 2024 başından itibaren yabancı öğrencilerden sağlık raporu istediklerini belirtiyorlar. Bu bilgileri esas almak zorundayız. Ayrıca, Afrika’dan Arap ülkelerinden gelen öğrenciler arasındaki serbesti anlayışının, Avrupa’dan gelenlerde rastlayabileceğimiz “serbest aşk” anlayışına göre pek çok kez daha az olduğu tahmin edilebilir. Dolayısı ile HİV vb. söylentilerini önemsemek doğru olmaz. Hatta bunların kötü niyetli olduğu, dahası yabancı öğrencileri rahatsız ettiği, öğrenciler arasında gerginlik yarattığı tahmin edilebilir.

REKTÖR NE YAPMAYA ÇALIŞIYOR

Ne var ki bir sorun olduğu ortada. Nispeten küçük bir taşra kenti olan Karabük’ün nüfusunun 250 binler civarında olduğunu anlıyoruz. Buna karşılık Karabük Üniversitesindeki yabancı öğrenci sayısı YÖK verilerine göre 2022-2023 yılında 11,890’dır. Üniversitede öğrenim gören toplam öğrenci sayısı ise 46 bindir. (2022 Karabük Üniversitesi Faaliyet raporu). Kentin toplam nüfusunun yüzde 5’ine, tüm öğrenci sayısının % 20’sine yaklaşan bu öğrenci grubunun varlığının normal olmadığı ortadadır. Bu işleri kotaran eski rektör Refik Polat yabancı öğrenci sayısındaki bu büyüklüğü bir ticari başarı olarak sunuyor:

“Uluslararası öğrenciler, formasyon, yaz okulu, gayrimenkul kiralarımdan kazanıyorum. Sadece yaz okulundan 4 milyon para kazandım.” (TV mülakatı Kaynak: Tele 1) İnanılır gibi değil. İnsan bu kişinin rektör mü yoksa pazarda sebze satan bir satıcı mı olduğunu sorguluyor ister istemez.

Üstelik sırtından para kazanılan öğrencilerin çoğu Afrika’nın en yoksul ülkelerinden geliyor.

Türkiye’de kişi başına düşen millî gelir 10 bin dolar iken, Afrika’da örneğin Çad’da kişi başına düşen millî gelir 2020’lerin başında sadece 600 dolar civarında. (https://tr.tradingeconomics.com /chad/gdp-per-capita)

Yani bizim iş bilir rektör(ler) bula bula Çad’ı vb. bulmuş sömürecek. Bizler, rektörün bu anlayışı ile dostlar değil, olsa olsa ülkemize düşman, husumetli bir kitle yetiştirebiliriz.

YÖK NE YAPIYOR

Karabük Üniversitesinde yaşananların istisna olmadığını üniversite ile ilgili herkes az çok biliyor, görüyor. Üniversitelere bir yerlerden talimat geldi. Yabancı öğrencileri bulup kurumunuza getirin, dendi. Hemen her üniversitede çok sayıda Afrikalı-Arap öğrenci var.

Baştan söyleyeyim, bu öğrencilerin ülkemizde eğitim-öğretim görmelerinden memnun olanlardanım. İmkânlarımızı elbette başka insanlarla paylaşacağız, özellikle bizden yardım umanlarla… Ayrıca onlardan öğreniyoruz. Dünya Türklerden ibaret değil. Yabancı düşmanlığına prim verilemez. Olayların HİV virüsüyle ilgisi olmadığı yukarda belirtildi.

Ne var ki yabancı öğrencilerin bir bölümünün, gezmeye gider gibi üniversitelerimize geldikleri, derslere yeteri kadar önem vermedikleri, bir bölümünün genel akademik düzeyi düşürdüğü de bir gerçektir. Dahası, bizim bu öğrencilere verdiğimiz öğretimin kalitesi de sorgulanmalıdır. Örneğin Çin-Hindistan ülkelerine gelen yabancı öğrencileri güzelce eğittikten sonra ülkelerine yolluyor. Bizim aynı başarıyı gösteremediğimiz bir gerçektir. Yabancı öğrencilerle Türk öğrenciler arasında yaşanan kimi sorunları da görmezlikten gelemeyiz.

Üniversitelerdeki yabancı öğrenci sayısı, piyasanın keyfine, rektörlerin bütçe hesaplarına teslim edilemez. Bir düzenleme şarttır. Yabancı öğrencilerin sayısının örneğin Karabük’ün toplam nüfusunun yüzde 5’ini oluşturması sağlıklı bir gelişme sayılamaz.

Yabancı öğretim üyeleri ise bambaşka bir sorundur. 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununun 16. maddesine göre yükseköğretim kurumlarında sözleşme ile görevlendirilecek yabancı uyruklu öğretim elemanı sayısı dolu öğretim elemanı kadrosu sayısının yüzde 2’sini geçemez. Peki ya liyakat ölçütü? Sorun üniversiteler bırakılmış, merkezi denetim yok.

Yabancı öğretim elemanlarının sayısı belli değildir.

SONUÇ

YÖK yabancı öğrenci sayısını mutlaka düzenlemeli, üniversitelere kontenjanlar ayırmalıdır.

Para kazanmak için yabancı öğrenci ithalatına mutlaka son verilmelidir.

Karabük Üniversitesi rektörünün “Bu işten çok para kazanıyorum” sözleri bir ibret belgesidir. Bu anlayış en kısa sürede tartışmaya açılmalı, üniversiteden temizlenmelidir.

Üniversite bir ticarethane değildir. Para kazanmak isteyen yöneticiler kendilerine piyasada iş arasınlar.

Üniversitelerimizde okuyan yabancı öğrencilerin bir bölümü TC’den burs alıyor. Bu öğrenciler tümüyle denetimsizdir. Çoğu Türkçe bile öğrenmiyor. Gelen öğrencilere öğretim İngilizce yapılıyor. İngilizce öğretiminin düzeyi kuşkuludur. Kendi öğrencilerine doğru dürüst İngilizce öğretemeyen bir ülkenin yabancılara yeterli İngilizce öğrettiğini var saymak, akla yatkın değildir.

Gelen öğrencilere Türkçe öğrenmeleri şartının konmaması doğru değildir. Başta esaslı oryantasyon verilmeli, Türkçe öğrenmeleri sağlanmalıdır. Fransa’da İngiltere’de, Almanya’da yükseköğrenim gören öğrenci mutlaka o ülkenin dilini öğrenir.

Bu başıbozuk hali ile yabancı öğrenciler sorunu ülke aleyhine gelişebilir.

YÖK mutlaka bir düzenleme getirmelidir.