Kararsızların çoğu genç ve düşük gelirli

Kovid-19’a karşı aşılanmayan 21 milyon, hem kendi sağlığını hem de toplum sağlığını tehlikeye atıyor. Virüsün serbest dolaşımı yeni varyantların oluşumuna davetiye çıkarıyor. Peki kim bu 21 milyon. Toplum Bilimleri Kurulu üyesi Prof. Dr. Veysel Bozkurt, kararsızların çoğunun gençler ve sosyo ekonomik durumu düşük gruplardan oluştuğunu söyledi.

Bilim kurulu üyesi ve İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi İktisat Sosyolojisi Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Veysel Bozkurt, salgının başından bu yana toplumu yaptığı araştırmalar, anketlerle analiz ediyor. Türkiye’de hiç aşı olmayan 21 milyonu merak ettik. Kimlerden oluşuyor, hangi nedenlerle Kovid-19’a karşı korunmakta kararsız kalıyorlar. Bozkurt sorularımızı yanıtladı:

Bunların çok önemli bölümü gençlerden ve hayatından hoşnutsuz sosyo-ekonomik bakımdan dezavantajlı gruplardan oluşuyor. Nitekim şehirlerin aşı oranları ile yaş ortalamalarına baktığımızda Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu bölgelerindeki nüfusu genç olan illerde aşılama daha düşük. Ayrıca şehirlerin eğitim ve gelir düzeyleri ile aşılanma oranları arasında güçlü bir korelasyon var. Anket çalışmalarında elde ettiğimiz bulgular gençler, düşük eğitimli ve düşük gelirli gruplar arasında aşı karşıtlığının ve komplo teorilerine inancın daha yüksek olduğunu görüyoruz. Bu kitle genel olarak hayata, yönetici elitlere ve bilimsel bilgiye diğer gruplara göre ya da çok kuşkuyla bakıyorlar.”

YALAN HABER KARARSIZLIĞI BESLİYOR

Eksik bilgi, sosyal medyada dolaşan yalan haberler kararsızlığı tetikliyor. Bozkurt bu mekanizmayı da anlattı: “Salgın hastalıklar ve virüsler konusunda hiçbir yetkinliği ya da araştırması olmayan bazı hekimler de kuşkuyu artıranlar arasında. Türk toplumu tarihsel olarak düşük güvenli bir toplum. Medyada dolaşan sistematik bir araştırmaya dayanmayan asılsız haberleri okudukça daha çok kuşku duyar hale geliyorlar. Aşıların yeni olduğunu, hızlı bulunduğunu, olası yan etkilerinin bilinmediğini iddia eden kişiler bunlar. Diğerleri olsun, sonuçlarını görüp ona göre karar vereyim diyenler var. Oysa dünyada milyarlarca aşı yapıldı. Zengin ülkelerin nüfusu daha az olmasına rağmen, dünyada aşıların yüzde 70’inden fazlasını kendilerine ayırdılar. Diğer taraftan tüm aşıların sadece yüzde 0,2'si yoksul ülkelerde uygulanmış. Bu veri dahi kararsızlığı azaltmak için yeterli olmalı.”

GENÇLER EKONOMİ İLE İKNA EDİLEBİLİR

Genç kuşağın kararsızlığında en temel etken Kovid-19’dan kendilerinin zarar görmeyeceği algısı. Bozkurt, ekonomik sıkıntılara dikkat çekiyor. Genç kuşak sağlığının yanı sıra işini, ekmeğini kaybetme tehlikesi ile de karşı karşıya. “Gençler kendi bağışıklıklarını güçlü görüyorlar ve virüse yakalansalar bile hafif atlatacağını düşünüyorlar. Ayrıca gençlere yönelik hiçbir sistematik veriye dayanmayan aşıların kısırlık yapacağı gibi kirli bir propoganda yürütüyorlar. Hal böyle olunca gençlerdeki kuşku daha yüksek. Gençlere şunu anlatmalıyız. Aşılama oranını yüzde 80 gibi bir orana çıkartmadan bu virüsü yenemeyeceğiz. Bu sebeple öncelikle doktorlarımız aşılandılar. Sırası geldiğinde aileleri aşılandı. Bütün dünyada devlet başkanları, yöneticiler halkın karşısında aşılandı. Bütün bunlara rağmen aşıdan kaçarlarsa, normal hayatlarına dönemeyecekler. İstihdam alanları daralmaya devam edecek; iş bulmaları zorlaşacak.”

İLLER YOL HARİTALARINI GÜNCELLEMELİ

Toplumda Salgın Yönetimi Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Deniz Odabaş, illerde kararsızlara yönelik yeni yol haritaları belirlenmesi gerektiğini söyledi. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Odabaş, gençlere yönelik strateji ile ilgili de konuştu:

“1 Mart’tan bu yana salgınla mücadelede temel yaklaşım iller bazında strateji belirlenmesi yönünde. İl Hıfzıssıhha Kurulları kendi illerinde hem vaka hem aşılama oranlarını analiz ederek yol haritalarını güncellemeli.

“Yaş azaldıkça gençlerde aşılanma oranları tüm dünyada düşüyor, bizde de benzer bir durum söz konusu. Bu, hastalığın 50 yaş üstünde ve kronik hastalığı olan bireylerde daha ağır geçtiği bilgisinden kaynaklanıyor. Ancak 50 yaş üstünde aşılama oranları daha yüksek olduğu için vakaların daha çok 50 yaş altında olduğunu görüyoruz. Hastalığın doğal yolla geçirilmesi durumunda 50 yaş altında ölüm hızı azalıyor ama yine de öldürüyor. Gençler, karar verirken Kovid-19 hastalığından önlem alarak korunma durumunu gözden kaçırıyor. Kovid-19 nedeniyle kaybedilen her can önlenebilir bir nedenle kaybedilmiş oluyor. Kovid 19’un doğal yolla geçirilmesi karşılanabilecek, göğüslenebilecek, göze alınabilecek bir risk değil. Aşı hâlâ hastalığı doğal yolla geçirmeye karşı en kolay en güvenli yol. Kovid-19’un kimde ağır kimde hafif geçeceğini bilmiyoruz. Siz hafif geçirebilirsiniz belki ama sizden hastalığı kapan bir kişi ağır geçirebilir. Hem kendimize hem yakın çevremize ve sevdiklerimize karşı sorumlu davranmalı ve aşılarımızı tamamlamalıyız. ‘Bana bir şey olmaz’ demeyin size olmasa da sevdiklerinize olabilir. Önlemimizi alalım hem kendimizi hem sevdiklerimizi koruyalım.

‘EĞİTİM HAKKINI GÖZETMELİYİZ’

“18 yaş üstüne benim mesajım: Eylülde çocuk ve gençlerimizin eğitim haklarını gözeterek aşımızı yaptıralım. Tam aşılı olan bireylerin en az yüzde 70’e ulaşması gerekiyor. Biz yolun yarısındayız. Türk gibi güçlü başladık Türk gibi güçlü devam edip amacımıza ulaşalım.”

VERİLERLE ÜSTESİNDEN GELİRİZ

Sağlık çalışanları ve 50 yaş üstüne üçüncü doz aşı hakkı tanındı. Ancak 9 milyon kişi hakkı olduğu halde hâlâ hatırlatma dozunu yaptırmadı. Bilim kurulu üyeleri ısrarla Delta varyantı ülkede yaygınlaşmadan daha güçlü bağışıklık sağlanması için üçüncü dozun yapılması uyarısında bulunuyor. Bozkurt, üçüncü doz için de kişilere ulaşılması ve varsa endişelerin giderilmesi gerektiği görüşünde. “Aşının yönetiminde her zaman en doğru strateji açıklık ve güvene dayanan ilişkilerin kurulması olacaktır. İnsanların hayatları söz konusu. Bu sebeple insanların endişelerini anlamak gerek. Ancak belirsizlik ve endişeyi azaltacak en önemli panzehir, işin ehli bilim insanlarının veriye dayanarak yaptıkları açıklamalar olacaktır. Elimizde bilimsel bilgiden daha güçlü bir araç yok. Bunun kıymetini bilelim. Hem kendimizi hem de sevdiklerimizi koruyalım.”

TESK’TEN AŞI ÇAĞRISI

Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, iş yerlerinde aşısız eleman çalıştırılmaması için tüm teşkilata yeni bir genelge gönderildiğini bildirdi.

Palandöken, yaptığı yazılı açıklamada, hazırladıkları genelgeyle 82 birlik, 13 mesleki federasyon ve 3 bin 200 odaya, aşıya duyarlı olmaları konusunda uyarılarda bulunduklarını kaydetti. Palandöken, esnafın yeni bir kapanmaya tahammül edemeyeceğine dikkati çekerek, şunları kaydetti:

"Vaka sayılarını düşürmenin ve salgından kurtulmanın en önemli adımı aşı olmaktır. Bunun için aşı konusunda toplumsal duyarlılık oluşturulması ve iş yerlerinde aşısız eleman çalıştırılmaması için tüm teşkilata yeni bir genelge gönderdik. Genelgede maske ve sosyal mesafe kurallarıyla birlikte gelen müşterilere 'HES kodu' ile aşı sorgulamasının yapılması hususu da yer alıyor."