Karikatürist Latif Demirci’nin arşivi sergilendi

İş Sanat Kibele Sanat Galerisi, kendine özgü mizah anlayışı, çizgileri ve yarattığı karakterler ile Türkiye’nin önde gelen karikatüristlerinden Latif Demirci’nin yarım asırlık sanat hayatını “Yazan-Çizen Latif Demirci” sergisiyle anıyor. Küratörlüğünü sanatçının kızı Yasemin Demirci ile yakın dostu, gazeteci İhsan Yılmaz’ın üstlendiği serginin tasarımını Emre Senan üstlendi. Demirci’nin eserlerini, yarattığı çizgi karakterlerin maceraları, yayınladığı kitaplar, farklı çalışmalarıyla, kronolojik ve tematik bir düzen içinde sanatseverlerle buluşturan retrospektif sergi, sanatçının 1975’te başlayan Gırgır döneminden 2022’de yayınlanmış son karikatürüne kadarki zaman dilimini kapsıyor.

Yasemin Demirci, “Babam her hikâyenin içindeki yalın mizahı ortaya çıkarır, ince detayların üzerinde dururdu. Özel eşyalarını ve çizimlerini toparlamaya başlayıncaya dek arşivinin ne denli büyük olduğunu fark etmemiştim. Daha önce hiç ortaya çıkmayan çizimleriyle birlikte bu arşivin görülmesinin çok önemli olduğunu düşünüyoruz,” diyor.

Kısa film yönetmeni olan ve ilk uzun metraj filminin çalışmalarını yürütmekte olan Yasemin Demirci, Aydınlık’a yaptığı açıklamada, babasının gözlem yeteneği, detaycılığı gibi özelliklerinin kendisine yol gösterici olduğunu ve çalışmalarına yansıdığını belirtti.

UNUTULMAZ KAHRAMANLAR

Latif Demirci’nin, Gırgır’dan itibaren çizdiği bütün karikatürlerin orijinalleri, yayınlanmış halleri, kitaplaştırdığı albümleri, hiç görülmemiş suluboya çalışmaları ve çizim defterleri arasında yürütülen kapsamlı bir arşiv çalışmasının sonucu ortaya çıkan sergide; Canavar Koyun Orhan, Muhlis Bey, Arap Kadri, Yavlum Mithat ve Mirsat, Press Bey gibi unutulmaz kahramanların yer aldığı karikatürlerin yanı sıra Nokta ve Yeni Gündem gibi haftalık dergilere çizdiği karikatürler ile Hürriyet’te uzun yıllar devam eden günlük birinci sayfa karikatürlerinden örnekler görülebilir.

Serginin Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları tarafından basılacak kitabını ise İhsan Yılmaz hazırladı. Yılmaz’ın metinlerine; Latife Tekin, Yasemin Demirci, Turgut Çeviker, Hasan Bülent Kahraman, Selçuk Demirel, İrfan Sayar, Atilla Atalay, Tan Oral, Bahadır Baruter, Metin Üstündağ, Mehmet Çağçağ, Behiç Pek, Ergün Gündüz, Evrim Altuğ, Erdil Yaşaroğlu ve Zafer Temuçin gibi isimlerin kaleme aldığı anılar ve yazılar eşlik ediyor. Kitapta ayrıca sanatçının karikatürleri ve aile albümünden fotoğraflar da yer alıyor.

YARIM ASIRLIK MİZAH TARİHİ

Yasemin Demirci’ye sorularımızı yönelttik.

- Latif Demirci’nin ardından bir sergi düzenleme fikri nasıl ortaya çıktı?

Babamın kaybından sonra arşivini toparlamaya başladığımda bu arşivin büyüklüğü beni hem çok şaşırttı hem çok heyecanlandırdı. Babamın yakın dostu İhsan Yılmaz’la bu hislerimi paylaştım. O da bu arşivi değerlendirmemiz ve insanlara ulaşılır hale getirmemiz gerektiğini düşündü. İş Sanat ekibi ve Zuhal Üreten’le görüştü ve süreç böyle başladı.

- Sergilediğiniz arşivin en ilgi çeken yönleri nereler oldu?

Benim için eskizleri ve suluboyaları görmek çok ilgi çekiciydi. Aynı zamanda neredeyse yarım asırlık bir Türkiye mizah tarihini babamın eserlerinin öncülüğünde takip etmek çok heyecan vericiydi.

‘BANA YOL GÖSTERİCİ OLDU’

- Karikatüristler belki de dünyaya en eleştirel bakan insanlardır. Latif beyin bu yönü hakkında neler söylersiniz? Baba kız ilişkisine de yansır mıydı?

Eleştirel biraz negatif geliyor kulağa ama çok detaycıydı, çok incelikliydi, gözlem yeteneği inanılmazdı ve bu tabii bana ve hayatıma da yansıdı. Birçok alanda bana yol gösterici oldu. Her konuyu babamla rahatça konuşabilirdim ve bana hep yeni bir bakış açısı sunardı.

- Ömrü boyunca karikatür sanatıyla kitlelere hitap etmiş bir üstat olan Latif Demirci’nin kızı olarak sizin film alanındaki çalışmalarınıza nasıl bir yansıması oluyor? Çalışmalarınızdan bahseder misiniz?

Hikâye anlatıcılığımda babamdan çok fazla iz görüyorum. Hem ufak detaylara hem de anlatımlardaki yalın mizaha önem veriyorum. Filmlerin renk ve tonlarına da çok dikkat ederim ve bu da babamdan gelen bir dikkat diye düşünüyorum.

2014’ten beri kısa filmler üretiyorum, birçok ulusal ve uluslararası festivalde yer aldılar. Şu anda da ilk uzun metraj filmimizin çalışmalarını yapıyoruz.