Kasım ayında üretim ve satış güçlü seyretti
TL'deki hızlı değer kaybının başladığı kasım ayında sanayi üretimi ve perakende satışlar güçlü seyretti. Maliyetlerdeki yükselişin fiyat artışları yoluyla cirolara etkisi enflasyonun üzerinde oldu
Türkiye'nin sanayi üretimi kasım ayında ekime göre yüzde 3.3 arttı. Üretim ekim ayında bir önceki aya göre yüzde 0.7 olarak kaydedilmişti. Üretimin eylülden bu yana ivmelendiği gözleniyor. Yıllık üretim artışı da yüzde 11.4 olarak kaydedildi. Aylık en hızlı artış yüzde 11.7 ile yüksek teknolojili ürün grubunda yaşanırken yıllık en hızlı artış da yüzde 14.4 ile ara malında gözlendi.
Arz tarafında üretim güçlü seyrederken perakende satışlarda da yükseliş yaşandı. Kasım ayında perakende satış hacmi dövizdeki dalgalanmaya karşın yıllık bazda yüzde 16.3 oranında arttı. Artış ekim ayında yüzde 15.5'ti. Aylık artış da yüzde 1.3 olarak ölçüldü. Ekim ayında bu oran yüzde 1.1'di. Buna göre çarşı pazarda da kasım ayında yukarı yönlü ivmelenme oldu.
TALEP ÖNE Mİ ÇEKİLDİ?
Perakende tarafında yıllık bazda en güçlü artış yüzde 51.1 ile giyim, tekstil ve ayakkabı satışlarında oldu. Aylık en hızlı artış da yüzde 3.9 ile elektronik eşya ve mobilya tarafında gözlendi. Güçlü artışlar talebin öne çekilmesi olarak yorumlanıyor. Üretim ve satışlarda yaşanan artışlar cirolar tarafında da kısmen karşılığını buldu. Perakendede ciro artışı yüzde 45.5 oldu. Kasım ayında tüketici enflasyonu yüzde 21.31'di. Buna göre cirolarada reel bazda 24 puanın üzerinde getiri söz konusu. Sanayideki ciro artışı da yüzde 67.9 oldu. Kasım ayında yurt içi üretici fiyatları endeksindeki yükseliş yüzde 54.62'ydi. Sanayici de enflasyonun 13 puan üzerinde bir getiri sağlamış oldu. İnşaat sektörü ciro endeksindeki artış yüzde 52.9 olarak hesaplandı. Kasım ayında inşaat maliyetleri yıllık düzeyde yüzde 48.87 artmıştı. Böylece bu sektördeki ciro artışı üretici enflasyonunun bir miktar altında kalsa da sektörel maliyet enflasyonunun üzerinde seyretti.
HİZMETLERDE ÇOK HIZLI ARTIŞ
Kasımda ticaret sektöründe ciro endeksi yüzde 53.8, hizmet ciro endeksi yüzde 71.7 arttı. Hizmet üretici fiyat endeksi kasımda yıllık yüzde 38.08 artmıştı. Ciro artışı dikkate alındığında güçlü bir hacim olduğu gözleniyor. Bunun ne kadarının döviz kaynaklı fiyat artışından veya önceki dönemde baskılanan fiyatların yasıtılmasından kaynaklandığını ise bilemiyoruz. Hizmetler kalemi altında en yüksek ciro artışının yüzde 98.3 ile konaklama ve yiyecek tarafında olduğu görülüyor. Kasım ayı itibarıyla belirginleşen öncü göstergeler dikkate alındığında çift haneli bir yıllık gayri safi yurt içi hasıla büyümesi beklenebilir.
DOLAR BİR DÜŞTÜ BİR ÇIKTI
Sektörler tarafında gelen veriler ekonomide sonbaharda da güçlü büyüme olduğuna işaret ederken dün itibarıyla piyasalar karışık seyretmeye devam etti. Çarşamba akşamı ABD'den gelen enflasyon verisi ve FED açıklamaları ile gerileyen dolar kuru 13.2 seviyelerine kadar çekilmişti. Dün ise kur yeniden 13.09'a kadar çekilse de gün içinde 13.60'ları aştı. Hükümet cephesinden gelen açıklamalar kur tarafında 13.5-15 TL bandının kabullenildiğine işaret ediyor. Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Dış Ticaretten Sorumlu Devlet Bakanı Sani ez-Zuyudi'nin, ülkesinin Türkiye ile ticaret hacmini 2-3 kat artırmayı hedeflediklerini açıklaması da piyasalarca olumlu fiyatlandı. Alnus Yatırım'ın piyasa notuna göre çarşamba günü TL dışındaki gelişen ülke paraları yüzde 0.5 değer kazandı. Ünlü&Co'nun günlük bülteninde, “Yurt dışında doların hızlı değer kaybı, bir haftadır 20 kuruş bandında yaşanan Dolar/TL’de sıkışmanın aşağı yönde kırılmasına neden oldu. 14 ana direnci kırılamadı ve 13 ana desteğine geri çekilme eğilimi arttı. Yurt dışında zayıflayan dolar endeksi doğrultusunda 13-14 bandının kısa vadede etkili olmasını bekleyebiliriz.” görüşü yer aldı.
