Kavcıoğlu ihracatçının endişelerini giderdi
Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu, “İhracat Ailesi” ile bir araya geldi.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı İsmail Gülle'nin yönetiminde düzenlenen çevrimiçi toplantıda ihracat gelirlerinin yüzde 25'inin TL'ye çevrilerek bankalar nezdinde tutulmasına yönelik hayata geçirilen uygulamaya ilişkin bilgi veren Başkan Kavcıoğlu, uygulama kaynaklı endişelerin çok büyük bir kısmını giderdiği ifade edildi. Aydınlık'ın ulaştığı kaynaklar toplantıda uygulamaya ilişkin Başkan Kavcıoğlu'na birçok soru yöneltildiğini aktardılar. Edindiğimiz bilgilere göre, özellikle döviz girdisi olmayan veya çok az olan bir kısım ihracatçı başkanlar işi “simit de yeriz” düzeyinde edebiyata çekerken, bir kısım ise daha çok kendi şirketi açısından etkilerini irdeledi. Bir kısım ihracatçının ise toplantı yapılana değin son iki gündür ortalığı ayağa kaldıran bu uygulamanın etkilerinden habersiz olduğu görüldü.
KAYIP VE MALİYET OLMAYACAK
Başkan Kavcıoğlu'nun uygulamadan kaynaklı bir komisyon gideri çıkmayacağı, gerekirse saatlik kur açıklanarak dönüşüm kaynaklı bir kur farkı kaybı yaşanmaması noktasında Merkez Bankası'nın gerekenleri yapacağını söylediği kaynaklarımızca aktarıldı. Uygulamaya dair Başkan'ın, ihracatçılara TL ihtiyaçları kapsamında döviz gelirlerini bu mekanizma ile bozmaları yönünde yorumlar yaptığını belirten kaynaklar, zaten gelirinin bir kısmı iç piyasadan olan ihracatçıların ilave TL likiditeye ihtiyaç duymadan neden dövizlerini bozmalarının istendiğini anlamadıklarını ifade ettiler. Kavcıoğlu'nun ihracatçılara verdiği mesajlar öne çıkanlar ise şöyle oldu: Merkez Bankası rezervlerinin güçlü olması önemli. Bu bir el koyma değil. Halihazırda ihtiyaçlar için bozdurulacak dövizler bu mekanizma ile Merkez Bankası üzerinden bozdurulmuş olacak. Burada herhangi bir kur kaybı veya işlem maliyetine izin verilmeyecek. Bu kapsamda bütün bankalar Merkez Bankası bünyesinde hesap açtı. Para aynı anda hesaplara geçecek.
TEKRAR DÖVİZE DÖNMEYİN!
Toplantıda aktarılanlara göre, bir defa ihracatçı DAP kapsamında (Döviz alım belgesi) getirdiği parasını 180 gün içinde istediği zaman TL'ye dönebilecek. İhtiyaç halinde bozdurduğu dövizi de yeniden alabilecek. Ancak Başkan Kavcıoğlu'nun beklentisi ve talebi ihracatçıların zorunlu olmadıkça tekrar dövize dönmemeleri yönünde oldu. Çünkü bunun uygulamaya da ekonomiye de bir faydası yok. Ancak yüzde 25'in önemli bir oran olduğunu anlatan ihracatçılar yatırım ve ham madde alımı için dövize ihtiyaç olacağı görüşündeler. Yine özellikle girdisinin önemli kısmı yerli olan sektörlerde faaliyet gösteren ihracatçılardan bunun istenebileceğini ancak kimya gibi yüksek ithal girdi ile çalışan veya hazır giyim gibi yerli girdi yüksek olsa da bütün ham maddeleri dövize endeksli sektörler için yüzde 25'lik oranın yüksek olduğu ifade ediliyor. Bizim görüşümüze göre ise, “yerli katma değeri yüksek” ve “cari fazla veren sektör” imajı çizen sektörlerdeki ihracatçılar bu uygulamaya destek verebilir. Öte yandan ihracatçılar şunu da soruyor; “Uygulama bir endişeye mahal verecek türden değilken neden iki gündür beklendi ve bu kadar tedirginlik olmasına müsaade edildi? Kararlar önceden istişare edilerek alınamaz mıydı? İhracatçılar bankalara sorduğunda neden yanıt alamadı?”
37.5 MİLYAR DOLARCIK!
Öte yandan, “2018-32/48 sayılı Tebliğ’in yürürlüğe girdiği tarihten itibaren fiili ihracatı gerçekleştirilen işlemlere ilişkin ihracat bedellerinin yurda getirilme süresi fiili ihraç tarihinden itibaren 180 günü geçemez. 180 gün azami süre olup bedellerin ithalatçının ödemesini müteakip doğrudan ve gecikmeksizin yurda getirilmesi esas.” Yine iki gün önce yayımlanan İhracat Genelgesi'ne göre “İBKB (İhracat Bedeli Kabul Belgesi) veya DAB’a (Döviz Alım Belgesi) bağlanan ihracat bedeli dövizin yüzde 25’i, İBKB veya DAB’ın düzenlendiği tarihteki işlem kuru üzerinden Merkez Bankasına satılmak üzere İBKB veya DAB’ı düzenleyen bankaya satılır.”
Buna göre Türkiye'nin geçen yıl yaptığı 225 milyar dolarlık ihracat üzerinden bakarsak, 75 milyar doları ülkeye gelmek zorunda değil. Kalan 150 milyar doların ise yüzde 25'i yani 37.5 milyar dolarlık kısmın ise TL'ye çevrilmesi amaçlanıyor. Böylece ihracatçılar ihracat reeskont kredileri dışında da doğrudan döviz satım yoluyla Merkez Bankası rezervlerini güçlendirecekler. Hem de döviz satımı yoluyla TL'nin de güçlenmesi amaçlanıyor.
