Kaygı da heyecan da herkeste var ve normal

Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Başkanlığınca 2 milyon 437 bin 119 adayın katılacağı Yükseköğretim Kurumları Sınavı'nın (YKS) ilk oturumu olan Temel Yeterlilik Testi (TYT) bugün düzenleniyor. Uzman Psikolog Yusuf Yerli, adaylara ve ailelere uyarılarda bulundu. Öğrencilerin uzun süredir bu sınava hazırlandığını belirten Yerli, “Heyecan duymaları normal, kaygı da olabilir. Sınav anında kaygılananlar, bütün öğrencilerin aynı kaygıyı aynı duyguları taşıdıklarını akıllarına getirsinler” dedi. Yusuf Yerli’nin önerileri şöyle:

Adaylar, güne iyi bir kahvaltı ile başlamalı. Sınava kadar olan sürede gerginliklerini atmalılar. Hedefledikleri bölümü hayal ederek motivasyonlarını artırabilir ve kaygıyı azaltabilirler. Yıl içinde girdikleri deneme sınavlarını hatırlamalılar. Bu sınav da çok farklı olmayacak. Gerekli hijyen kuralları olduğu için virüsün kendilerine bulaşmayacağını bilmeliler ve sorulara odaklanmalılar. Adaylar soru kitapçığı dağıtıldığında hemen soruları çözmeye başlamamalı. Kitapçığı gözden geçirmeliler, beyin arka planda sorular için kendini hazırlamaya başlayacaktır. Kitapçıkta ilk önce bilinen soruları çözerek sınava başlanmalı. Tek bir soruda çok uğraşmak moral bozabilir, vakit alabilir ve dikkati dağıtabilir. Soruları çözdükçe kaygı azalır.

Uzman Psikolog Yusuf Yerli

DİKKATİNİZİ TOPLAMAK İÇİN

“Sınav sırasında yorulabilir ve dikkat dağılabilir. Bunun için her 30 dakikada bir adaylar arkaya yaslanmalı, gözler kapatılmalı ve derin nefes alınmalı. Bu egzersiz dikkati toplamaya yardımcı olur, gerginliği azaltır. Heyecanın artması halinde nefes egzersizleri de faydalı olabilir. Derin nefes alırken içinden 8’e kadar saymak, 8’e kadar sayarken nefes tutmak ve yine 8’e kadar sayarken nefesini yavaş yavaş vermek. Nefes egzersizi de konsantre olmayı sağlar, kaygıyı uzaklaştırır. “Adaylar, sınav sırasında ‘başaramayacağım’ gibi olumsuz düşüncelere kapılabilir. Böyle durumlarda bunun gerçek olmadığını, yalnızca bir düşünce olduğunu düşünmeliler. Sınav sonrası bir aktivite planlamak da faydalı olabilir.”

ÖLÜM KALIM MESELESİ DEĞİL

Uzman Psikolog Yusuf Yerli, ailelere de önerilerde bulundu: “Ailede gerginlik varsa, yansımaması için sınava adayın ailesi tarafından bırakılmaması daha doğru olur. Ailenin, sınavı araç değil amaç olarak görmesi, ölüm kalım meselesi haline getirmesi adayları daha fazla heyecanlandırıp kaygılandırabilir. Aile haklar ve sorumluluklar arasında bir denge kurmalı, çok konuşup çok nasihat etmek yerine, çocuğu dinlemeye ve anlamaya çalışmalı. “Aile gerçekçi olmalı, çocuğunun kapasitesinin, yeterliliklerinin yetersizliklerinin farkında olmalı. Sınav sonrasında ailenin, çocuğa nasıl geçti, kaç soru çözdün, zor muydu, kolay mıydı gibi sorular sorması, çocuğun yeniden kaygılanmasına neden olabilir. Bu süreci sağlıklı bir şekilde atlatman her şeyden değerli mesajı vermek en doğru olanı.”

ZİHNİNİZİ İKİNCİ GÜNE HAZIRLAYIN

YKS’nin yarın ikinci ve üçüncü oturumları düzenlenecek. Psikolog Yusuf Yerli, ikinci günün daha verimli olabilmesi için de adaylara önerilerde bulundu. “Birinci oturumdan çıktıktan sonra tekrar ders çalışılmamalı. Zihnimizin belli bir sınırı var. Ertesi gün sınava gireceğimiz için yorulmamalı. Teknolojik cihazlarla oynanmamalı. Heyecan nedeniyle uykuya dalmakta güçlük olabilir ama iyi bir şekilde dinlemeli ve evde oturmalı. Yeme düzeni değişmemeli. Bir önceki sınavın kötü geçtiğni düşünebilir. Buna değil, ikinci sınava odaklanmalı. Arkadaşlar arasında birinci sınav soruları tartışılırken doğru yaptığı halde arkadaşının yanıtı nedeniyle yanlış yaptığını düşünüp kaygılanabilir. Bu nedenle sorular üzerine konuşulmamalı.”