Kerim Sadi’nin yeğeninden Aydınlık’a hediye
Gazetemizin arşiv birimi Aydınlıkçıların çıkardığı dergi ve gazetelerin eksik sayılarını tamamlıyor. 1921’de Aydınlık yazarlarından olan Kerim Sadi’nin yeğeni Mine Aydın Bolat, çalışmayı duyunca, dayısının yıllarca kütüphanesinde sakladığı 31 sayıyı gazetemizin kütüphanesine bağışladı.
Aydınlık Gazetesi 1 Haziran 1921 yılında Dr. Şefik Hüsnü Değmer önderliğinde çıktı. Aydınlıkçılık, 1968 yılında Türkiye’nin her tarafında örgütlenen bir harekete dönüştü. 60 yıllık Aydınlık Hareketi, kapatılan ve yasaklanan partileri sonrası Vatan Partisi ile bugün Türkiye'nin en etkili siyasi kuvvetlerinden biri oldu. .Aydınlıkçılar, Türkiye’nin baskı ve darbe dönemlerinde bile yayın organlarını çıkardılar. 1971 darbesi sonrasında dahi, aynı yılın kasım ayında çıkan Şafak dergisini Doğu Perinçek ve arkadaşları Beşparmak Dağlarındaki mağarada çıkarmaya devam etti. Aydınlıkçılar 1968’den günümüze 40'a yakın günlük-haftalık- aylık gazete ve dergi çıkardı.
Gazetemiz, “Aydınlık Hareketininin Bütün Yayınları” başlığıyla yayınlarını halka açma projesi hazırlıyor. Fizikî yayınlar dijitale aktarılıyor, yıpranmış yayınların yenisi temin ediliyor. Eksikler tesbit edildi. Eski yayınların ellerinde olduğu tahmin edilen Aydınlıkçılar tek tek aranıyor. Projenin ayrıntılarını yakında okurlarımıza duyuracağız.
Bu çalışmalarımızı kıdemli Aydınlıkçı arkadaşımız Ali Serdar Bolat, eşi Mine Aydın Bolat’a anlatıyor. Mine Aydın Bolat, Türkiye'nin en eski sosyalistlerinden ve 1921 Aydınlık Gazetesi'nin yazarlarından Kerim Sadi’nin yeğeni. Bolat, dayısı Kerim Sadi’nin yıllarca kütüphanesinde tuttuğu gazetenin toplam 31 sayısının tamamını vermek için Aydınlık’ı aradı.
KİTAPLARIN TOZUNU ALMAMIZA İZİN VERMEZDİ
Proje sorumlu Aykut Töleğen Bolat ailesini evlerinde ziyaret etti. İstanbul Belediyesi Konservatuarı Piyano Yüksek Bölümü mezunu olan Mine Bolat, fotoğraf albümün yaprakları çevirirken dayısı ile yaşadığı anılarını anlattı. İstanbul Bağlarbaşı'ndaki köşkün üst katında yaşayan dayısı için şunları söylüyor: “Tıbbiyeden ayrılmış. Sürekli kitap okuyan ve yazan bir aydındı. Ondan fazla takma adı olan dayımın en fazla kullandığı isim Kerim Sadi. Kütüphanesinden kitap okumamıza izin verir ama kitapların tozunu almamıza izin vermezdi. Tozunu kendisi alır. Bazen de yerlerleri değiştirirdi. Eline geçen bütün parasını kitaba yatırırdı. Sahaflardan çok sevinçli olarak dönerdi. Alt kata çaldığım piyano sesi kesildiği zaman yere vurarak çalmamı isterdi. O piyanoyu da Erkan Yücel Kültür Merkezi'ne bağışladım. Evinde ağırladığı arkadaşlarıyla sürekli Türkiye'deki siyasî durumları konuşurlardı. Arkadaşlarının nezaketli davranışları hep dikkatimi çekmiştir. Bana karşı aşırı düşkünlüğü vardı. Küçüklüğümde sürekli beni gezdirir, bana büyük zamanını harcardı. Büyüdüğümde de yanından hiç ayrılmadım. Yaşlandığında benden başka kimsenin koluna girmesine izin vermezdi. Birbirimize çok bağlıydık.”
Mine Aydın Polat, gazeteleri teslim ederken, “Bu nüshaları 101 yıl boyunca dayım ve biz koruduk. Sizlerin de iyi muhafaza edeceğine gönülden inanıyoruz ve biliyoruz. Çalışmalarınızı dinledim. Aydınlıkçıları yeni kuşaklara anlatmak lazım. Bende bu çalışmaya katılmak istedim.”
300 KİTABI DAHA BAĞIŞLADILAR
Kendilerine anlatılan projeden çok etkilendiğini ifade eden Mine-Ali Bolat çifti, bir dönem üzerinde leke oluşmasın diye tozunu bile alamadıkları Kerim Sadi'nin kitaplığından 300 kitabı bağışlamaya karar verdiler.
“Aydınlık Hareketininin Bütün Yayınları” projesi hakkında bilgi veren Aykut Töleğen, “Projeyi Çetin Çağlayan arkadaşımızlaile birlikte hazırlıyoruz. Aydınlık Hareketi'nin bütün basılmış yayın organlarının fizikî hallerini gözden geçiriyoruz. Elimizdeki basımları, dijitale PDF olarak aktarıyoruz. Darbeler ve baskı dönemlerinde evlerde tutulan dergi ve gazetelerin bir kısmı ya hasar görmüş ya da kolluk kuvvetleri tarafından alıkonulmuş. Aydınlık Sosyalist Dergi, Türk Solu, Proleter Devrimci Aydınlık, Öğretmen Dünyası gibi yayınlarımızdan eksiklerimiz var. Proje sonunda, bütün yayınlarımızı web sayfası ile halka açacağız. Bu çalışma hem günümüz insanlığına hem de gelecek kuşaklara büyük bir miras olacak. Desteğe ihtiyacımız var. Evimizin dolaplarında sakladığımız Aydınlık Hareketi ve Parti süreçlerinde yayınlanan dergi, mektup, fotoğraf ve belgeleri bize teslim etmeden ilk önce bir listesini göndermelerini istiyoruz. Mine Bolat 1921 Aydınlık ve Kerim Sadi'nin kitaplarının bir kısmını arşivimize vererek çok değerli bir görevi getirmiştir. Kendisine ve eşine bir kez daha teşekkür ediyoruz.” dedi.
Arşive vermek istediklerinizi göndermeden önce bir listesini [email protected] adresine göndermenizi rica ederiz. Kütüphanenizde kalmasını istediğiniz eserlerin kopyasını Aydınlık arşivine bağışlayabilirsiniz.
