Kiracıya yasa uyarısı mülk sahibine çağrı

Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel, bazı mülk sahiplerinin kira konusunda anlayışsız davrandığını bildirdi. Markaların yıllarca tek bir ay bile aksatmadan kira ödedikleri mağazalarından, mülk sahiplerinin anlayışsız tutumu yüzünden çıkmaya başladığını bildiren Öncel, bazı mülk sahiplerinin ise kiracısını koruduğunu anlatarak, markalar adına teşekkür etti. Markaların hiçbir gelirinin olmadığı, dükkanların kapalı olduğu bir dönemde kira ödemelerinin mümkün olmadığını ifade eden Öncel, mağazalar açıldıktan sonra da ciro üzerinden kira ödenmesinin doğru olacağını söyledi. PeraPost'un Instagram yayınında gazeteci Ceyhun Kuburlu'nun sorularını cevaplandıran Öncel, AVM'lerdeki dükkanların boşaltmaya başladığını da sözlerine ekledi.

KONUTLAR KORUMA DIŞI

Koronavirüs tedbirleri nedeniyle sadece mağazalar değil restoranlar ve diğer işletmeler de kapalı oldukları halde kira ödemek zorundalar. Altınbaş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Umut Yeniocak, 26 Mart'ta yapılan kanun değişikliğiyle, 1 Mart-30 Haziran 2020 tarihleri arasında iş yeri kirasını ödeyemeyen kişiye karşı iş yeri sahibinin tahliye davası açamayacağını bildirdi. Doç. Dr. Yeniocak, yaptığı yazılı değerlendirmede, iş yerlerinin kapanması ve büyük mağduriyetler yaşanmasını önemli ölçüde engelleyecek bu düzenlemenin olumlu görülebileceğini ancak aynı korumanın konut kiralarına getirilmemesinin bir eksiklik olduğunu ifade etti.

KİRA TALEP EDİLEBİLİYOR

Kiracıların belirtilen dört aylık dönemde kira bedellerini ödemeseler de yapılan düzenlemenin kira bedellerinin talep edilmeyeceği anlamına gelmediğini vurgulayan Doç. Dr. Umut Yeniocak, “İş yeri sahipleri ödenmeyen kira bedelleri için icra takibi yapıp, kiracıların mal varlıklarını haczettirip sattırabilirler. Yapamayacakları tek şey, kiracıları iş yerinden çıkarmak” diye konuştu. 22 Mart'ta alınan karar gereğince icra işlemlerinin de 30 Nisan'a kadar durdurulduğunu ve yeni bir uzatma olmazsa iş yeri sahiplerinin 30 Nisan'dan sonra icra takibi yapabileceklerine dikkat çeken Doç. Dr. Umut Yeniocak, “Fakat bu icra takibinde sadece kiranın ödenmesini isteyebilirler. Eskiden olduğu gibi, kira ödenmezse kiracının tahliye edilmesini talep edemezler” dedi.

UYARLAMA DAVALARI GELİR

Pandemi dönemi sona erip normal yaşama dönüldüğünde kiracılar ile mülk sahipleri arasında sorunlar yaşanabileceğine dikkat çeken Doç. Dr. Yeniocak şunları söyledi: “Bu süreçte ödenmeyen kiralar için icra takipleri ve davalar olacaktır. Özellikle, iş yerinin salgın sürecinde kapatılmış olması ya da faaliyetlerinin kısıtlanmış olması sebebiyle bu aylara ilişkin kiraların ödenmemesi ya da hiç olmazsa indirim yapılması talebiyle uyarlama davaları açılacaktır. İş yeri kapatılan ve faaliyetleri kısıtlanan iş yeri kiracıları başta olmak üzere, salgın sürecinde işleri önemli ölçüde bozulan tüm iş yeri kiracıları ile kiralarını ödeyemeyecek duruma düşen konut kiracılarının hiç olmazsa kira bedellerinin bir miktar indirilmesi ya da ertelenmesi şeklinde karar verilmesini mahkemeden talep edebilmeleri hukuken mümkündür. Kiralarını tam olarak ödeyemeyecek kiracılara, konut ya da iş yeri sahibine yazılı olarak bildirimde bulunarak, durumları hakkında bilgi vermelerini ve bu süreçle ilgili nasıl bir değişiklik talep ettiklerini bildirmelerini öneririm."

İTO: YÜKLERİ PAYLAŞALIM

İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç de, Ramazanın gelişi vesilesiyle yaptığı açıklamada kiracı ve mülk sahiplerine anlaşma çağrısı yaptı. İTO Başkanı Avdagiç, “İçinde bulunduğumuz zor dönemde üzerimizdeki sorumlulukları da paylaşmalıyız. Gayrimenkul sahipleri ile kiracıların empati içinde üzerlerindeki yükleri paylaşmaları bu zor günlerin dayanışma ruhuna çok uygun olacaktır” diye konuştu. Avdagiç, Ramazanın Kovid-19 salgını sebebiyle bozulan iş ekosisteminin yeniden kurulması için en önemli başlangıç vakti olduğunu da vurguladı.

Birçok AVM, mart ve nisan ayında mağazalardan kira almayacağını açıklasa da bazı AVM'ler ise “fatura kesmiyoruz ama hakkımızı saklı tutuyoruz” açıklaması yaptı. Bunun üzerine bu AVM'lerdeki onlarca marka, mağazalarını boşaltma kararı aldı. Kategori Mağazacılığı Derneği (KMD) Yönetim Kurulu Başkanı Serhan Tınastepe de dünkü açıklamasında, mağazaları yeniden açmaya başlayacakları süreçte alışveriş merkezleri ve cadde mağazaları mal sahiplerinden kiralar konusunda anlayış beklediklerini ifade etti. Tınastepe: "Bu çerçevede, mağazalarımızı tekrar açabilmek için 30 Temmuz 2020 tarihine kadar kirasız bir dönem, sonrasında ise kira sözleşmelerimizin süresinin sonuna kadar ciro kirasına dönülmesi yönünde talebimiz var. Fesih konusunda ise 3 ay önceden bildirmek şartıyla çıkış hakkı verilmesini istiyoruz” dedi.

'BALKONUN ÖNEMİ ANLAŞILDI'

Yeni yaşam şekilleri ve kentsel dönüşümle yön bulan konutların mimari özellikleri, bu kez de korona nedeniyle değişti. Anadolu Yakası İnşaat Müteahhitleri Derneği (AYİDER) Başkan Yardımcısı ve AE Mimarlık Yönetim Kurulu Başkanı Mimar Ahmet Erkurtoğlu, korona sonrasında mimari olarak güney yönünü konumlandırılan, balkonlu, enerji tasarrufu sağlayan ve büyük metrekareli konutların ön plana çıkacağını belirtti. Ahmet Erkurtoğlu, “Müteahhitleri isteği doğrultusunda Fransız balkon olarak tabir ettiğimiz, salonlarda tavandan yere kadar uzanan pencerelerin açıldığı sistemler mevcuttu. Oysa kültürümüzde balkonlarda oturmak mevcuttu. Korona nedeniyle evdeki balkonların ne kadar önemli olduğu anlaşıldı. Bunun dışında özellikle kentsel dönüşümle birlikte azalan metrekarelerin yerini daha büyük metrekareli evler almaya başlayacak. Güney cepheli konutlar değer kazanırken, suyun önemini bir kez daha anladığımız bu günlerde enerji tasarrufu sağlayan konutların değerleneceğini öngörüyoruz" dedi.