Kiraz dalında 18 lira!

Türkiye’nin birçok bölgesinde yetiştirilen ve festivallerle karşılanan kirazda hasat mevsimi... Afyon, Uşak, Manisa, İzmir, Tekirdağ, Tokat, Amasya… Rekolte geçen yıl yağışlardan, bu yıl da sıcaklardan bir miktar düştü. Fiyatlar ise marketlerde hâlâ çok yüksek. İlk hasat ürünlerin kilogram fiyatı, 150 lirayı aşmıştı, şu anda 100 lira sınırında. Üreticide ise fiyat 18 liraya kadar düştü. İhracat için üretim yapan Afyonkarahisar’ın Sultandağı ilçesinde üreticiler, ihracat için üretilen Napolyon kirazında da fiyatın düşmesinden endişe ediyor.

REKOLTE YÜZDE 60 DÜŞTÜ

Türkiye’nin en kaliteli kirazının yetiştiği yerlerden biri olan Afyonkarahisar’ın Sultandağı ilçesinde hem ihracata hem iç piyasaya kiraz yetiştiriliyor. Başta Avrupa olmak üzere birçok ülkeye ihraç edilen Napolyon kirazı, lezzetiyle, iriliğiyle, rengiyle, kokusuyla, uzun süre dayanıklı olmasıyla diğer kirazlardan ayrılıyor. Maliyeti de daha fazla. Sultandağı’nda yılda üretilen 30 bin kirazın yüzde 60’ı ihraç ediliyor. Türkiye’nin kiraz ihracatı yılda 60 bin ton civarında. Sultandağı, ülke ihracatının yüzde 30’unu karşılıyor.

Sultandağı’nda 2 bin 500 kiraz üreticisi, 22 bin hektarlık alanda kiraz üretimi yapıyor.

Bu yıl rekoltenin yüzde 60 oranında düştüğünü belirten Sultandağı Ziraat Odası Başkanı Hasan Dinç, “Geçen yıl bölgemizde 30 bin ton kiraz vardı, şu anda yüzde 30’u var, yani 10 bin ton… Hava şartlarından dolayı rekolte düştü.” dedi.

ÇİFTÇİ YERLİ KİRAZI TOPLAMIYOR

Hasan Dinç, Napolyon kirazının şu anda dalında 55 lira olduğu bilgisini vererek şöyle konuştu:

“İhracat için olan kiraz, 55 lira, iç piyasaya giden kiraz, 18 lira. Market fiyatları balon fiyatlar. Aracılar kazanıyor kirazda. Kontrol olmadığı için fiyatlar marketlerde, pazarlarda artıyor. Şu anda üretici Napolyon’da kazanıyor ama bir hafta sonra ne olur bilmiyoruz. Ama yerlide tamamı zarar. Çiftçiler yerli kirazı toplamıyor artık. Organikçiler bizden 18 liraya alıyor. Fiyatı onlar belirliyor. Yaş sebze meyve ‘sat beni’ der. Çiftçinin gücü yok, kurumun gücü yok. Bizim bekletme gücümüz yok. Bölgede soğuk hava depomuz olsa, çiftçi el ele tutsa böyle bir sıkıntımız olmaz.”

SOĞUK HAVA DEPOMUZ OLSA…

Kirazın 15 günlük ömrü olduğunu belirten Dinç, kirazda en büyük sıkıntının pazarlama olduğunu belirterek, “Bir ara biz depo kuralım dedik ama yapamadık. Kooperatifi kurduk o da kapandı. En çok pazarlama sıkıntısı, kirazda oluyor. Kirazın 15 günlük ömrü var. 16’ıncı gün kiraz elden ayaktan düşer. Ancak soğuk hava deposunda bekletme şansın var. Aşırı sıcak var, 3 gün sonra bu kiraz kararır. Karardıktan sonra firmalara fırsat doğar, çekerler 10 liraya. Bizim burada kiraz çıktığında karpuz da çıkıyor, şeftali de çıkıyor, erik de çıkıyor, kirazın piyasası düşüyor. İhracat olmazsa Napolyon kirazını kimse yiyemez Türkiye’de.” diye konuştu.

Hasan Dinç, kiraz üreticilerinin devlet yetkililerinden beklentilerini de şöyle açıkladı:

“Bölgeye derhal büyük bir soğuk hava deposu, devlet gözetiminde güzel bir kooperatif istiyoruz. Dış pazar olursa kiraz üreticisi de kazanır, ülke de kazanır, tüketici de ucuza yer.”