Kışkırtmanın Ekşi yüzü
Ankara 5. Sulh Ceza Hakimliği’nin tekrar erişim engeli kararı verdiği Ekşi Sözlük’ün, deprem felaketine karşı yaşam mücadelesi verilirken bir kışkırtma merkezi gibi işlev gördüğü ortaya çıktı
ANKARA 5. Sulh Ceza Hakimliği önceki gece Ekşi Sözlük adlı sosyal medya platformuna tekrar erişim engeli kararı verdi. Ekşi Sözlük’e deprem felaketi sırasında yayınlattığı ve gündemde tuttuğu içerikler nedeniyle erişim engeli getirilmişti. Yargılama sürerken ABD Dışişleri Bakanlığı platforma sahip çıkmış, ara karar New York Times Meydanı’ndaki elektronik ekranlardan protesto edilmişti. Ankara 4. Sulh Ceza Hakimliği Perşembe günü Ekşi Sözlük’e erişim engelini kaldırdı. Ankara 5. Sulh Ceza Hakimliği, erişim engelinin kaldırılmasına yapılan itirazı inceledi, mahkeme başvuruyu onaylayarak kararı kesinleştirmiş oldu.
Sözlüğün büyük afetin ilk anından itibaren kendi kurallarına aykırı olacak şekilde gerçek dışı ve kışkırtıcı çok sayıda içeriğe müsaade ettiği, pek çoğunu öne çıkardığı ortaya çıktı. Yetkili yazarların açtığı başlıkların altına yapılan yorumlarla işleyen sitede, asılsız ihbarlar ve yalan haberler havada uçuştu. Nefret suçu içeren ve hakaret niteliği taşıyan yüzlerce paylaşım bulundu.
KIŞKIRTMA MERKEZİ GİBİ
Sözlükte “Askerlerin yardım kolilerini çalması”, “Suriyelilerin yardımları yağmalaması”, “deprem bölgesinde baraj patlaması”, “AFAD’ın Alevilere yardım dağıtmaması”, “iç savaş çıkması”, “halkın malını yağmalayan dernek vakıf ve cemaatler” gibi başlıklar açıldı. Başlıklar altında iddiaları doğruymuş gibi sunan onlarca paylaşım yapıldı. Başlıkları ve paylaşımları doğruymuş gibi kabul eden yüzlerce yorum aktarıldı. İçeriklerin aralarında “Hatay’a bilerek yardım yapılmadığı”, “ordunun Cumhurbaşkanının emriyle sahaya sürülmediği”, “devletin kontrolü kaybettiği”, “depremdeki can kayıplarının yüzbinlerce olduğu”, “Whatsapp’ın yasaklandığı”, “arama kurtarma faaliyetinde bulunan muhafazakar dernek ve vakıfların yağma yaptığı” gibi söylemler de yayıldı. Yazılanların tamamına yakınında asılsız ihbar, yalan haber, nefret suçu, iftira, küfür ve hakaretten en az birinin olduğu görüldü. Mehmetçiğe, polise, cumhurbaşkanı ve eşi ile AK Parti’ye oy verenlere de küfürler edildiği öne sürüldü.
KURAL ÇİĞNENMESİNE MÜSAADE
Yazarları tarafından, Sözlük yönetiminin enkaz altında yaşam savaşı verilirken mevzu bahis gönderilerin yayılmasını engellemek yerine açıkça destek verdiği iddia edildi. Gerçek dışı ve kışkırtıcı başlıkların kısa sürede resmi makamlarca tekzip edilmesine rağmen saatlerce “gündem” denilen öne çıkarma alanında tutulduğu ifade edildi. 6-15 Şubat tarihleri arasında sözlük kurallarının uygulanmadığı kaydedildi. İki önemli kural olan “bir yazarın bir başlığı arka arkaya sözlük gündemini etkileyecek şekilde farklı başlıklara ‘bkz’ olarak verememesi” ve “aynı başlığa üst üste gönderiler girerek sözlük gündemini etkileme durumu” kurallarının askıya alındığı belirtildi. Kışkırtmaların önüne geçmek isteyenlerin ise sözlük kurallarına uymalarına rağmen yeni kurallar çıkarılarak engellendiği dile getirildi. Kullanıcılardan bazıları süreci bizzat platform sahibi Başak Purut’un yönettiğini ileri sürdü.
‘ANLIK TEPKİ DEĞİL’
Aynı zamanda Ekşi Sözlük yazarı olan Abese İrca (@Abese_irca) isimli bir Twitter kullanıcısı gerçek dışı ve kışkırtıcı içeriklerin sistemli ve bilinçli bir şekilde yayıldığını anlattı. İşin içinde Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) trol ekibinin de olduğunu iddia etti ve şunları söyledi:
“Ekşi Sözlük sosyal medyada yürütülen provokasyonun mutfağı. Her şey burada kurgulandıktan sonra dolaşıma sokuluyor. 6 Şubat'taki depremin ardından Ekşi Sözlük'te tıpkı Babala Tv'deki gibi binlerce sahte yardım çağrısı devletin ve AFAD'ın ortada olmadığı notlarıyla birlikte paylaşıldı. Bakın bu öfkeli insanların bir anlık tepkisiyle ortaya çıkan bir durum değil. Birden fazla ekip tarafından yapılan bir provokasyon çalışması…
Ekşi Sözlük aykırı sesleri tamamen susturduktan sonra 10 bin yeni yazar alımı yaptı. Belirli siyasi partilerin gençlik kolları da provokasyona dahil edildi. Üç gün boyunca parti merkezlerinde Ekşi Sözlük hesapları dağıtıldığına dair bilgiler var… Arama kurtarma faaliyetleri boyunca provokasyonlarının önündeki bütün engelleri kaldırıp, gece ve gündüz onlarca yazar hesabından, binlerce provokatif içerik girdiler. Ortalık sakinleşince de bütün delilleri ortadan kaldırdılar. Tabii o sırada izlendiklerinin farkında değillerdi.”
VATANSEVERYAZAR VE YAZILAR GERİ PLANA ALINIYOR
1999 yılında kurulan Ekşi Sözlük, kullanıcıları tarafından dünyanın ilk sosyal medya platformu olarak adlandırılıyor. Uzun yıllar yazarlarının özgürce fikirlerini ifade edebildiği bir yer olduğu, ancak durum 2015 yılı itibariyle tersine döndüğü iddia ediliyor. Aydınlık’a konuşan bazı sözlük yazarları sitenin 2015’te liberal bir dönüşüm geçirdiğini ve milli devlet düşmanı, HDP-PKK yanlısı bir çizgiye girdiğini dile getiriyorlar.
‘YENİ SAHİBİ HDP’YE YAKIN’
Yazarlar, “Atatürkçü sözlük yazarlarının gönderileri çok daha fazla etkileşim almasına rağmen, tam tersi fikirde olan gönderilerin ön plana çıkartıldığı ve vatansever yazıların geri plana alındığı çok oluyor.” diye konuştular. Sözlüğün demokratik ve vatansever kimliğinden kopmasından rahatsız olan kullanıcıların 2016’da bir araya gelerek “entry silme eylemleri” yaptıklarını anlattılar. Bazı kullanıcıların durumdan duyduğu rahatsızlık nedeniyle bir daha yazmama kararı aldıklarını bildirdiler. Öte yandan 2009 yılında Ekşi Sözlük’e ortak olan ve asıl kurucunun 2015’te devretmesiyle tek sahibi olan Başak Purut’un HDP ile yakın ilişkide olduğuna dikkat çektiler.
