Komünist partilerden Afganistan değerlendirmesi: Emperyalizm için küçük düşürücü bir yenilgi
Çeşitli ülkelerin komünist partileri, ABD’nin Afganistan’da kaçmak zorunda kalması ve 20 yıllık işgalin son bulmasını değerlendirdiler. Öne çıkan ortak fikir ABD emperyalizminin Afganistan’da küçük düşürücü bir yenilgi aldığı...
Bu partilerden birkaçının açıklamasından bazı bölümler şöyle.
HİNDİSTAN
Hindistan Komünist Partisi (Marksist) ve Hindistan Komünist Partisi'nin Afganistan'daki duruma ilişkin ortak açıklamasında “ABD, Afganistan'da küçük düşürücü bir yenilgi aldı. Taliban kontrolündeki yeni kurumlar, kadın ve azınlık haklarına gereken özeni vermelidir” vurgusu yapıldı. 18 Ağustos 2021'de yayınlanan bildiride şunlar kaydedildi:
“Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani liderliğindeki hükümet ve ordunun çöküşü, ABD ve NATO müttefikleri tarafından kurulan ülkenin içi boş doğasını gösteriyor. Hindistan hükümetinin Afganistan politikası Amerikalıları körü körüne takip ediyor ve bu da onu bölgede izole etti ve bu nedenle çok az seçenek bıraktı. “Taliban’ın 1990'ların başındaki aşırı köktendinci yaklaşımı kadınlar, kızlar ve ezilen azınlıklar üzerinde yıkıcı bir yük olmuştu. Taliban kontrolündeki yeni kurumlar, kadın ve azınlık haklarına gereken özeni vermelidir.”
AMERİKA
Amerikan Devrimci Komünist Partisi de ABD'nin çekilmesini “küçük düşürücü bir yenilgi” olarak niteledi. ABD Devrimci Komünist Partisi'nin resmi web sitesinde Afganistan'daki mevcut durum hakkında 16 Ağustos'ta bir makale yayınladı. Makalede siyasi güçlerin tüm taraflardaki uygulamaları analiz edilerek, Afganistan'da gelecekteki duruma ilişkin bir perspektif sunuldu.
Makalede öne çıkan vurgular şöyle:
ABD 'İYİ ADAMLAR' DEĞİL
“ABD'nin yenilgisinin büyük bir trajedi olduğu, Amerika'nın bu durumda 'iyi adamlar' olduğu ve 20 yıldır desteklediği hükümetin ilham verici bir demokrasi deneyi olduğu efsanesi, gerçeklikle tamamen çelişiyor.
“Örneğin Afgan devleti ve ordusunu ele alalım: ABD medyasında ve siyasi liderler arasında bu silahlı kuvvetlerin hızlı çöküşü hem bir gizem hem de bir trajedi olarak ele alınmaktadır. İkisi de değil. Gerçekte, bunun yabancı işgalciler ve işgalcilerin yerleştirdiği baskıcı ve yozlaşmış hükümet adına gerici bir askeri savaş olduğu gerçeğinin tahmin edilebilir bir yansımasıdır. ABD, 2001'de Afganistan'ı işgal etmek için hazırlanmaya başladığı andan itibaren, rüşvet yoluyla ABD'ye 'kazanılan' çirkin bir dizi savaş ağaları ve bölgesel despotlarla ittifaklar kurdu.
“Bu yüzden sadakatleri her zaman ele geçirilmeye hazırdı ve ABD'nin ayrıldığı ve dolayısıyla Taliban'ın kazanacağı netleştiğinde, çoğu ya vazgeçti ya da Taliban'ın safına geçti. Bu silahlı kuvvetlerdeki askerler genellikle maaşsız, yarı aç ve bir maaş çekinden başka bir şey için savaşmıyorlardı.
“Amerikan medyasının da Amerikan kontrolündeki Afgan toplumunu demokrasinin ve kadınların kurtuluşunun bir işareti olarak göstermeye çalışması acımasız bir şakadır. ABD trilyonlarca dolar harcamaktan şikayet etse de, Afgan halkının koşulları diğer üçüncü dünya ülkelerinin çoğuna kıyasla çok zayıf.
“İlk olarak, savaşın bedeli vardı, en az 43 bin ve bazı verilere göre 220 bin kadar sivil savaşla ilgili nedenlerle öldü. ABD ve Afgan ordusu, düğün partilerine, cenaze törenlerine, okullara ve hastanelere defalarca bombalı saldırılar düzenledi. Daha iki hafta önce Helmand Eyaletindeki özel bir hastaneyi bombaladılar ve tesisi yok ettiler.
ÇOCUKLARIN DURUMU KÖTÜLEŞTİ
“Bunun da ötesinde, zaten yoksul bir ülkede ekinler ve köyler yok edildi ve ekonomi çöktü. 5 yaşın altındaki 1,3 milyon çocuk yetersiz beslenme ile karşı karşıya. 5-14 yaş arası Afgan çocukların en az dörtte biri ailelerini desteklemek için çalışmak zorunda. 2014 yılı itibariyle çocukların (erkek ve kadın) sadece yüzde 54'ü okula gidebildi. Ancak İnsan Hakları İzleme Örgütü 2017'de 'denizaşırı kalkınma yardımının sadece yüzde 2 ila 6'sının eğitim sektörüne gittiğini' bildirdi. Bütün bunlar, savaş makinesine veya ABD yanlısı seçkinlerin ceplerine büyük meblağlar girerken gerçekleşti.
'EMPERYALİZME HİZMET EDEN REJİM'
“Evet, büyük şehirlerde, özellikle Kabil'de, daha büyük orta sınıf ve eğitimli nüfuslarıyla, kırsal alanlarda, küçük şehirlerde ve kentsel gecekondularda büyük çoğunluğun karşı karşıya olduğu baskıcı kısıtlamaların bir ölçüde azaldığı doğrudur. Kabil'de daha cesur kadınlar geleneksel İslami kıyafet yerine kot pantolon giyebildi, entelektüeller ve gazeteciler bir dereceye kadar konuşabildi, birçok kadın da dahil olmak üzere kamu görevi için yapılan seçimlerde seçildi.
“Ancak bütün bunlar, toplum çapında bir dönüşümün, baskıyı, yoksulluğu ve sömürüyü kökünden sökmenin başlangıcı olmaktan çok, yabancı emperyalizme hizmet eden ve barbar bir toplumsal düzene dayanan bir rejime bağlılıklarını kazanmak için nüfusun bir kısmına verilen asgari tavizlerdi. Yanlışlıkla daha fazla ve daha iyi bir şeyin olduğuna inananlar ve örneğin kadın hakları için savaşmaya gerçekten adım atanlar, şimdi ABD'nin bunu hiç umursamadığını acı bir şekilde öğreniyorlar ve ABD'nin kendi vatandaşlarını (ve birkaç Afgan'ı) ülke dışına çıkarmasıyla Taliban'ın misillemesiyle yüzleşmek için kimsesiz ve çaresiz kalıyorlar.
“Afganistan'daki 20 yıllık ABD 'projesinin' herkese öğretmesi gereken bir şey varsa, o da insanlığın bu karmaşadan bir çıkış yolu bulmasının tüm baskıcı sistemleri devirmek için mücadeleye ve bilime yönelmek anlamına geldiğidir.”
'KADINLAR İÇİN TİMSAH GÖZYAŞLARI'
Yunanistan Komünist Partisi, Afgan kadınlar üzerinden başlatılan kampanyaya dikkat çekti. Yunanistan Komünist Partisi Basın Ofisi'nin “Afganistan'daki gelişmeler üzerine” başlıklı 17 Ağustos’ta yayınladığı bildiride şunlar yer aldı:
“2001 yılında ‘terörle mücadele’ bahanesiyle gerçekleştirilen ABD müdahalesinin ve İkiz Kuleler'e yapılan saldırının gerçekte başka amaçları olduğu ve özellikle Rusya ve Çin'in ABD ile rekabeti bağlamında 'yumuşak karnını' kontrol altına almak olduğu açıkça ortaya konmuştur.
“Biden yönetimi, ABD askeri güçlerinin geri çekilmesinin gerekçesi olarak 'insanların ekonomik kaynaklarından tasarruf edilmesini' öne sürerek hala yalan söylüyor. ABD'nin dikkatini Pasifik bölgesi gibi diğer 'cephelere' kaydırmak ve Afganistan'daki gelişmeleri 'araçsallaştırarak' Orta Asya'da kendisi için uygun olacak bir 'istikrarsızlık iklimi' yaratmaya çalışmak gibi hedefleri farklıdır.
“Şimdi çeşitli burjuvalar kadroları, Afganistan'daki insanların durumu, özellikle de kadınların konumu için timsah gözyaşları döküyor. Bunlar, ülkelerinde kadınlara karşı benzer önlemler alan rejimleri destekleyen ve desteklemeye devam eden kadrolardır.
“Mülteci sayısında beklenen artışa da aynı ikiyüzlülükle atıfta bulunuyorlar, çünkü gelişmeler onların gizlemek istediklerini, yani mültecilerin nihayetinde savaşların ve müdahalelerin kurbanı olduğunu kanıtlıyor.”
'AFGAN HALKI SORUNLARINI DIŞ MÜDAHALE OLMADAN ÇÖZMELİ'
Portekiz Komünist Partisi, kendi kalkınma yolunu seçmenin Afgan halkına bağlı olduğu vurgusu yaptı. Partinin Basın Ofisi “Afganistan'daki son gelişmeler hakkında” başlığıyla 17 Ağustos'ta internet sitesinden bir bildiri yayınladı. Gelişmelerin Afganistan’ı işgal eden ABD, NATO ve işgale destek veren Portekiz ve diğer ülkeler için “aşağılayıcı bir yenilgi” olduğu belirtilen bildiride şu vurgular öne çıktı:
“Taliban'ın Kabil'e girişi de dahil olmak üzere Afganistan'daki son gelişmeler, gelecekteki evrimlerine bakılmaksızın, ABD, NATO ve ardışık Portekiz hükümetleri de dahil olmak üzere savaş ve işgal stratejilerine katılan ve komplo kuran herkes için açık ve aşağılayıcı bir yenilgi oluşturuyor.
“ABD ve müttefiklerinin 20 yılı işgal olmak üzere 40 yılı aşkın müdahale ve saldırganlığının yüz binlerce ölüm, yıkım, milyonlarca yerinden edilmiş insan ve mülteciden sorumlu olduğunu hatırlamakta fayda var. Meşruiyetsiz ve yolsuzlukla baltalanmış bir rejimin kurulması, Afganistan'ın dünyanın en büyük afyon üretim merkezine dönüştürülmesi son günlerin hızlı sonucundan ayrılmaz unsurlar.
“Haklara saygı gösterilmesi konusundaki sahte ve alaycı kaygılar göz önüne alındığında, onların 28 Nisan 1978’de Afganistan Halk Devrimi ile kurulan Demokratik Afganistan Cumhuriyeti'ne karşı en geri ve gerici güçlerin şiddet eylemlerini teşvik eden ve destekleyenin ABD ve müttefikleri olduğunu hatırlamalıyız.
“ABD ve müttefiklerinin terörist eylemleriyle tanınan grupları oluşturma, teşvik etme ve destekleme konusundaki rolünü ve sözde 'terörizme karşı savaş'ın hakimiyet stratejilerini haklı çıkarmak ve uygulamak için alaycı çağrısını hatırlamalıyız.
“Portekiz Komünist Partisi, Afganistan'ın karşı karşıya olduğu yeni riskler ve tehlikeler, halkının ve Orta Asya bölgesinin hakları göz önüne alındığında, sorunlarını dış müdahale olmadan çözmenin ve Afganistan'ın bölgedeki istikrarsızlığı teşvik etmek için kullanılmasını engellemeye yardımcı olarak kendi kalkınma yollarını seçmenin –her halk gibi– Afgan halkına bağlı olduğuna dikkat çekiyor.
“Afganistan'daki son gelişmeler, ABD'nin müttefikleri NATO'nun desteği ve suç ortaklığıyla Suriye, Irak veya Yemen'e karşı yürüttüğü müdahale ve saldırganlığa son verilmesi talebini, aynı zamanda ülkelere ve halklara yönelik yasadışı ve cezai ekonomik yaptırım ve abluka politikasının sona ermesi de dahil olmak üzere uluslararası ilişkilerde yüzleşme politikasını güçlendirmektedir.
“Afganistan'daki son gelişmeler, Portekiz dış politikasının ABD, NATO ve AB'nin savaş çığırtkanlığı politikasına tabi olmayı bırakması ve Portekiz Cumhuriyeti Anayasası, Birleşmiş Milletler Sözleşmesi ve Uluslararası Hukuk'a saygı gösterilmesi talebini de güçlendiriyor.”
