Konut sorunu çözüm bekliyor - 4: ‘Konut sorununu üreten devlet çözer’

Tüketici Hakları Derneği Genel Başkanı Turhan Çakar, konut sorununu ‘üreten devletin’ çözebileceğini söyledi. Ekonomik ve sosyal politikaların, ücretle çalışanların, emeklilerin, küçük esnafın, emekçilerin tamamen aleyhinde olduğunu dile getiren Çakar, konut sorununa da devleti, 1980 öncesinde olduğu gibi üreten ve müdahale eden bir devlet haline getirmekle çözüm bulunabileceğini söyledi. Çakar, şöyle konuştu:

“Ekonomik ve sosyal politikaların, halkın lehine değişmesi lazım. Her konuda kamunun, devletin müdahale etmesi lazım. Serbest piyasa: saldım çayıra mevlam kayıra! Serbest piyasa ekonomisi bitirdi memleketi. Tekele verdiler piyasayı, tekelci piyasa, her şeyi tekel belirliyor: üretimi belirliyor, dağıtımı belirliyor, tüketimi belirliyor, ithalatı, ihracatı, fiyat politikalarını belirliyor. Emperyalist şirketler ve onların yerli ortakları belirliyor.

“Devletin her konuda müdahaleci olması lazım. Girişimci olması lazım, 1980 öncesinde olduğu gibi devlet bizzat üretecek. Tekelci, vurguncu, soyguncu piyasaya ancak üretici bir devlet müdahale edebilir. Vahşi bir düzen egemen piyasaya. Devletin buna her yönüyle müdahale etmesi lazım. Düzene kim hakim, büyük vurguncular, büyük sermaye kesimi.”

Asgari ücretteki artışlar konuttaki artışların çok gerisinde kaldı. Doğalgaz, elektrik, su, ulaşım, gıda fiyatlarındaki artışlar da üzerine eklenince, asgari ücretle çalışanların, eve iki maaş girse bile şehirde yaşamaları neredeyse olanaksız hale geldi. Özellikle asgari ücretin yaygın olduğu hizmet sektöründe, patronlar bile kiralardan yakınmaya başladılar... Yazı dizimizde konut fiyatlarındaki artışları, beklentileri ve çözümleri ele alıyoruz.

‘MEMURLARIN ÇOĞU İŞÇİLERİN TAMAMI ZOR DURUMDA’

Son iki ayda fiyatlar yüzde 10-15 düştü iddiasını “Neye göre düştü? Kaç yerde düştü?” sorularıyla eleştiren Turhan Çakar, konut kira artışlarına getirilen yüzde 25 zam sınırlamasına ev sahiplerinin çok büyük bir bölümünün uymadığını söyledi. Ev sahiplerinin çevresine bakarak yüzde 200-300 zam istediğini belirten Çakar, “Kira sınırlamasının bir yaptırımı yok. Asgari ücretlinin dava peşinde koşacak hali de yok” dedi.

Cumhuriyet tarihinde böyle bir kriz olmadığını ifade eden Tüketici Hakları Derneği Başkanı, maaş artışlarıyla alım gücünün korunamadığını belirtti, “Enflasyon birçok temel ihtiyaçta yüzde 200-300. Maaşlar haziranda yüzde 40 arttı. Satın alma gücü düştü. Gıdayı, doğalgazı, elektriği, suyu da dikkate alın. Kirada oturan ücretli kesimin durumu çok kötü.” ifadesini kullandı.

Türkiye’de 6 milyon kiracı olduğuna, bunların ezici çoğunluğunun ücretliler olduğuna dikkat çeken Turhan Çakar, 8.5 milyon insanın da işsiz olduğuna vurgu yaptı. . İşsizlerin 1 milyonu üniversite mezunu olduğunu anımsatan Çakar, şöyle sürdürdü: “Çalışanların yarıdan çoğu asgari ücretle çalışıyor, diğerleri de en fazla 7 bin lira ücret alıyor. Emekliler 3-4-5 bin lira maaş alıyor. Üst düzey çalışanlar ve kazanan esnaf dışında 5 bin lira kirayı kimse ödeyemez. Gecekondu semtlerinde bile kiralar, maaşla, ücretle çalışanın ödeyebileceği kiralar olmaktan çıktı. Haneye 20 bin liranın üzerinde gelir girmesi lazım. Memurların büyük çoğunluğu, işçilerin tamamı zor durumda.” dedi.

Değerli kiracı okurlarımız, yaşadığınız sıkıntıları gazetemize iletin, bu sayfada yayınlayalım.

‘KONUT POLİTİKASI, ÇARESİZİ KONUT SAHİBİ YAPMALI’

Tüketici Hakları Derneği Genel Başkanı Turhan Çakar, asgari ücretlinin, açıklanan ödeme şartlarıyla sosyal konut projesinden ev sahibi olmasının olanaksız olduğunu söyledi. “TOKİ eski TOKİ değil, TOKİ de düzene uydu. Konut sahibi olamayan memuru, işçiyi, asgari ücretliyi, işsizi ev sahibi mi yapıyor?” diye soran Çakar, şu değerlendirmeyi yaptı: “Ev alamayan düşük ücretlinin, anasının, babasının tarlası, birikimi yoksa, peşinatı nasıl sağlasın? Asgari ücretin altında sosyal güvencesiz çalışan o kadar insan var ki Türkiye’de. Hadi resmi rakamı kabul edelim, asgari ücretli 60 bin peşinatı nereden bulacak? Taksitleri nasıl ödeyecek? Konut politikası, çaresiz durumda olan, alım gücü olmayan, aldığı maaş gıdaya yetmeyen insanı konut sahibi yapmalı. Dört kişinin aylık yeterli gıda gideri 7 bin liranın üzerinde. Gıdasına yetmiyor, kirası var, enerjisi, çocukların okul masrafı. Yemiyor içmiyor, kuru ekmeğe talim. Hastalıklara yakalanıyor, çocukları gelişemiyor… Asıl çözüm işte bu insanları konut sahibi yapmaktır. Asgari ücrete uygun konut politikası uygulanmalıdır, gerisi hikâye. Yüksek dereceden değilse, birikimi olmayan memur da alamaz. Karı koca çalışan belki alabilir.”

Peki acilen ne yapılabilir? Seçime gidiyoruz, en yoksullar iktidardan ne talep edebilir? Çakar, soruyu şöyle yanıtlıyor: “Halk iktidarından başka çözüm yok. Mevcut siyasi partilerle, düzen partileriyle bir çözüm yok. Halk aklını başına toplayacak, dostunu düşmanını tanıyacak. Kendisinden yana olanı olmayanı, aldatanı bilecek… Halk iktidarını halk kurar. Partinin liderleri, yöneticileri emekçi olacak. Bu gidiş artık yeter, diyecek. Çaresiz halkımız, şapkasını önüne alıp düşünsün. Açlık sınırının, yoksulluk sınırının altında yaşayanlar. Yaşadıkları, kader değil. Örgütlenecekler, bir araya gelecekler, kabuğuna çekilmekle çözemez. Bu çağrıda bulunuyorum.”

KONUT FİYATLARI ÜÇE KATLANDI

Merkez Bankası’nın açıkladığı ağustos ayına ilişkin konut fiyat endeksine göre fiyatlar bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 184.6 arttı, metrekare fiyatı 15 bin lirayı aştı. enflasyondan arındırılmış artış ise yüzde 57.2 olarak kaydedildi. İstanbul'da ise konut fiyatları aynı dönemde yüzde 210.8 arttı, birim metrekare fiyatı 24 bin 533 liraya çıktı.

Yeni konutlarda fiyat artışı aynı dönemde yıllık yüzde 176.4 iken yeni olmayan konut fiyatları yüzde 185.4 arttı. İstanbul'da yeni konutların fiyatı yüzde 205.7, yeni olmayan konutlar ise yüzde 211.5 artış gösterdi. Ankara'da konut fiyatları ağustosta yıllık yüzde 193.5 arttı, ortalama metrekare fiyatı da 10 bin 780 liraya çıktı. İzmir'de aynı dönemde yıllık artış yüzde 175.7, ortalama metrekare fiyatı da 17 bin 305 lira olarak kaydedildi. İstanbul, Ankara ve İzmir’de bir önceki aya göre fiyat artış hızı sırasıyla 7.9, 7.8 ve 9.1 oldu.