Körfez'deki dev limanda Türkler'e özel merkez kuracak
Kovid-19 salgını yüzünden geçen yıl yapılamayan Expo2020, bu yıl Birleşik Arap Emirlikleri'nde (BAE) düzenleniyor. Orta Doğu'nun Londra'sı konumundaki Dubai'de düzenlenen Expo2020'yi hafta içerisinde Türkiye'den de DEİK ve TİM öncülüğünde iş insanları ve bakanların ziyaret etmesi bekleniyor. Biz de geçen günlerde ülkemizde İzmit Körfezi'ndeki Yarımca Limanı’nı işleten DP World şirketinin davetlisi olarak Expo2020'yi bir grup gazeteci ile ziyaret ettik. Expo'da kurduğu köşkte/pavilion, lojistik ve limancılık sektörüne ilişkin yeni teknolojileri ziyaretçilerle paylaşan DP World, 2021'de hedeflediği 8.5 milyar doları aşan ciro ile dünyanın en büyük liman işletmecilerinden biri konumunda. Burada sohbet ettiğimiz BAE Bölgesi ve Jafza CEO’su Abdulla Bin Damithan, Türkiye'nin potansiyeline işaret ederek, lojistik yatırımlarına devam edeceklerini söyledi. “Türkiye'ye inanıyoruz ve yatırımlara devam edeceğiz. BAE ve Körfez ülkelerindeki Türk mallarının kalitesi ve pazar payları oldukça yüksek. Bence ihracatçılar açısından büyük potansiyel var.” mesajı veren Abdulla Bin Damithan, Türkiye'de sadece bir liman işletmecisi olarak kalmayacaklarını ihracatçılarla birlikte çalışarak tedarik zincirine katılmayı amaçladıklarını bildirdi. Damithan, lojistik yatırımları kapsamında, Orta Asya üzerinden gelen Rusya ve Türkiye'yi içine alan bir hat kurmaya çalıştıklarını anlattı.
TÜRK ÜRÜNLERİNE YER AÇACAK
DP World Yarımca CEO'su Kris Adams ise şirketin faaliyetleri ve lojistikte değişen dengelere ilişkin sorularımızı yanıtladı. Türkiye'deki Yarımca Limanı'nda hayata geçirdikleri; uzaktan kumandalı vinçler sayesinde işçi güvenliğinin tesis edilmesi, depoların üzerine güneş enerji sistemleri kurularak enerji ihtiyacının yüzde 25'inin buradan karşılanması, 'kolay rota' uygulaması, limanın içine kadar giren demir yolu hattı vd. yatırımlardan söz eden Adams, Türkiye'nin kaliteli ürünler ürettiğini, tedarik zincirinin kısalması sayesinde büyük faydalar sağlanacağını bu anlamda Türkiye ekonomisini geliştirmek için gerekli yatırımları yapmak istediklerini söyledi. DP World'ün Dubai'de işlettiği ve dört terminalden oluşan 22 milyon konteyner elleçleme kapasitesine sahip Jebel Ali Limanı'nın da bulunduğu Jafza Serbest Bölgesi'nde bir Türk Ticaret Merkezi kurarak Türk ihracatçıların ürünlerini getirebileceği bir yer planladıklarını kaydeden Adams, “Türk Ticaret Merkezi platformu kurmak istiyoruz. Bölgedeki ülkeler ve Afrika için böyle bir merkez kurmayı düşünüyoruz. Biz önce Türk firmalarının buraya olan kargo akışını daha fazla sağlamak. Ardından da bölgeye dağıtımını yapmayı kolaylaştırmak istiyoruz. Tekrar paketlemeden nihai ürüne kadar ya da gideceği bölgenin pazarına uygun şartlara getirilmesine kadar her türlü işlem yapılabilecek. Türk firmaları bu alanda doğrudan Körfez Bölgesi’ndeki ülkelere erişime sahip olacak. Henüz fikir aşamasında ama görüşmeler yürütüyoruz. Türk firmaları için bölgede önemli bir atılım fırsatı olabilir. Türk firmalarının da bu serbest bölgeye yatırım yapmalarına da açığız” dedi.
ÇİN İÇİN UYGULAMA BAŞLADI
Jafza’da şu anda 7 bin 500 firma olduğunu aktaran Adams, Türk Ticaret Merkezi kurulması halinde alıcıların da ürünleri bizzat görme şansları olacağını ifade etti. Adams, “Bizim serbest bölgemizden şu anda Türk firmaları var. Biz haftaya da bu konularda görüşmeler yapacağız. Bu Türk ürünlerine adanmış bir bölge. Önümüzdeki haftalarda ve ayda piyasaya tanıtmayı amaçlıyoruz. Aynı zamanda bir sergileme alanı olacak. Şu anda bu konsept Çin için yapılıyor” bilgisini verdi.
İTHALATTAKİ DÜŞÜŞ ETKİLEMEDİ
Yarımca Liman’ı için bugüne kadar 600 milyon dolarlık yatırım yaptıklarını, bunun 50 milyon dolarlık kısmının 2020'de yaptıklarını aktaran Adams, DP World Yarımca'da 1.2 milyon TIU (20'lik konteyner) kapasitesi olduğunu şu anda bunun 700 bininin dolduğunu söyledi. Adams, artışla birlikte ilave yatırımların gündeme geleceğini ifade etti. Adams ayrıca, “Sadece bir liman işletmecisi değil küresel tedarik zincirinin bir parçası olarak anılmak istiyoruz. Türkiye'de de bir lojistik firması kuracağız. 80 çalışanı olacak. Güney Afrikalı lojistik firmasını satın aldık, bunların Türkiye'de bir portföyü var. Bununla daha da büyüyeceginizi düşünüyoruz. Konteynerleri dolduran firmalara çözüm üretmeye çalışacağız” dedi. İhracat ithalat dengesine bakıldığında bir dünyadaki konteyner krizine ilaveten ülkemizde de bir konteyner sorunu olup olmayacağına ilişkin sorumuzu yanıtlayan Adams, “Asya'dan gelen gemileri ağırlıyoruz. Endüstri yoğun bir bölgedeyiz. İthalattaki düşüşün etkisini hissetmedik” diye konuştu. Adams'ın verdiği bilgilere göre, DP World 68 ülkede 80 konteyner terminalini işletiyor. 190 işletmeyi birbirine bağlayan bir ağa sahip olan şirket son dönemde dijitalleşmeye 4 milyar dolar yatırım yaptı. 56 bin kişiye istihdam sağlayan şirket, bu sayıyı 100 bine çıkarmayı amaçlıyor.
JEBEL ALİ BÖLGENİN LOJİSTİK ÜSSÜ
Dubai seyahatimiz sırasında DP World’ün amiral gemisi olarak bilinen Jebel Ali Port'u da ziyaret ettik. Dünyanın en büyük 9 limanından birisi olan Jebel Ali Port, Basra Körfezi’nde, Dubai’nin 35 km güneybatısında yer alıyor. Jebel Ali Limanı, Körfez, Hint Alt Kıtası ve Afrika pazarlarında açısından önemli bir merkez. Diğer yandan yine şirketin işletmesinde bulunan Jafza Bölgesi de “Global Fortune 500” listesinde yer alan girişimlerin yaklaşık 100’üne hizmet veriyor. DP World’ün teknoloji geliştirme ve yeni teknolojilerini test ettiği bir liman özelliğine de sahip olan DP World Yarımca ise, Türkiye’deki en teknolojik liman olarak konumlandırılıyor.
TÜRK EVLERİ ÖNE ÇIKMALI
Dubai Expo2020'de Türk evini de ziyaret ettik. Türk evinde bizleri Ticaret Bakanlığı Expo Komiseri Mükerrem Aksoy karşıladı. İki ülke ilişkilerinin son yıllarda gergin olması nedeniyle Türkiye, Expo'ya katılmaya son iki haftada karar vermiş. Şu aşamada BAE ile ilişkiler yeniden ılımlıya dönüyor. Türkiye'nin bulunduğu alan gösterişsiz ve Expo'da geri planda kalmış. Oysa Çin'deki botanik Expo'da ülkemiz oldukça ilgi gören bir işe imza atmıştı. Aksoy'un verdiği bilgiye göre Türk evine ilgi yoğun. Bizim ziyaretimiz sırasında da Arap katılımcılar, Kurukahveci Mehmet Efendi standında Türk kahvesi sipariş ediyorlardı. Türk evinde TOGG, Türk doğaltaşları standları da ilgi çeken kısımlardı. Ülkemizin ülke tanıtımı için Expo'larda daha fazla öne çıkması gerekiyor.
GELECEĞİN TAŞIMACILIK KONSEPTİ
DP World'ün Expo2020 Dubai'deki köşkünde geleceğin lojistik projeleri de yer aldı. DP World ve Virgin Hyperloop ortaklığı ile hayata geçirilen Hyperloop sistemi ile DP World Cargospeed hayata geçiriliyor. Amerikalı girişimci, kripto para ve borsa spekülatörü Elon Musk'ın projesi olarak bilinen ancak birçok şirketin üzerinde çalıştığı temassız, elektrikli manyetik tünel taşımacılığı olarak niteleyebileceğimiz “hyperloop” sayesinde DP World Cargospeed'in, kargoları hız olarak uçakla, maliyet olarak kamyonla taşımaya yakın bir sistemle teslim etmesi hedefleniyor. Bu sistemin mevcut karayolu, demiryolu ve hava taşımacılığı modlarıyla bağlantı kurarak yapılması planlanıyor. Öte yandan köşkte bulunduğumuz sırada DP World Grup Başkanı ve CEO'su Sultan Ahmed Bin Sulayem de burayı ziyaret etti.
