Koronanın derinleştirdiği 5 psikolojik sorun

Koronavirüs salgını kişinin sadece fiziksel sağlığını değil, ruhsal sağlığını da derinden etkiliyor. Psikiyatri Uzmanı Dr. Barış Sancak koronavirüs sonrası görülen ruhsal sorunların bir kısmı bedensel hastalıklarla karışabildiğine dikkat çekerek, “Özellikle yoğun bakımda tedavi görmek zorunda kalan, hastalığı ağır geçirmiş koronavirüs hastalarında yoğun bir şekilde travma sonrası stres bozukluğu yaşanıyor. Tedavi ile kontrol altında olan ruhsal rahatsızlıkların alevlenmesini de sık görüyoruz” dedi.

Psikiyatri Uzmanı Dr. Barış Sancak, koronavirüs enfeksiyonu sonrası sık rastlanan 5 psikolojik sorunu ve koronavirüs korkusunun hangi hastalıklarla karışabildiğini şöyle anlattı:

KAYGI BOZUKLUKLARI

Yapılan araştırmalar koronavirüs geçiren kişilerin en az yarısında kaygı bozukluğu belirtileri görüldüğünü göstermiştir. Hastalıkla ilgili kaygılı düşünceler sıklıkla gün içinde kişinin aklına gelir. Kişi şikayetlerinin geçmeyeceğine dair olumsuz düşünceleri zihninden atmakta zorlanabilir. Kişinin internet ortamında belirtileri ile ilgili uzun saatler araştırma yaptığını da sık görüyoruz. Çarpıntı, nefes darlığı, sıkıntı hissi, ölüm korkusu, uyumakta güçlük gibi şikayetler kaygı bozukluğunu düşündürmelidir. Özellikle nefes darlığı ve çarpıntı gibi şikayetler koronavirüs sonrası bir süre devam edebiliyor. Bu nedenle kaygı bozuklukları gözden kaçabilir.

DEPRESYON

Koronavirüs geçiren kişilerin yarısında depresif belirtiler görülüyor, toplumda ise depresif şikayetlerde genel olarak artış yaşanıyor. Mutsuzluk, hayattan keyif alamama, iştah ve uyku değişiklikleri gibi şikayetler depresyonun önemli bulgularıdır. Yapılan çalışmalarda, depresyonun en tehlikeli sonuçlarından biri olan intihar davranışının da koronavirüs salgını sonrasında arttığı gösterilmiştir. Sosyal izolasyon, belirsizliğe bağlı kaygılar, ekonomik problemler, geçirilmiş depresyon öyküsü ve Kovid-19 hastalığını ağır geçirmiş olmak önemli risk faktörleridir.

ZARARLI ALIŞKANLIKLAR

Araştırmalar salgın sonrası alkol tüketiminin iki kat arttığını göstermiştir. Geçmişte alkol problemleri olanlar özellikle risk altındadır. “Kendini tedavi etme" çabası ciddi bağımlılık tablolarının ortaya çıkmasına neden olabiliyor.

UYKUSUZLUK

Koronavirüs enfeksiyonu sonrası en sık görülen bulgulardan biri olan uykusuzluk, diğer ruhsal hastalıklara bağlı olabileceği gibi, tek başına da görülebiliyor. Henüz mekanizması tam olarak tespit edilmemekle birlikte, beyindeki hormonal ve biyokimyasal değişikliklerin sebep olduğu düşünülüyor. Bu durumu ayrıntılı bir değerlendirme sonucu uygun bir tedavi ile kontrol altına alabiliyoruz. Ayrıca pandemi döneminde genel toplumda kronik uykusuzluğun yüzde 40'lara vardığını görüyoruz.

TRAVMA SONRASI STRES BOZUKLUĞU

Sıklıkla gözden kaçan bu rahatsızlık, hastanede yatan ağır koronavirüs hastalarında taburculuk sonrası yüzde 90 olarak görülebilmektedir. Özellikle yoğun bakımda tedavi gereksinimi olan hastaların, ruhsal travma yaşadığını görüyoruz. Yoğun ölüm korkusu, çaresizlik, umutsuzluk ve yalnızlık hisleri bu rahatsızlığın ortaya çıkmasına katkıda bulunuyor. Taburculuk sonrası akla istemsizce gelen ve hastane deneyimi ile ilgili kötü düşünceler, kabuslar, uykuya dalmada güçlük, hatırlatıcı uyaranlardan kaçınma davranışı bir aydan uzun süre devam ediyorsa tedaviye başvurulmalıdır.

RUH SAĞLIĞINIZI KORUYUN

Arkadaşlarınız ve sevdiklerinizle çevrimiçi görüşmeler yapın

Bağışıklık sistemini güçlendiren yaşam tarzı benimseyin

Alkol ve sigara gibi zararlı alışkanlıklardan uzak durun

Sağlıklı ve dengeli beslenin

Günde iki litre su içmeye özen gösterin

Her gün aynı saatte yatağa yatıp, her gün aynı saatte kalkın

Hareketsizlikten kaçının

Düzenli egzersiz yapın

Gerekirse profesyonel destek almaktan kaçınmayın

hobi edinin, hobilerinize zaman ayırın