Koronavirüs salgınını yatırımlarla yenmek

Kalkınma ve ekonomik büyümenin istikrarlı bir şekilde sürdürebilmesi için altyapı yatırımları önemli bir işleve sahip. Koronavirüs salgını bütün ülkelerde çok ciddi altyapı sorunlarının olduğunun fark edilmesini sağladı. Salgın, çoğu ülkede olduğu gibi dünyanın en büyük iki ekonomisi Çin ve ABD'ye zarar verdi. İki ülke bu etkileri en aza indirmek ve ekonomilerini yeniden canlandırabilmek için 2020 yılı için altyapı yatırım planları ortaya koydular.

ALTYAPI KRİZİ

Yatırımlardan bahsetmeden önce ABD’nin altyapı durumuna değinelim. ABD’nin altyapısı çürüyor. Şehirler, içinde yaşayan insanları kaldıramıyor. New York metrosu 120 yıl önce inşa edilmişti. Yollar delik deşik, tüneller, köprüler ve kanalizasyon şebekesi harap vaziyette. İki bin barajın her an yıkılabilecek durumda olduğu söyleniyor. 56 bin köprünün yenilenmesi şart. Amerikan İnşaat Mühendisleri Birliği tarafından altyapıdaki eksikler nedeniyle ABD'nin gayrı safi yurt içi hasılasının 2025 yılına kadar 4 trilyon dolar düşeceği belirtildi ve modernleştirme için de aynı miktarda paraya ihtiyaç olduğu hesaplandı (1). Sonuç olarak çok uzun yıllardır kamu alanlarına yatırım yapılmamış.

Buna karşılık, 31 Mart Salı günü, ABD Başkanı Donald Trump önümüzdeki dönem hayata geçirmeyi düşündükleri altyapı planını açıkladı. ABD’de faiz oranlarının sıfıra indirildiğini, onlarca yıldır ihmal edilen altyapı yatırımlarının faturasını ödeme zamanı geldiğini söylen Trump; yol, köprü baraj gibi yatırımlara 2 trilyon dolar harcayacaklarını bildirdi. (2)

BÜYÜYEREK ÇIKABİLİR

Ekonomisinin yapı taşı üretim olan Çin ise, ekonomik kalkınmasının büyük bir gerekliliği olan altyapı yatırımlarına çok önem veriyor. Geçen sene 384 milyar dolar altyapı yatırımı yapan Çin (3), salgınla başarılı şekilde mücadelesinin bir kısmını da güçlü şehir altyapılarına borçlu. Önümüzdeki dönemde ise salgının verdiği zararları onarmak ve ekonomisini canlandırmak adına 7.05 trilyon dolar altyapı yatırımı yapacak. (4)

İki ülke de salgından en az zararla çıkmayı istiyor. Fakat ekonomik sistemleri sebebiyle Çin bu salgından büyüyerek çıkabilirken ABD için aynısı geçerli olmayabilir. Çünkü Çin ekonomisin yapı taşı üretime dayanıyor, ABD ekonomisinin yapı taşı ise tüketime dayalı. Bu sebeple milyarlarca ürün üreten fabrikalara ulaşan elektriğe yatırım yapmak, 4-5 kişilik ailelerin evlerine ulaşan elektriğe yatırım yapmaktan daha etkili olacaktır.

DİPNOTLAR:

1- https://www.dw.com/tr/abdnin-altyap%C4%B1s%C4%B1-%C3%A7%C3%BCr%C3%BCyor/a-39730169

2- https://www.rev.com/blog/transcripts/donald-trump-coronavirus-task-force-briefing-transcripts-april-1

3- https://www.haberturk.com/cin-den-384-milyar-dolarlik-altyapi-harcamasi-2553160-ekonomi

4- https://www.globaltimes.cn/content/1184460.shtml