Kosova Başbakanı NATO’dan daha fazla asker istedi

Başbakan Kurti, NATO birliklerinin “Kosova’nın güvenliğini güçlendireceğini” ifade etti. Kosova ile Sırbistan arasındaki gerilim son dönemde yeniden yükselmişti.

Kosova hükümetinin, temmuz sonunda, ülkede yaşayan Sırpları kapsayacak şekilde herkesin Kosova kimlik kartı ve plakasına sahip olması zorunluluğu getirileceğini açıklaması ülkede gerilimi artırmıştı. İki ülke 27 Ağustos’ta Avrupa Birliği (AB) arabuluculuğunda bir anlaşmaya vardı. Fakat sorunların kaynağı sona ermiş olmaktan henüz uzak görünüyor.

TEMMUZ SONUNDA YÜKSELEN GERİLİM

Sırbistan ile Kosova arasındaki gerilim 31 Temmuz’da yükselmişti. Kosova hükümetinin 1 Ağustos tarihinden itibaren Kosova'da yaşayan Sırplar da dahil olmak üzere herkesin Kosova kimlik kartı ve plaka sahibi olmasını zorunlu hale getirecek olan yeni bir yasayı yürürlüğe sokma planı, Kosova’da yaşayan Sırplar ve Sırbistan hükümeti tarafından olumsuz karşılanmıştı. Daha sonra Kosova yönetiminim yasa planını bir ay süre ertelediğini duyurmasıyla taraflar müzakerelere başlamıştı.

27 AĞUSTOS ANLAŞMASI

Kosova ile Sırbistan arasındaki müzakerelere AB aracılık etti. İki ülke arasında AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell’in aracılığında 6 saatten fazla süren ilk toplantıdan sonuç alınamamıştı. Devam eden müzakereler sonucunda 27 Ağustos’ta Josep Borrell, görüşmelerin anlaşmayla sonuçlandığını açıkladı.

Borrell, anlaşma uyarınca Sırbistan’ın Kosova kimliği taşıyanlar için giriş/çıkış belgelerini kaldıracağını, Kosova'nın da Sırbistan kimliği taşıyanlar için bu belgeleri istemeyeceğini açıkladı. Borrell, "Kosovalı Sırplar ve diğer tüm vatandaşlar, kimlik kartlarını kullanarak Kosova ile Sırbistan arasında serbestçe seyahat edebilecek"dedi. Bunun bir “Avrupa çözümü” olduğunu belirten Borrell, iki tarafın liderliğini kutladıklarını belirtti.

SIRBİSTAN KOSOVA’YI TANIMIYOR

Kosova ile Sırbistan arasında gerilimi tırmadan son konuda varılan anlaşmaya rağmen sorunlar çözülmüş olmaktan uzak görünüyor. İki ülkeden yapılan açıklamalar ve planlanan adımlar da bu yönde.

Sırbistan Başbakanı Aleksandr Vucic gerilimin yükseldiği gülerde yaptığı açıklamalarda “Kosova’nın Sırbistan’ın bir parçası olduğunu” söyledi. Sırbistan Kosova’yı bağımsız bir devlet olarak tanımıyor.

Kosova 1999 yılında NATO tarafından yapılan Kosova Operasyonu sonucunda Sırbistan’dan özerklik kazandı. Kosova temsilcileri ile ABD, AET, Sırbistan ve Rusya arasında Kosova'nın statüsü konusunda 8 yıl süren görüşmeleri sonuç vermemesinin ardından Kosova 17 Şubat 2008 tarihinde tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan etti.

Kosova’yı devlet olarak tanımayan ülkelerden bir diğeri ise Rusya.

SIRBİSTAN-RUSYA YAKINLIĞI

Aleksandr Vucic, Kosova ile yaşadıkları sorunda kendilerine destek verenlere teşekkür ederen Rusya’nın adını özel olarak anmıştı. Vucic, “Özellikle çok doğru tepki veren Rusya Federasyonu Dışişleri Bakanlığı temsilcilerine teşekkür etmek istiyorum” demişti.

Rusya konuyla ilgili açıklamasında Kosova, ABD ve AB’yi “provokasyonları durdurmaya ve Kosova'daki Sırplara saygı duymaya” çağırmıştı. Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada Kosova’nın hayata geçirmeyi planladığı yeni kuralların hedefinin “Sırpların Kosova'dan kovulmaları”olduğunu belirtilmişti.

Sırbistan Başbakanı Vucic 21 Ağustos’ta ise “Kosova, kuzeyindeki Sırpları sürmeye kararlı” açıklamasında bulundu.

VUCIC: KOSOVA SIRPLARI SÜRMEYE ÇALIŞIYOR

Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, 21 Ağustos’ta Kosovalı Sırpların temsilcileriyle başkent Belgrad'da yaptığı görüşme sonrası yaptığı halka sesleniş konuşmasında, "Kosova, Sırpları Kosova'nın kuzeyinden sürmeye kararlı" açıklamasında bulundu.

"1999'dan beri Kosova'daki Sırp nüfusa karşı kalıcı terör uygulanıyor" ifadelerini kullanan Vucic, Kosovalı Sırpların haklarının savunulamasında kararlı olduklarını ve Sırplarn mülteci olmasınaizin vermeyeceklerini vurguladı.

KOSOVA NATO’YA KATILMAK İSTİYOR

Kosova Başbakanı Albin Kurti 24 Ağustos’ta Alman Welt gazetesine verdiği röportajda “Sırbistan ve Rusya’nın oluşturduğu tehdit” sebebiyle NATO’nun acilen Kosova’da daha fazla birlik konuşlandırması gerektiğini söyledi. Kurti bu hamleyle Kosova’nın güvenliğinin güçleneceğini görüşünü kaydetti.

Kosova Başbakanı, daha önceki açıklamasında NATO’ya katılma isteklerini dile getirmişti. NATO’nun Kosova'nın altyapısına ve güvenliğine büyük katkılar sunduğunu belirten Kurti, “NATO’nun karşılaştığı tehditler, riskler ve sınamaların Kosova tarafından da hissedildiğini” söylemişti.

Kurti, Rusya’nın "Avrupa'ya zarar veren” politikalarını değinerek “Sırbistan'ın bize ve bölgeye yönelik yıkıcı yaklaşımına karşı uyanık olmalıyız"şeklinde konuşmuştu.

NATO: MÜDAHALEYE HAZIRIZ

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg 18 Ağustos’ta yaptığı açıklamada NATO'nun “istikrarı korumak için müdahaleye hazır olduğunu” söyledi. NATO, gerilimin yükseldiği ilk günlerde de aynı minvalde bir açıklama yapmıştı

Stoltenberg, Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic ile NATO karargahında yaptığı görüşmenin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında, ik ülke arasındaki gerginliğin düşürülmesi çağrısında bulundu.

Stoltenberg şu ifadeleri kullandı: "NATO sahadaki durumu yakından izlemeye devam etmektedir. KFOR barışı koruma misyonumuz, BM'nin verdiği yetkisine odaklanmış durumdadır. İstikrarın tehlikeye girmesi halinde KFOR müdahale etmeye hazırdır. KFOR, Kosova halkına güvenli bir ortam ve hareket özgürlüğü sağlanması için gereken tedbirleri alacaktır.”

KFOR, Haziran 1999'dan bu yana bölgede barış ve güvenliği sağlamakla görevli olan NATO'nun Kosova'daki barışı koruma misyonu durumunda. KFOR bünyesinde 20 NATO müttefiki ve 7 NATO ortağı ülkenin toplamda 3 bin 700 askeri bulunuyor.

Ayrıca Kosova'da ABD’nin Bondsteel Üssü isminde büyük bir üssü bulunuyor.

AHMET ŞİNASİ DALAK’IN DEĞERLENDİRMESİ

Uzun yıllardır Sırbistan'da yaşayan ve Balkanlar'daki siyasi gelişmeleri yakından takip eden Vatan Partisi Uluslararası İlişkiler Bürosu Üyesi Ahmet Şinasi Dalak, Aydınlık Avrupa’ya yaptığı değerlendirmede Kosova’nın arkasında ABD desteği olduğunu, Sırbistan’ın ABD ve AB’nin Rusya’ya yönelik yaptırımlarını desteklemeyen siyasetinin bu ülkelerde rahatsızlık yarattığını ve Sırbistan Başbakanı Aleksandar Vucic’in NATO’ya karşı tutumunun sorunların arka planında yer aldığını belirtmişti.

Sırpların Kosova’da yaşadığı Kosovska Mitrovica bölgesinde daha önce de çeşitli kışkırtmaların olduğunu söyleyen Dalak, “Bu tip kışkırtmalar, Kosova’nın tek başına karar verip uygulayabileceği işler değildir. Kosova'nın öyle bir iradesi ve gücü yok. Arkasındaki ABD desteği olmadan Kosova bu tip işlere kalkışamaz.” yorumunda bulunmuştu.
Dalak, Aleksandar Vucic’in “NATO'nun Yugoslavya'yı bombaladığını, Yugoslavya'yı böldüğünü, bu dönemde çok sayıda insanın hayatını kaybettiğini, bunları unutmadıklarını ve o zor günlerde Sırbistan'a yardım eden Rusya ve Çin'in yardımları için onlara minnet duyduklarını belirten bir konuşma yaptığına” dikkat çekiyor. Dalak, bu tavrın ABD tarafından hiç olumlu karşılanmadığını not ediyor.

Şinasi Dalak ayrıca ABD, NATO ve AB’nin Kosova'nın Arnavutluk'a ilhakını planladığını belirtiyor. Bu yönde yapılan propagandaların ve medyada bu doğrultuda özel olarak çalışan insanların büyük etkisi olduğunu kaydeden Dalak, “Kosova’yı Sırbistan'dan tam anlamıyla koparıp Arnavutluk'a bağlamak istiyorlar” değerlendirmesinde bulunuyor.