'Kovid-19 beyni küçültüyor'

Prof. Dr. Osman Müftüoğlu, bugün Hürriyet’te “KOVİD-19 beyni küçültüyor” başlıklı bir yazı kaleme aldı.

Uzmanların koronavirüsün insan üzerindeki etkisiyle ilgili değerlendirmelerini ve yapılan araştırmaları köşesinde inceleyen Prof. Müftüoğlu, “Koronavirüs’ün beyin dokusunda da harabiyetlere yol açabileceği, bunun kısa vadeli sonuçlarından birinin de adına ister ‘post viral sendrom’, ister ‘KOVİD-19 ile ilişkili beyin sisi’ diyelim, ciddi neticelerinin olabileceğini zaten biliyorduk, biliyoruz. Ne var ki yeni bir araştırma, sürece başka ve ciddi bir boyut daha getirdi: Beyin küçülmesi” dedi.

Müftüoğlu devamında şunları kaydetti:

COVID-19 sonrasında gelişen beyin/bellek sorunlarını daha iyi anlayabilmemizi ve açıklayabilmemizi sağlayabileceğini düşündüğüm yeni ve önemli bir çalışmanın ön bilgileri geçtiğimiz günlerde yayımlandı. Araştırma İngiltere kaynaklı. Araştırmada İngiliz yurttaşların sağlık bilgilerinin depolandığı biyolojik veri bankasından (UK BIOBANK) yararlanılmış. Araştırmacılar önce 45 bin kişinin KOVİD-19 salgınından önce kaydedilmiş beyin görüntülerini incelemişler. Sonra da bunların içinden KOVİD-19 teşhisi konulanları yeniden çağırıp beyinlerinde ne gibi değişiklikler olduğunu anlamak için beyin taramalarından geçirmişler. Araştırmanın özet sonucu oldukça şaşırtıcı. Beynin “gri cevher” olarak bilinen ve bilgileri işleyen nöronlardan oluşan ana dokusunda Koronavirüs'le enfekte olanlar ve olmayanlar arasında önemli ve belirgin farklılıklar saptamışlar.

Bu değişimlerin de daha ziyade ön (prontal) ve yan (temporal) loblarda olduğunu gözlemlemişler. KOVİD-19 geçiren grupta özellikle beynin bu bölümlerinde gri cevherin kalınlığının azaldığını, doku kaybının fazlaca olduğunu fark etmişler. Peki, bu kayıp ne anlama geliyor? Böyle bir kaybın uzun vadede ne gibi sonuçları olabilir?

Yaşımız ilerledikçe beynimizdeki gri maddenin hacmi giderek azalıyor. Bu azalma beynimizin özellikle bellek ile ilgili fonksiyonlarında bir ölçüde gerilemeye yol açıyor. Bu araştırmada KOVİD-19’dan etkilendiği belirtilen beyin bölgeleri arasında “hipokampus” da var. Biliyoruz ki hipokampus bellek ve bilişsel süreçler için beynimizin son derece önemli bir bölgesi. Araştırmada saptanan bu değişimlerin, daha doğrusu beyindeki küçülmenin ileride hafıza gücümüzü etkileyip etkilemeyeceği konusu, ne kadar süreceği ve yeniden normale dönüp dönmeyeceği meselesi önümüzdeki günlerin önemli tartışma alanlarından biri olacak gibi görünüyor.