Sanayici, esnaf kan ağlıyor bankalar kârına kâr katıyor
Sanayici ve ihracatçı pazar kaybetmemek için kârdan feragât ediyor. Esnaf banka banka gezip kredi arıyor. Tüketici yüksek kredi faizi ödüyor. Bankalar ise kârına kâr katıyor. Cumhurbaşkanı, 'Bankacılık sektörümüz dünyaya örnek olacak konumda.' diyor.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, Türk bankacılık sektörü yılın ilk iki ayında 65.5 milyar lira net kâr yazdı. Geçen yıl aynı dönem bankaların kârı yaklaşık 39 milyar liraydı. Artış yüzde 68 oldu. 2022 yılının tamamında 461.6 milyar lira net kâr yazan bankalar 2021 yılında ise 92.9 milyar lira kâr elde etmişti. Bankacılık sektöründeki rekor kâr artışlarının nedeni bilaçolarında tuttukları dövizden de kaynaklı. Doların değeri 8 liradan 19 liraya gelince TL bazında yansıyan değerlemeler katlandı. Faiz indirim sürecinde mevduata ödedikleri faiz azalırken kredi faizlerinin, dolaylı maliyetler sayesinde, yüksek kalması yüzünden de bankalar kârlılıklarını artırdılar.
İHRACAT KREDİSİ KREDİ KARTI KADAR
Ticari krediler bir yana özellikle tüketici kredisi faizlerinin yüksek kalması, enflasyon nedeniyle kredi kartı limitlerinin şişmesi ve buradan elde edilen gelirler de bankaların kârına kâr kattı. BDDK verilerine baktığımızda da dikkatimizi çeken bir unsur kredi kartları aracılığı ile tahsis edilen kısa vadeli kredi tutarı oldu. Şubat 2022'de yaklaşık 320 milyar lira olan bu tutar Şubat 2023'te 740 milyar liraya çıktı. Artış yüzde 131 oldu.
Bunun yanında, sanayiciler ve ihracatçılar artan finansman, enerji ve girdi maliyetlerine karşın döviz fiyatlarının sabit kalması yüzünden kârdan fedakarlık yaparak pazarlarını korumaya çalıştıklarını belirtiyor. KOBİ'ler ise artan kredi hacmine karşın finansman bulamamaktan yakınıyor. Maliyetler o kadar arttı ki kredi hacmi aynı oranda artmadığı için finansman sorunu devam ediyor. BDDK verilerine göre Şubat 2023 itibarıyla verilen toplam ihracat kredilerinin tutarı 785 milyar lira. Aynı dönemde kredi kartlarına açılan kredi tutarı 757 milyar lira.
TL KÂRI BEŞ KAT ARTTI
Bankaların kârında dikkat çeken bir gelişme daha var. O da TL kaynaklardan elde edilen kârlılık. BDDK verilerine göre Şubat 2023'te TL kaynaklı kâr 45.5 milyar lira oldu. Bu tutar geçen yılın aynı döneminde 8.3 milyar liraydı. Yani 5 kattan fazla arttı. Oysa 2021'den 2022'ye artış yüzde 7.7 düzeyindeydi. Bu artışın nedeninin uygulanan Liralaşma stratejisi olabileceğini düşünüyoruz. Şubat 2023'te toplam net kâr içinde Türk lirası kaynaklı kâr oranı yüzde 69. Geçen yıl ise bu oran yüzde 21'di.
BloombergHT.com yayınladığı haberde bankacılık sektörü net kârının 11 ayın en düşük seviyesinde olduğuna dikkat çekti. Haberde, “BDDK'nın yayınladığı verilere göre şubat ayında tahsili gecikmiş alacakların toplam nakdi krediler içindeki payı yüzde 1.93’e geriledi. Bu oran geçen yılın ikinci ayında yüzde 3.02 düzeyindeydi.” denildi.
ONLARIN BANKALARI BATARKEN...
Cumhurbaşkanı Erdoğan önceki akşam canlı yayında yaptığı açıklamada, Türkiye'deki bankacılık sektörünün sağlam temellere ve göstergelere sahip olduğunu belirterek, "Amerika'da başlayan ve daha sonra Avrupa'ya da sirayet eden bu gelişmeler, küresel finansal istikrarı tehdit ediyor. Hamdolsun ülkemizdeki bankacılık sektörü sağlam temellere ve göstergelere sahiptir. Ayrıca etkin gözetim ve denetim altyapısı sayesinde bankacılık sektörümüz güçlü görünümünü şu anda da koruyor. Eski Türkiye döneminde yaşanan banka batışları ve kurtarma operasyonları artık mazide kaldı. Bankacılık sektörümüz, uluslararası kriterlere uyumu ve yüksek standartları ile dünyaya şu anda örnek olacak bir konumdadır. Bunu da açıkça söylemekte fayda var.” dedi.
