Kriz ihracatçıyı durduramadı son 19 ayın 17'sinde eşik aşıldı

Ticaret Bakanı Mehmet Muş, mart ayında ihracatın yüzde 19.8 oranında artarak 22.7 milyar dolara ulaştığını söyledi. TİM kayıtlarına göre ihracat son 19 ayın 17'sinde bir önceki yılın eşiğini aşarak rekor kırdı. TİM Başkanı Gülle ise, “İhracatımızın bunca belirsizliğe, enflasyonist baskıya, yüksek emtia ve ara mal fiyatlarına rağmen azimle yoluna devam etmesi, son derece önemli. İşte bizi farklı kılan, ihracatçımızı 'Güvenilir Tedarikçi Liman' yapan özelliğimiz burada saklı. Bugün Avrupa’da yüksek enerji fiyatları ve belirsizlik nedeniyle, kimi sektörlerde üretim bantları durmuş durumda. Asya tarafında ise artan koronavirüs vakaları neticesinde, kısıtlamalar yeniden başladı. Özellikle Avrupalı tedarikçilerin Asya’dan tedarik noktasında endişeleri var. Ayrıca, Rusya, Ukrayna ve Belarus’tan tedarik edilemeyen ürünlerde, alıcılar Türkiye’yi tercih ediyor.” ifadelerini kullandı.

İTHALATIN ARTIŞININ YÜZDE 63'Ü ENERJİDEN

İthalat ise yüzde 31 artarak 30.95 milyar dolara yükseldi. Bakan Muş'un verdiği bilgilere göre, ithalat artışında enerji ithalatı önemli bir yer tuttu. Küresel emtia fiyatları bu yılın ilk iki ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 41.8 arttı. Ocak ayında 76 dolar olan Brent petrol fiyatları mart ayında yüzde 70.2 artarak 130 dolar seviyeleri yükseldi. Avrupa doğal gaz fiyatları da bu yılın ilk iki ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 313 gibi oldukça yüksek bir oranda arttı.

Enerji ithalatı mart ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yaklaşık yüzde 156 artarak 8.4 milyar dolar; Ocak-Mart 2022 döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 188 artarak 25 milyar dolar oldu. Enerji hariç bakıldığında, mart ayında ithalatı 22.5 milyar dolar seviyesinde oluştu. Mart ayında ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 73.4 olurken, bu orana enerji hariç bakıldığında, bir önceki yılın aynı dönemine göre 4.5 puan artışla yüzde 95’e yükseldi. Bakan Muş, “Bu veriler açıkça gösteriyor ki, 2022 Ocak-Mart döneminde bir önceki yılın aynı döneminde göre gerçekleşen 25.7 milyar dolarlık ithalat artışının 16.3 milyar dolarlık kısmı enerji ithalatındaki artıştan, özellikle de doğalgaz ve ham petrol ithalatındaki yükselişten kaynaklanmıştır.” dedi. Buna göre geçen üç ayda ithalattaki artışın yüzde 63'ten fazlası enerji fiyatlarındaki yükselişten kaynaklandı.

DEZENFORMASYONA KARŞI 'YAPICI TUTUM SERGİLEYİN'

Bakan Muş verilerin açıklandığı toplantıda yaptığı konuşmada Ukrayna krizinin yarattığı etkiye işaret ederek, ticari ilişkilerin olumsuz etkilenmemesi için çaba gösterdiklerini, yapılan çalışmalara değindi. Artan navlun giderleri konusunda girişimler yaptıklarını ve ürün arz güvenliği konusunda da yoğun bir çalışma içerisinde olduklarını anlatan Muş, en önemli sorunun artan maliyetler olduğuna değindi. Bu kapsamda yapılan KDV oranlarındaki indirimlere işaret eden Bakan Muş, 81 ilde denetimleri sıkılaştırdıklarını ve indirimleri uygulamayanlar ile spekülatif hareketler içerisinde olanlara bedelini ağır ödeteceklerini söyledi. Somut bilgiye dayanmayan gerçek verilerle alakası olmayan haberler yayıldığına işaret eden Bakan Muş, en son Katar'a yapılan küçükbaş hayvan ihracatına yönelik dezenformasyon örneğini verdi. Bakan Muş, “Herkesi yapıcı bir tutum sergilemeye davet ediyorum.” dedi.

'ENFLASYONU YERLİ ÜRETİM VE İHRACAT İLE ÇÖZERİZ'

Törende ihracat verilerine ilişkin detay veren TİM Başkanı İsmail Gülle, “Döviz kurlarının enflasyon üzerindeki etkisini, Ancak ve ancak yerli üretimle ve ihracatla çözebiliriz. Ülkemizin ara mal ithalatında dış bağımlılığı, enflasyonu da ithal etmemize sebep oluyor. Burada, özellikle Türkiye’de üretilebilir ara malların yurt içinden tedariki son derece önemli. Ham maddeyi sağlarken onu pahalı hale getirmemek ve yurt içindeki tedarikçilerle çeşitlendirmek gerekiyor. Bu nedenle ara mal üretiminde, üreticilerimizi cesaretlendirerek yolumuza devam etmeliyiz.” mesajı verdi..

Türkiye İhracatçılar Meclisi olarak, ihracatın lehine olan tüm çalışmaların, vatandaşlarımızın da lehine olmasını istediklerini ifade eden Gülle, “İhracat artışından kaynaklanan yüksek bir refah seviyesi hedefliyoruz. İhracat birim fiyatı artıyor. Birim değer geçen yıla göre yüzde 13 artışla 1.45 dolara yükseldi. TL ile ihracat mart ayında yüzde 72 arttı. 163 ülkeye 9.8 milyar liralık ihracat TL ile yapıldı.” bilgisini verdi. Gülle, mart ayında açılışını yapılan Çanakkale Köprüsü'ne değinerek, bu köprünün Avrupa'ya yapılan ihracatta tarihi bir adım olduğunu söyledi.

RUSYA VE UKRAYNA'YA İHRACAT SERT DÜŞTÜ

İthalat tarafına baktığımızda mart ayında en fazla mal ürün ithal edilen ülke 4.1 milyar dolarla Rusya oldu. Rusya'dan ithalat enerji fiyatlarındaki artışın etkisiyle yüzde 62.1 oranında arttı. İkinci sırada yüzde 28.7 artış ve 3.6 milyar dolarla Çin yer aldı. Buradaki artışta da ara malı ve ham madde fiyat artışlarının etkisi gözlendi. Almanya'dan ithalat ise binde 5 artarak 2.2 milyar dolarda kaldı. En fazla ihracat yapılan ülkeler Almanya, ABD ve İtalya olarak sıralandı. İhracat bu ülkelere sırasıyla; yüzde 13.7, yüzde 25.6 ve yüzde 30.5 arttı.

Ukrayna krizinin etkisi ise ihracatta görülmeye başlandı. Mart ayında Rusya'ya yapılan ihracat yüzde 39.9 oranında azalarak 252 milyon dolara geriledi. Yılın ilk üç ayında bu ülkeye yapılan ihracat yüzde 4 azalarak 1 milyar 70 milyon dolara düştü. Ukrayna'ya ihracat da martta yüzde 79.9 azalarak 41.7 milyon dolara geriledi. İlk üç ayda ihracattaki kayıp yüzde 8.6 oldu. Bu ülkeye üç ayda 442.8 milyon dolarlık dış satım yapıldı. Öte yandan şubat ayında Ukrayna'ya ihracat yüzde 81, Rusya'ya ihracat da yüzde 42.1 gerilemişti. Martta düşüşlerin bir miktar azaldığı gözlendi.