‘Kriz zihniyetine saplandık, çıkmalıyız’
Atlantik merkezli ekonomik arayışların müzakere edildiği Dünya Ekonomik Forumu (WEF) İsviçre’nin Davos kasabasında yapıldı.
İcra Kurulu Başkanı Klaus Schwab Forumun hedefini, “Ukrayna savaşı, iklim değişikliği ve eşzamanlı enerji ve gıda arzı sıkıntılarıyla boğuşan bir dünyada hepimiz bir kriz zihniyetine saplanmış durumdayız. Bunu değiştirmeliyiz” sözleriyle ifade etti.
‘Davos Zirvesi’ adıyla da anılan Dünya Ekonomik Forumu İsviçre'nin Davos kasabasında yapıldı. "Parçalanmış Bir Dünyada İşbirliği" temasıyla bu yıl 53.’sü düzenlenen Forum, 16-20 Ocak tarihlerinde gerçekleşti. Foruma 30 ülkeden 50'si devlet ya da hükümet başkanı olmak üzere uluslararası organizasyon ve iş dünyası temsilcisi sıfatıyla 2 bin 700'den fazla kişi katıldı. Forumda Ukrayna’daki savaş, Kovid-19 salgını, teknoloji, enerji, iklim değişikliği, sağlık ve göç konuları ele alındı.
Türkiye’nin resmi katılım göstermediği Zirveye Rusya, resmî olarak davet edilmezken Rusya’dan gelenlerin de katılımı yasaklandı. Çin hükümeti ise alt düzeyde bir yetkili yolladı. ABD heyetine ise Ticaret Temsilcisi Katherine Tai ve ABD Başkanı Joe Biden’ın İklim Özel Elçisi John Kerry eşlik etti.
GELECEK 2 YILIN SORUNU: HAYAT PAHALILIĞI
Dünya Ekonomik Forumu’nun hazırladığı rapora göre gelecek 2 yıllık dönemde dünya genelindeki en büyük sorun hayat pahalılığı olacak. 2023 yılı Küresel Risk Raporu isimli rapora göre ikinci sıradaki sorun, doğal felaketler ve aşırı hava olayları olacak. Üçüncü sırada jeoekonomik krizler bulunurken, iklim değişikliğiyle mücadelede başarısız olunması ile artan polarizasyon ve sosyal bütünlüğün aşınması sırasıyla dört ve beşinci sıralarda yer alıyor.
ALMANYA İÇİN DÖNÜM NOKTASI
Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Zirvede yaptığı konuşmada, "Gerektiği sürece Ukrayna'yı desteklemeye devam edeceğiz" vurgusu yaptı.
Scholz, Almanya ve diğer ülkelerin Ukrayna için uzun vadeli bir yeniden inşa sürecini başlatma çabasında olduğunu vurguladı. Scholz, “Rusya'nın saldırganlığı başarısızlığa uğratılarak savaş sona ermeli” açıklaması yaptı.
Almanya Başbakanı, ülkesinin Ukrayna’ya Patriot hava savunma sistemi ve Marder tipi zırhlı araçlar sağlamayı taahhüt ettiğini belirterek, bunun “Almanya’nın dış ve güvenlik politikasında bir dönüm noktası” olduğunu ifade etti.
‘KRİZ ZİHNİYETİNE SAPLANDIK’
Dünya Ekonomik Forumu İcra Kurulu Başkanı ve Kurucusu Klaus Schwab, toplantı öncesi düzenlenen basın toplantısında Ukrayna savaşı, iklim değişikliği ve eşzamanlı enerji ve gıda arzı sıkıntılarıyla boğuşan bir dünya tasviri yaparak "Hepimiz bir kriz zihniyetine saplanmış durumdayız” tespitinde bulundu. Schwab, "Davos bu zihniyetin değişmesine yardımcı olmalı" dedi.
UKRAYNA’YA AĞIR SİLAH
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg Davos’taki açıklamasında, Batı'nın Almanya'da yapılacak bir askeri toplantıda Ukrayna'ya daha ağır ve modern silahlar sağlama yönünde daha fazla çalışacağını söyledi.
‘ETKİNİZİ UKRAYNA İÇİN KULLANIN’
Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy’in eşi Olena Zelenska de Zirvenin konuşmacıları arasındaydı. Olena Zelenska konuşmasında “Rusya'nın Avrupa'daki saldırganlığının büyük bir kriz yarattığını ve buna karşı küresel işbirliğine ihtiyaç duyulduğunu” söyledi. Zelenska, Zirveye katılan delegelerin dünyadaki etkisine dikkat çekerek “Sizler bu etkinizi kullanmıyorsunuz ya da gücünüzü bölerek kullanıyorsunuz" dedi.
“Bildiğimiz dünyanın çöküşüyle karşı karşıyayız” diyen Zelenska “Devlet sınırları çökmeye başladığında enflasyona ne olur?” sorusunu sorarak Ukrayna’nın savaşı kaybetmesi halinde krizin daha da kötüleşeceğini belirtti.
ÇİN-ABD ARASINDAKİ YARILMA
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ise Zirvedeki konuşmasında iklim değişikliği, global eşitsizlik ve yoksulluk ile Çin-ABD ayrışmasının dünya için yarattığı tehlikeler konularına değindi.
Guterres, dünya liderlerini net sıfır emisyona ulaşmak için güvenilir ve şeffaf geçiş planları ortaya koymaya ve planlarını yılsonundan önce sunmaya çağırdı.
Guterres, dünyanın karşı karşıya olduğu kritik tehditler arasında en tehlikelilerinden birinin "Büyük Kırılma" olarak adlandırdığı, dünyanın en büyük iki ekonomisi olan ABD ve Çin'in birbirinden ayrılması olduğunu söyledi: “İki farklı ticaret kuralı seti, iki baskın para birimi, iki internet ve yapay zeka konusunda iki çatışan strateji yaratacak tektonik bir yarık. Uluslararası Para Fonu'na göre küresel ekonominin iki bloğa bölünmesi küresel GSYH'yi 1.4 trilyon dolar azaltabilir. Bu ihtiyacımız olan son şey.”
Babacan: Türkiye’den vazgeçmeyin
Türkiye’den resmi katılımın olmadığı Foruma, DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan katıldı. Davos'ta euronews'e açıklamalarda bulunan Babacan Türkiye'den resmi bir katılımın olmamasına ve yalnızca birkaç şirket temsilcisinin katılmasına ilişkin “üzüntü verici” yorumunda bulundu. Babacan, “Türkiye’nin öneminin herkes farkında, fakat Türkiye son dönemde epey içine kapanmış durumda. Bunun eksikliği hissediliyor. Çünkü Türkiye çok önemli bir ülke. Yani dünyanın en büyük 20 ekonomisinden birisi şu anda. 16.'ydık, 20.'liğe düştük biraz küçüldü ekonomimiz ama şu haliyle bile dünyanın en önemli 20 ekonomisinden birisi” ifadelerini kullandı.
Babacan Davos’ta uluslararası çevrelerle temaslarına da değinerek şunları söyledi: “Burada görüştüğümüz bütün tanıdığımız ya da tanımadığımız insanlara verdiğimiz mesaj bu: ‘Türkiye çok önemli, Türkiye büyük ve güçlü bir ülke. Türkiye'ye güvenin, Türkiye'den vazgeçmeyin diyoruz’.”
Çevreciler eylem yaptı
Dünya Ekonomik Forumu’nun yapıldığı Davos'taki Postane Meydanı'nda protesto gösterisi düzenlendi. Ellerinde Foruma karşı pankartlar ve dövizler taşıyan çevreciler, hükümetlerin ve yetkililerin bu konuda gerekli adımları atmadıklarını ifade etti.
Çevreciler Davos’u yalnızca ekonomik kaygılarla düzenlendiği, iklim değişikliği ve diğer önemli sorunlara çözüm önermediği gerekçesiyle eleştiriyor.
Zirvede eskort patlaması
Alman Bild gazetesi, Zirve sırasında zengin iş insanlarının ve siyasetçilerin eskortlara büyük ilgi gösterdiğini “Davos’ta eskort patlaması” başlığıyla okurlarına duyurdu.
İsmini vermek istemeyen Liana müstearlı bir eskortun gazeteye konuştuklarını aktaran Bild gazetesi şunları yazdı: “Benim burada düzenli bir müşterimle randevum var. Kendisi Amerikalı ve ne zaman İsviçre’ye gelse beni arıyor.” Liana, Bild’e bir saat için 700 avro, bir gece boyunca müşterisiyle kalması durumunda 2300 avro aldığını ve seyahat masraflarını da müşteriye ödettiğini söylüyor.
Daha Davos’a gelmedi
Zirveye Türkiye’den resmi katılım olmadı. Zihinlere 2009 Davos Zirvesi’ndeki ‘One Minute’ olayı geldi. “Gazze ve Orta Doğu İçin Model” oturumuna birlikte katılan dönemin Başbakanı Erdoğan ile İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres arasında gerginlik yaşanmıştı.
Konuşma sürelerinin eşitsiz paylaştırılmasına itiraz eden Erdoğan moderatörün sesini “One minute, one minute, one minute... Olmaz!... One minute” sözleriyle kesmiş, “Sayın Peres benden yaşlısın. Sesin çok yüksek çıkıyor. Biliyorum ki sesinin bu kadar çok yüksek çıkması bir suçluluk psikolojisinin gereğidir. Benim sesim bu kadar yüksek çıkmayacak; bunu da böyle bilesin. Öldürmeye gelince, siz öldürmeyi çok iyi bilirsiniz!” sözleriyle dünya basınının gündemine oturtmuştu.
