Küçük esnafa büyük zam
Tahtakale Vakıf İş Hanı'nda yer alan küçük esnafın dükkanına fahiş kira zammı yapıldı. Vakıflar Genel Müdürlüğü hükümetin koyduğu yüzde 25 artış sınırına uymadı. Vatan Partisi İstanbul İl Başkanı esnafı ziyaret ederek sorunlarını dinledi.
Tahtakale esnafı zorda. Konutta getirilen yüzde 25'lik kira artışı sınırı küçük esnafın dükkanı için uygulanmayınca Vakıflar Genel Müdürlüğü kendi bünyesindeki kiralık mülklere fahiş kira zamları yaptı. 2022 yılında bin 424 lira kira ödeyen esnaftan 5 bin 500 lira kira istendi. Geçen yıl 2 bin 143 lira ödeyen esnaftan da 7 bin lira kira talep edildi. Vatan Partisi İstanbul İl Başkanı Cem Dikmen başkanlığındaki heyetin ziyareti esnaftan yoğun ilgi gördü. Vatan Partisi Heyeti'nin Tahtakale Vakıf İş Hanı'nda yaptığı görüşmeler kapsamında han içerisinde 127 esnaf faal halde olduğu görüldü. Han içerisinde yer alan esnaf dükkân başına 350 TL’yi bulan aidatları da kendi arasında toplayıp hanın işletim giderlerini karşılıyor. Güvenlik, elektrik, su, ısınma, temizlik, asansör tamir bakım onarım gibi işletme masraflarını kendi cebinden ödeyen esnaf, Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün her ay sadece kira bedelini alıp ve gerisine karışmamasından şikayetçi.
KÜMES KADAR YERE 4 BİN TL
Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne internet üzerinden kira bedeli yatırılırken, bir sonraki ayın ödenecek kira bedeli sistem üzerinden otomatik olarak kiracı esnafa tebliğ ediliyor. Vatan Partisi Heyeti'nin görüştüğü esnaf Necati Balcıoğlu 12’nci ayın başında kira yatırırken 2023 yılının Ocak ayı kira bedelinin 4 bin TL olduğunu görmüş. Mevcut ödediği kira ise bin 300 TL. Artış ise yüzde 200'den fazla. Söz konusu işyerinin büyüklüğü ise ortalama 13-14 metrekare civarında. Esnafın aktardığına göre daha kira artış zamanı gelen diğer dükkanlar için yüzde 110 ile yüzde 400 arasında değişen oranlarda fiyat artışları yapıldı.
KOVİD'DE ZAM OLMADI AMA...
Esnafın iddiası şöyle: Vakıflar Genel Müdürlüğü ÜFE ve TÜFE oranlarını baz aldığını söyleyerek bir de buna güncel bedel diyerek kiraları katladı. Bina içerisinde en eski dükkân sahibi 43 yıllık. Bu yıla kadar Vakıflar Genel Müdürlüğü böyle bir artış yapmamış. Hatta önceki yapılan artışlar için şimdiye kadar hiçbir esnaf şikayet etmedi. Önceden 10 yılda bir yapılan kira artışı daha sonra 5 seneye indirildi. Kovid-19 nedeniyle 2 yıl kira zammı yapılmadı ve devlet politikası olarak esnaf mağdur edilmedi. Bu sene bu kadar yüksek oranlı zam yapılması ise durgunluk yüzünden zaten iş yapamayan küçük esnafın belini büktü. Esnaf ve aileleri dikkate alındığında 450 ile 500 kişi bu handan ekmek yiyor. Bu kira zammının yanı sıra işçi çalıştıran esnaf, asgari ücrete yapılacak muhtemel zam da hesaba katıldığında bu maliyetleri ürüne yansıttında “Nasıl iş yapacağız?” diye kara kara düşünmeye başladı.
ESNAF: YÜZDE 30 MAKUL
Esnaf kira zammı için yüzde 30'luk oranın makul olduğunu belirtiyor. Öte yandan çevrede bulunan diğer özel hanlar bile kiralara yüzde 100 civarında zam yapmış. Han esnafı yaklaşık 3 ay önce yapılmaya başlayan zamlarla ilgili İstanbul Ticaret Odası'na da dilekçe ile başvurdu. İTO’nun öncülüğünde Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne yapılan zamların geri alınmasıyla ilgili dilekçe verilmiş olsa da, müdürlük tarafından henüz net bir cevap ile geriye dönüş yapılmadı.
MÜLK SAHİPLERİ KANUN TANIMIYOR
Bu yılın temmuz ayında 2023 yılının aynı ayına kadar konut kiralarına artış sınırı getirildi. Ancak hiçbir mülk sahibinin bu orana uymadığı çevredeki örneklerden görülüyor. Sözleşme gereği yılını dolduran kiracısına “ya bu zamlı fiyatı öde ya da evden çık” diyen mülk sahipleri yüzde 80 ile yüzde 100'ü aşan oranlarda zam dayatıyor. Sosyal medyada bu konuda çokça şikayet var. Hatta yasal sınırı öne süren kiracılar mülk sahipleri tarafından tehdit edilir hale geldi. Yüksek enflasyon ortamında kiralara yapılan fahiş zamlar özellikle ücretli çalışan kesimleri zor durumu sokuyor. Bugün İstanbul'un merkez ilçelerinde eli yüzü düzgün bir daire için 10 bin liradan aşağı kira kalmamış durumda. İş o hale geldi ki giriş katında güneş görmeyen 2+1 dairelere 7-8 bin lira kira isteniyor. Oysa asgari ücret için en zamlı hali düşünüldüğünde bile 8 bin 250 lira telaffuz ediliyor. Merkez dışındaki ilçelerde de 5 bin liranın altında kiralık ev bulmak zor. Çünkü bu semtlerde de mülteciler yoğun olarak yaşıyor. Hükümet ise bugüne kadar özellikle de ücretli çalışanların temel insan hakkı olan barınmayı makul ölçülerde sağlayacak politikalar geliştirmek konusunda yetersiz kaldı.
