Kültepe dünyaya öncülük etti: Vasiyet kavramı 4 bin yıl önce vardı

Anadolu ve Mezopotamya için önemli merkezlerden biri olan Kültepe’de yapılan kazı çalışmalarında vasiyet kavramının 4 bin yıl öncesine dayandığı ortaya çıktı. Tabletlerde ayrıca kadınların mirasın yarısını da aldığı şeklinde bilgilerde bulunuyor.

Kayseri-Sivas karayolu üzerinde bulunan Kültepe-Kaniş-Karum Ören Yeri'nde Prof. Dr. Fikri Kulakoğlu başkanlığındaki kazı çalışmaları, Kültür ve Turizm Bakanlığı öncülüğünde ve Kayseri Büyükşehir Belediyesi'nin destekleriyle devam ediyor.

Kayseri tarihini 6 bin yıl önceye dayandıran arkeolojik bulgu ve belgelerin gün ışığına çıkarıldığı ve 'Anadolu tarihinin başladığı yer' olarak bilinen bölgede bulunan tabletler, o dönemki Anadolu insanının yaşamı hakkında bilgiler veriyor. Kazılarda 76. yıl geride kalırken, bulunan tabletler arasında 'vasiyet' kavramının Anadolu'da 4 bin yıl önce var olduğunu kanıtlayan bilgiler de yer alıyor.

‘DÜNYANIN EN BÜYÜK ÖZEL ARŞİVLERİNDEN BİRİSİ’

Günümüzden 4 bin yıl önce 'vasiyet' ve 'miras' kavramlarının olduğunu ve kişinin öldükten sonra eş ve çocuklarının geleceğini garanti altına almak için yazılı belgeler bıraktığını ifade eden Kültepe Kazı Başkanı Prof. Dr. Fikri Kulakoğlu, "Kültepe dünyanın en büyük özel arşivlerinden birini sağlıyor bize Eski Çağ dünyası için. Günümüzden 4 bin yıl öncesine ait belgeler içerisinde ağırlıklı olarak ticari belgelere rastlıyoruz. Ticaretle ilgili her türlü olay, etkinlik burada kayda alınmış. Diyebiliriz ki para eden her şey kaydedilmiş.” dedi.

Evlilik, vasiyet ve miras kavramlarının tabletlerde yer aldığını belirten Kulakoğlu, “Bunlar arasında 'vasiyet' ya da 'miras' kavramı ile ilgili olanlar da epeyce fazladır. Evlilik; günümüzde olduğu gibi bir müessese, fakat burada karşılıklı çıkarlar da kayıt altına alınmış. Evlilik kontratı Kültepe'de sıklıkla karşılaştığımız bir belgedir. Bunun yanında evliliğin kurallarını belirleyen bir takım özel maddeler de karşımıza çıkıyor. Evlilik kontratında muhtemel bir boşanmaya karşı cezai şartlar var.” ifadelerini kullandı.

KADINLAR EŞİT MİRAS HAKKINA SAHİPTİ

Vasiyet kavramının da tabletlerde yer aldığını belirten Kulakoğlu, kadınların eşit miras hakkına sahip olduğunu belirtti. Kulakoğlu şöyle konuştu:

“İnsanlar aynı şekilde kendi eşinin, çocuklarının, geleceğini de tasarlamış. Herhangi bir babanın ölümünde karısına ne kadar vereceğini, çocuklarına ne kadar vereceğini kayda almıştır. Örnek olarak kadın eş; kocasından kalan bütün varlığın yüzde 50'sini alma hakkına sahip. Ölümü halinde malının, mülkünün yüzde 50'si kadına geçiyor. Geri kalanlar ise vesayeti belirleyen kişinin kurallarına göre çocuklar arasında eşit olarak paylaştırılıyor.”