Kuraklık ve hastalık Söke Ovası’nı vurdu!

Kuraklık ve hastalık Söke’de pamuk üretimine darbe vurdu. Üretim yer yer yarı yarıya düştü. Bu durum üretim ve gelir kaybına neden oldu. Söke Ziraat Odası Başkanı Mustafa Tanyeri, son 50 yılın en kötü sezonunu yaşadıklarını belirterek, “Kuraklık ve hastalıklardan dolayı büyük üretim kaybı yaşandı. Zararımız 1 milyar lirayı buldu. Üretici zor durumda. Hiç olmazsa çiftçinin kredi borcu faizsiz olarak ertelensin.” dedi.

Söke Ovası’nda pamuk toplama sezonu bitti. Kantara giden pamuk büyük sıkıntıyı ortaya çıkardı. Ovada mart ayından buyana yaşanan kuraklık ve hasada yakın hastalık, üretimde büyük kayıp olduğunu ortaya çıkardı. Tarımsal gelir kaybının 1 milyar lirayı aştığı saptandı.

Söke Ovası’nda 360 bin dekarı sulak alan, 220 bin dekarı kırsal olmak üzere toplam 580 bin dekar alanda üretim yapılıyor. Bu yıl 340 bin dekar alanda pamuk ekimi yapıldı. Ekim- kasım arası da makineli pamuk toplama işlemi yapılıyor. Bu yıl pamuğun ortalama fiyatı 25 liradan satıldı. Şu anda fiyat 22- 23 lira arasında… Dünya piyasalarında pamuğun kilosunun 27-28 lira arasında olduğu, İzmir borsasında bunun da altından alım yapıldığı ileri sürüldü.

Üreticiler bu durum için, “TARİŞ’in alımda etkisi olmadığı için tamamen tüccarın eline kaldık. Onlar da oyun yaparak dünya piyasalarının da altında fiyatla alım yapıyor.” diyor. Bu durum için Söke Ziraat Odası Başkanı Mustafa Tanyeri, “Tüccar bu şartlarda alım yapmaya alıştı. Bizler sürekli zarar ediyoruz. Bu yıl 34 lira maliyet belirlerken fiyat bunun da altında kaldı. Şunu açıkça söylüyorum, bizi öldürürlerse kendileri de ölür. Yani zarar görür. Biz üreteceğiz ki onlar da para kazansın. Bizim yaşamamız gerekiyor.” dedi.

Söke Ziraat Odası Başkanı Mustafa Tanyeri’nin verdiği bilgiye göre, Söke'nin 2023 yılındaki toplam tarımsal geliri 1 milyar 336 milyon 749 bin TL olarak gerçekleşirken, 2024 yılındaki tarımsal gelir miktarı 321 milyon 192 bin lirada kaldı. Buna göre tarımsal gelir kaybı 1 milyar 15 milyon 557 bin lira azaldığı ortaya çıktı.

PAMUKTA KAYIP BÜYÜK

Bu durumu Söke İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü yetkililerinin de saptadığını belirten Mustafa Tanyeri, gelir kaybından en çok pamuğun etkilendiğini ve bu rakamın da 600 milyon lira civarında olduğunu kaydetti. Havaların aşırı sıcak gitmesi nedeniyle pamukta son zamanda zararlıların da oluştuğunu ve özellikle sulamanın zamanında yapılamaması nedeniyle pamuğun yeterli gelişimi sağlayamadığını belirtti.

Tanyeri sulamadaki sıkıntıyı şöyle anlattı: “Söke Ovası Menderes Nehri’nin en sonunda. Su doğudan salınarak geliyor. Biz en sonda olduğumuz için bize su geç geliyor. Söke dışında çiftçi tarlasını 2-3 defa sularken biz daha bir defa sulamış oluyoruz. Zamanında pamuğa su verilemediği için pamuk gelişimini iyi yapamıyor. Strese giriyor. Sulama aralığı bizde çok farklı. Bütün sulama işlemi 25 günde bitmesi gerekirken bu 40 güne sarkıyor. Yaz ortasında susuzluk had safhaya varıyor.

Bu yıl DSİ iki defa su garantisini yerine getirdi ancak bu su zamanında gelmediği için özellikle Söke’de sıkıntı yaşandı. Gecikme ve aşırı sıcaklar pamukta zararlıların gelişimini de sağladı ve bunlar toplamda verim kaybına neden oldu. Bu yıl kayıplar yüzde 40 ile 50 arasında oldu.”

EN BÜYÜK KAYIP YAŞANDI

Söke Ziraat Odası Başkanı Mustafa Tanyeri bölgede 3 bin ailenin pamuk çiftçiliğiyle geçindiğini ve çarşı pazarı da buna katılması halinde zarardan geniş bir kesimin etkileneceğini vurguladı. Tanyeri konuya ilişkin olarak şunları söyledi:

“Bölgemizdeki kuraklık ve pamuktaki hastalığı sık sık dile getirdik. Ancak yeterli etkisi olmadı. Gözlemlerimiz neticesinde de bu yıl üründe büyük kayıp yaşanacağını saptadık. İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğümüzle yaptığımız istişarelerde bu rakamlar bize de bildirildi. Tablo gerçekten çok kötü. Kasım ayı bizim için çok sıkıntılı geçmeyecek. Ancak önümüzdeki aylar özellikle mart ayına kadar çok sıkıntılı geçecek. Tarımda 1 milyar liralık gelir kaybı Söke'de herkesi etkilemeye başladı. Çarşıda insan göremez olduk.”

‘BORÇLAR ERTELENSİN’

Üretici borçlarına da değinen Tanyeri, “Kredi borçlarının ödenmesi aralık ayında başlayacak. Ocak, şubat ve mart aylarında devam edecek. Şu anda üretici tarla kiralayamıyor. Bankalardan kredi alabilmesi için Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) gerekiyor. ÇKS için de tarla kiralaması gerekiyor. Sıkıntı artarak devam ediyor. Bunu devlet büyüklerine anlattık. Başta Cumhurbaşkanı Yardımcısı olmak üzere Tarım Bakanlığı'na, Ziraat Bankası Genel Müdürlüğü'ne sorunları ilettik. Öncelikli olarak yapılması gereken, Ziraat Bankası, özel bankalar ve Tarım Kredi Kooperatiflerinden alınan kredilerin mümkün olduğunca düşük faizle ertelenmesidir. Bu şartlarda kredilerin ödenmesi mümkün görünmüyor.

Son 50 yılın en kötü sezonunu yaşadık. 2023 yılına göre 2024 yılında üreticinin gelir kaybı 1 milyar lira ise bunun üzerinde daha fazla konuşmaya gerek yok. Bir an önce Ziraat Bankası'na olan borçların düşük faizli, hatta faizsiz olarak bir yıl ertelenmesi gerekiyor. Yetkililerin bu konuda duyarlı olmalarını bekliyoruz.” dedi.