Küresel finansal mimaride eşgüdüm bozuldu
Amerikan Merkez Bankası FED'in başını çektiği küresel parasal genişleme ve düşük faiz oranları politikası geride kalıyor.
Yine FED öncülüğünde başlayan faiz artırım süreci enflasyonun zirve noktalara varmasıyla şahin bir patikaya giriyor. Birçok merkez bankası da FED'i takip ederken, Avrupa Merkez Bankası henüz adım atmış değil. Bu yüzden avro/dolar paritesinin 1'in altına inebileceği tahmin setinde yer alıyor. Avrupa'nın yükselen enflasyon karşısında faiz silahını kullanmakta çok aceleci olmaması dikkat çekerken, Japon Merkez Bankası ise tam tersi faizi sabit bırakarak genişlemeci politikasını sürdürüyor. Japonya Başbakanı Fumio Kishida, Japonya Merkez Bankası'nın gevşeyici para politikasının uygulamada kalması gerektiğini bildirdi. Japonya bu politikası ile benzer gelişmiş ülkelerden ayrışıyor. Çin de faiz konusunda güvercin tavır alan ülkelerden. Rusya ise Ukrayna krizinin ilk döneminde sert bir faiz artırımı ile durumu kontrol altına almaya çalışsa da sonradan uygulamaya koyduğu sermaye kontrolleri ile faizi aşağı çekerek para biriminin değerini korumayı başardı. Türkiye ise içerdeki yüksek enflasyona karşın sonbaharda başlattığı faiz indirim sürecini döviz şoklarının ardından durdursa da hükümetin genişlemeci para politikası devam ediyor.
ABD'DE DE DURGUNLUK ENDİŞESİ
Bloomberg'in analizine göre dünya 1980'lerden bu yana merkez bankacılığında en şahin dönemini yaşıyor. FED Üyesi Christopher Waller, enflasyona neyin yol açtığını umursamadığını, görevlerinin enflasyonu aşağı çekmek olduğunu kaydederken, Cleveland FED Başkanı Loretta Mester ise, FED'in enflasyonun gevşediğine ilişkin inandırıcı verilere ihtiyacı olduğunu, ayrıca resesyon risklerin yükseldiğine dikkat çekti. ABD Hazine Bakanı Janet Yellen ise, enflasyonun hızının önümüzdeki aylarda düşeceğini ifade ederken, ABD'de resesyonun kaçınılmaz olmadığı mesajı verdi. Ünlü & Co'nun günlük bültenine göre, “ABD’de resesyon tahminleri hızla yüzde 50 seviyelerine ulaştı. ABD piyasalarında geçen hafta iki yılın en büyük haftalık kayıpları yaşandı. Dow Jones yüzde 4.79, S&P500 yüzde 5.79 ve Nasdaq yüzde 4.78 değer kaybetti. S&P500 geçen hafta ayı piyasasına girdi ve zirve seviyesinden yüzde 23 uzakta haftayı tamamladı. Emtia fiyatlarında sert satışlar arz sıkıntısı olan petrol fiyatlarını da cuma günü etkiledi. Yaz aylarında sıkı para politikalarının büyüme verilerini oldukça olumsuz etkilediğini göreceğiz ve resesyon korkuları piyasalar üzerinde baskı yaratmaya devam edecek.”
AVRUPA'DA ENFLASYON YÜKSELİYOR
Avrupa cephesinde de enflasyon hız kesmiyor. Rusya'nın Avrupa'ya yolladığı doğal gazı kısmasıyla birlikte geçen hafta yüzde 43 yükselen gaz kontrat fiyatları bu haftaya yüzde 8 yükselişle başladı. Avrupa'da gaz dağıtımının belli limitler dahilinde yapılması riskinin olduğu uzmanlarca ifade ediliyor. Avrupa'nın en büyük ekonomisi Almanya'da üretici enflasyonu mayısta yüzde 33.6'ya yükseldi. Türkiye'de de yurt dışı üretici fiyatları son bir yılda yüzde 100.5 oranında arttı. Yurt dışı üretici fiyatları ihracata çalışan firmaların maliyetlerini kapsıyor. Endeks nisan ayında yüzde 97.1 düzeyinde artmıştı.
KRİPTOLAR TOPARLANAMADI
Küresel durgunluk endişeleri ve merkez bankalarının faiz artırımları riskli varlıklardan kaçışa neden oldu. Kripto varlık piyasasında ağır satışların ardından satışlar durulsa da Bitcoin 20 bin dolar seviyelerinde tutunmaya çalışıyor.
