Kuş evleri nedir? İstanbul'daki kuş evleri nerededir?

Selimiye Camii Kuş Evi

Kuş köşkü, serçe sarayı, güvercinlik ve kuş sarayı isimleriyle anılan tarihi kuş evleri Osmanlı mimarisinde XVI. yüzyıldan itibaren rastlanır. Ahşap, sıva, tuğla, taştan işlenmiş kuş evleri camii, türbe, medrese ve

hanlarda sıklıkla kullanılmaktaydı. Kuş evleri nedir sorunun yanıtı ise; kuşların çeşitli canlılardan zarar görmemeleri için yapılmış ahşap veya mermer işlemelerdir kuş evleri.

 Ayazma Camii kuş evi

Kuş evleri yapılarının kuzey rüzgarı almayan cephelerine ve kuşlara zarar veren canlıların ulaşamayacağı yüksekliklere, güneşten ve yağıştan korunmaları için geniş saçakların, kornişlerin ve konsolların altına yerleştirilmiştir.

Bazısı parçalanarak günümüze gelmiş, bazısı ise sapasağlam durmaktadır.

Laleli Sultan III. Mustafa kuş evi

Osmanlı döneminde yapılan kuş evleri, çoğu zaman ahşap ev şeklinde olup bindirme cumbalı ve çift katlı oluşlarıyla dikkat çekmektedir.

Yenii Camii kuş evi

Aynı zamanda günümüzde evlerin bahçesine veya kapı önlerine yerleştirilen, ahşaptan yapılmış kuş evlerini görmek mümkün. Mimaride kuş evlerinin tarzı değişse de kuşlara olan sevgimiz eskisi gibi devam ediyor.

Topkapı Sarayı Darphanei-i Amire kuş evi

Kuş evlerinde yaşayan kuşlar genelde göç etmeyen kuşlardır. Bunlar, serçe, güvercin, kumru, kırlangıç, üveyik, bülbül gibi günümüzde de şehirlerde sıkça gördüğümüz hayvanlardır.

Hasan Paşa Camii kuş evi

18. yüzyıl Lale Devri (1718–1730) ve sonraki dönemler en fazla kuş evinin yapıldığı dönemlerdir. 16. ve 17. Yüzyıllarda daha sade ve basit yapılagelen kuş evleri, 18. Yüzyıldan itibaren özellikle Lale Devri ve batı sanat üslûplarının Türk sanatını etkilemesi sonucu daha zarif ve gösterişli yapılar geliştirilmeye başlanmıştır.

Bali Paşa Camii kuş evi

İstanbul'daki kuş evleri nerededir sorusunun cevabı için en fazla kuş evi yapılan ilçeleri ise Fatih, Eyüp ve Üsküdar olmuştur.

Taksim maksemi kuş evi

İstanbul'daki bazı kuş evi örneklerini, Üsküdar Valide Sultan Camii, Sultan Üçüncü Mustafa Türbesi,  Üsküdar Ayazma Camii, Kara Mustafa Paşa Medresesi, Topkapı Sarayı Darphane- i Amire, Seyyid Hasan Paşa Medresesi, Ragıb Paşa Mektebi, Sultan I. Mahmud Mektebi, Laleli Camii, , Eminönü Yeni Cami, Eyüp Sultan Camii, Bali Paşa Camii, Taksim Maksemi gibi yerlerde görmek mümkün.

Yeni Valide Camii kuş evi

Kuş evi yapımı Osmanlı Devletinde İstanbul dışında, Anadolu ve Balkanların çeşitli yerlerinde de görülmektedir. Özellikle eski Osmanlı Devleti başkentleri Bursa ve Edirne olmak üzere Kastamonu, Amasya, Kayseri, Nevşehir, Bolu, Niğde, Tokat, Zile, Mardin, Şanlıurfa, Sivas, Safranbolu, Beypazarı ve Aydın gibi yerleşim yerlerinde de buna benzer örneklere rastlayabiliriz.

Kuş Evleri Belgeseli