Lafarge skandalının üzerinden 1 yıl geçti

Fransız Yargıtayı'nın Lafarge'ın DEAŞ'lı teröristleri finansmandan ötürü "insanlığa karşı suça ortak olmakla" suçlanabilmesinin önünü açacak 7 Eylül 2021 tarihli kararı öncesi AA, ulaştığı Fransa istihbaratına ait belgeleri yayımladı.

Belgelere göre, Fransız istihbaratı ile şirket arasındaki görüşme trafiği 22 Ocak 2014'te Lafarge Güvenlik Müdürü Jean Claude Veillard'ın İçişleri Bakanlığı istihbaratına ait bir adrese e-posta göndermesiyle başlıyor.

E-postasında şirketin ülkede faaliyetlerine devam etmek için "yerel aktör" olarak belirttiği silahlı gruplarla ilişki kurması gerektiğini belirten Veillard'a yanıt veren istihbarat görevlisi ise şirket ve yöneticilerine yönelik basında çıkan olumsuz haberlerle ilgili görüşme yapacaklarını söyledi.

FRANSIZ İSTİHBARATININ BİLGİSİ VAR

AA'nın ulaştığı belgelere göre, Veillard ile Fransız İçişleri Bakanlığı istihbaratı arasındaki yazışmalarda, "DEAŞ'a giden çimentoyla ilgili daha fazla detay verebilir misiniz?" ifadeleri de yer aldı.

Bu ifadeye göre, Fransa devletinin Lafarge'ın DEAŞ'la ilişkisinden haberdar olduğu açıkça görülürken DEAŞ'ın, temin ettiği çimentolarla ABD öncülüğündeki Koalisyon güçlerine karşı güçlü sığınaklar ve tüneller inşa ettiği biliniyor.

Ancak 2016'da Fransa'da Lafarge'ın Suriye iç savaşında faaliyetlerini sürdürebilmek için terör örgütü DEAŞ'a haraç verdiğine yönelik haberler yayımlandı.

Fransız basınının haberlerine göre şirket, Suriye'nin Çelebiye bölgesindeki faaliyetlerini devam ettirebilmek için DEAŞ'a haraç ödemenin dışında örgütten malzeme ve akaryakıt temin etti.

İlerleyen dönemde şirketin fabrikasını ele geçiren DEAŞ'ın, Lafarge'a faaliyetlerini sürdürme ve kontrolü altındaki bölgelerde ulaşım izni verdiği de Fransız istihbaratına ait belgelerde yer aldı.

Bu iddialar üzerine şirket 2017'de Suriye'de silahlı gruplara ödeme yaptığını kabul etti ancak "insanlığa karşı işlenen suçlara ortak olmak" suçlamalarına karşı çıktı.

Hakkında soruşturma başlatılan şirketin ikisi üst düzey olmak üzere 8 yöneticisine terörizmi finanse etmek, insanlığa karşı işlenen suçlarda iş birliği yapmak gibi suçlamalar yöneltildi.

İSTİHBARAT MENSUBU İTİRAF ETTİ

Veillard, 30 Kasım 2017'de polise verdiği ifadede yapılan her şeyden Fransız devlet ve istihbarat kurumlarını haberdar ettiğini kanıtlamaya çalıştı.

AA'nın elde ettiği belgelerde, Lafarge güvenlik müdürünün sahadaki görüşme bilgileri, sahada gelişen şartlar ve aldığı duyumlara ilişkin belgeler yer aldı.

Veillard'ın çatışmalar ve silahlı gruplar arasındaki askeri dengelere dair saha bilgilerini Fransız istihbaratına aktardığı anlaşıldı.

Söz konusu notlardan birinin üzerinde Ekim 2013'te Veillard tarafından elle "Fransız dış istihbaratına (DGSE) gönderildi" yazılmış bir nota da rastlandı.

Konunun mahkemeye yansımasının ardından 18 Kasım 2018'de "AM 02" kod isimli istihbarat mensubu mahkemede ifade verdi. Lafarge'ın Suriye'deki istihbarat kaynaklarından biri olduğunu kabul eden AM 02, Fransız gizli servisinin şirketten nasıl faydalandığını anlattı.

Şirket tarafından 2012-2014 arasında Suriye'deki tüm silahlı gruplara çimento gönderildiğini söyleyen istihbarat mensubu, "Lafarge'ın çalışmalarına devam etmesini fırsat bilerek duruma tamamen fırsatçı şekilde yaklaştık." dedi.

Şirkete yöneltilen "insanlığa karşı suçlara ortak olmak" suçlaması, Kasım 2019'da düşürülse de yolsuzlukla mücadele çalışmalarıyla bilinen sivil toplum kuruluşu Sherpa, konuyu Fransız Yargıtayı'na taşıdı.

YARGITAY DAVANIN YENİDEN GÖRÜLMESİNİ İSTEDİ

Fransa'da 7 Eylül 2021'de değerlendirilen başvurunun ardından Yargıtay, Paris Temyiz Mahkemesinin, Lafarge'a yöneltilen "insanlığa karşı işlenen suça ortak olma suçlamasını" iptal etme kararını bozdu.

Diğer yandan, alt mahkemenin Lafarge'a "Suriyeli çalışanların hayatlarını tehlikeye atma" suçlaması yöneltilebileceği kararına yönelik şirketin itirazını haklı bulan Yargıtay, suçlamayla ilgili başvuruyu yeniden değerlendirmek üzere Paris Temyiz Mahkemesine geri gönderdi.

SORUŞTURMANIN DEVAMINA KARAR VERİLDİ

Bu kararın ardından 18 Mayıs 2022'de Paris Temyiz Mahkemesi Lafarge'a yönelik "insanlığa karşı suça ortak olduğu" yönündeki soruşturmanın devamına karar verdi.

Böylece soruşturmaya Lafarge hakkında, bu finansmanı sağlayarak "insanlığa karşı suça ortak olduğu" suçlaması eklenmiş olacak.