Le Figaro yazarı Girard: Dolarsızlaşma kaçınılmaz

Fransa’nın etkili yayın organı Le Figaro, dolar saltanatının sallandığını savunan bir yazıya yer verdi. Gazete yazarı Renaud Girard’ın 3 Nisan’da yayımlanan makalesi “Dünyanın dolarsızlaşması” başlığını taşıyor. Girard, ABD dolarının Bretton Woods Anlaşması’ndan bu yana küresel hâkim konumunun, son yıllarda özellikle para biriminin “silah olarak kullanılmasıyla” aşındığını vurguluyor. Fransa’nın eski Cumhurbaşkanı Charles de Gaulle’ün neden dolara karşı çıktığını hatırlatıyor. BRICS ülkelerinin yeni para birimi oluşturma hazırlığında olduğuna dikkat çekerek “dünyanın, bir gecede olmasa da kaçınılmaz bir şekilde dolardan arınacağını” ileri sürüyor.

AVRUPA’NIN ÇIKARLARINA TERS

ABD’nin 1944 yılında Bretton Woods Anlaşması’yla doları dünya ticaretinin egemeni haline getirdiğini belirten Girard, doların Avrupa’nın çıkarlarıyla çelişen bir rota izlediğini ortaya koydu. 1971 yılında Amerika, hiçbir müttefikini uyarmadan birdenbire doların altına çevrilebilirliğine son vermişti. Girard, Avrupa açısından doların hakimiyetini şöyle değerlendirdi: “1973’te petrodolar sorunu çıktığında ABD piyasalarına büyük meblağlar yatırıldı ve ABD ekonomisi, Avrupalı ortaklarını hayal kırıklığına uğratacak şekilde, karşılaştırmalı bir avantaj sağladı.” Yazar, o dönemki ABD Hazine Bakanı John Connaly’nin küstah bir şekilde “Dolar bizim para birimimiz, sizin ise sorununuz.” dediğini hatırlatıyor. Avronun hiçbir zaman doları tahtından edemeyeceğini teslim ediyor.

UKRAYNA SAVAŞI HAKİMİYETİNİ SARSTI

“2008’deki uluslararası mali kriz tamamen ABD’nin sorumluluğundaydı ve paradoksal bir şekilde doları güçlendirdi.” diyen Girard, bu durumun artık eskisi gibi devam edemeyeceğini belirtiyor. Eski ABD Başkanı Barack Obama’nın doların küresel hakimiyetinin süreceğine ilişkin argümanı, Girard’a göre “ekonomik değil, siyasi.” Dünya çapındaki iktisadi dönüşümlerin ağırlığı karşısında direnmesi mümkün değil. Nitekim yazarın aktardığı üzere dolar hala dünya piyasalarının yüzde 59’unda hâkim olsa da bu oran 1999’da yüzde 72’ydi. Girard’a göre özellikle “Rusya-Ukrayna çatışmasından bu yana doların ‘silah olarak kullanılması’ nedeniyle sağladıkları küresel hakimiyet sarsılmaya başladı.”

DE GAULLE’ÜN VİZYONU

Girard, yazısında Fransa’nın efsane komutanı ve ülkeyi NATO’nun askeri kanadından çıkaran “vizyoner lideri” General de Gaulle’ün mirasını da hatırlatıyor. De Gaulle, 1965 yılında bir basın toplantısında doların “fahiş ayrıcalığını” kınamıştı. ABD para birimi, 1946’dan 1971’e kadar dünyanın açık ara en hakim rezerv ve değişim parası haline gelmişti. Öyle bir hal oluşmuştu ki, Girard’ın deyimiyle, “Amerikalılar para bastıklarında sanki altın üretiyorlardı.”

De Gaulle, Vietnam’daki savaşın ve uzayın fethi yarışının “Avrupalıların sırtından finanse edildiğini anlamıştı.” Bu nedenle Fransa Merkez Bankası, 1965’ten itibaren sistematik olarak dolarları altınla değiştirmeye başladı.

DOLAR SALTANATININ DEVRİLMESİ

Le Figaro yazarı Girard, özellikle 2014 yılından beri Rusya’ya karşı doların silah olarak kullanılmasının yeni bir dönem başlattığına dikkat çekiyor: “Amerikalılar para birimlerini bir siyasi baskı silahına dönüştürerek, farkında olmadan dolar kralını tahttan indirmek için dünya çapında bir hareket başlatmış oldular.”

2014 yılında Fransız BNP, Avrupa ve Fransız yasalarına uygun şekilde Küba, Sudan ve İran’dan yaptığı ihracatı dolar cinsinden finanse ettiği için ABD önüne 9 milyar dolarlık bir ceza koydu. Avrupa yasalarında bir yasak yok, ancak ABD bu ülkelere yaptırım uyguladığı ve ödeme New York’taki BNP hesabından yapıldığı için, kendisini yetkili ilan etti. Girard’a göre “Amerikalılar kendi yasalarını dünyanın geri kalanına bu şekilde dayattılar.”

GELİŞEN DÜNYA DERS ÇIKARDI

Doların silah olarak kullanılmasında son merhalenin Rus merkez bankasının dolar rezervlerini dondurması olduğunu söyleyen Girard, Batılı olmayan liderlerin bu olaydan sonra kendilerine şöyle dediğini aktardı: “Eğer bir komşumla savaşırsam ve bu çatışma Washington’u memnun etmezse, döviz rezervlerimin büyük bir kısmını kaybedebilirim. Bu yüzden dolar cinsinden ticaretimi büyük ölçüde azaltacağım.” Rusya’nın ve aynı zamanda Suudi Arabistan’ın yaptığı şu anda yaptığının bu olduğunu belirten Fransız yazar, Çin’in Riyad’a ödediği son petrol ihracatı faturasının Çin’in para birimi yuan (renminbi) cinsinden olduğunu vurguladı.

BRICS’İN SUNDUĞU ALTERNATİF

Girard, yazısını şu cümlelerle bitirdi:

“Dahası, BRICS (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin, Güney Afrika) ticaretlerini finanse etmek için kendi para birimlerini yaratmayı düşünüyor. Çin halihazırda kendi elektronik bankalar arası mutabakat sistemini geliştirmiş durumda. Bu sistem Batı kontrolündeki Swift sistemine bir alternatif sunuyor. Dünyanın dolardan arındırılması bir gecede tamamlanmayacaktır. Ancak bunun geri döndürülemez bir hareket olduğu açıktır.”