Leve (Yaşa)! Leve Palestina’nın öyküsü

45 yıldır yaşayan “gösteri şarkısı” Leve Palestina (Yaşa Filistin), 75 yıldır süren ve 7 Ekim 2023’ten itibaren Gazze’de tekrar azan Siyonist saldırganlıkla birlikte, başta Türkiye’de olmak üzere tüm dünyada hiç olmadığı kadar yaygınlaştı. Leve Palestina şarkısından ilk olarak 15 yıl önce, İsrail’in 1. Gazze saldırısının (Dökme Kurşun Operasyonu) ardından, Filistin mücadelesinin yeniden gündem olduğu zamanlarda öğrendiğim Kofia grubunun albümleri sayesinde haberdar olmuştum. İsrail’in Gazze’ye son saldırısının başlamasından çok zaman geçmeden şarkının sosyal medyada viral oluşuna, Filistin’e destek amaçlı paylaşımların çoğunda bu şarkının arka fona yerleştiğine tanık olduk. Kofia grubunun kurucusu, besteci ve söz yazarı George Totari, öyküsünü kendi ağzından ilk olarak Ocak 2022’de birinci gösterimi yapılan Kofia: A Revolution Through Music (Müzik Yoluyla Bir Devrim) belgesel filminde, son Gazze saldırısının başladığı 2023 Ekim ayında Palestinian Music in Exile: Voices of Resistance (Sürgündeki Filistin Müziği: Direnişin Sesleri) adlı kitabını da yayınlayan yazar ve yapımcı Louis Brehony’ye anlatmış.

İSVEÇ İSRAİL’DEN DAHA SİYONİST

1946 yılında yani Nekbe’den (Siyonist işgal sonucu 1948 yılında İsrail'in ilanı. Nekbe, Arapçada uğursuzluk ve felaket anlamındadır) 2 yıl önce, Hz. İsa’nın memleketi olarak bilinen, Hristiyanlık anlamındaki Nasranîlik adının kaynağı olan Nasıra şehrinde doğan Filistinli George Totari, büyük işgalle sonuçlanan savaşın yaşandığı 1967 yılında İsveç’e yerleşir. Kendi deyişiyle “İsveç’te dilin ve binaların yanı sıra, politik hava da farklıdır. İsveç, İsrail’den bile daha Siyonisttir ve Filistinliler burada tanınmamaktadır.” Yurdundayken kilisede, dost meclislerinde ve düğünlerde müzik yapan George Totari İsveç’te Filistin mücadelesinin sesini duyurmak için hem sürgündeki Filistinlilerin hem de anti-emperyalist duyarlılığa sahip İsveçli müzisyenlerin üyesi olduğu, adını direnişin simgesi olan Filistin kefiyesinin telaffuzu kufiyadan alan Kofia grubunu kurar. Grup, İsveççe ve Arapça şarkılar içeren Palestina Mitt Land (Ülkem Filistin) adlı ilk albümünü 1976 yılında çıkarır. Daha ilk parçası olan Eld (Ateş) ile “Gericilere, siyonistlere, emperyalistlere ateş!” diyerek başlayan müzikleri, şiddet yanlısı olduğu eleştirilerine maruz kalmakla beraber sol çevrelerin ilgisine mazhar olur.

İSVEÇ’İN YASAĞINI TANIMADILAR

Bu yazının konusu olan şarkı, 1979 yılında çıkan Mitt Hemlands Jord (Yurdumun Toprağı) adlı ikinci albümlerinin İsveç dilindeki son parçası Demonstrationssången’in (Gösteri Şarkısı) dillere dolanan “Leve Palestina, krossa sionismen” (Yaşasın Filistin, kahrolsun Siyonizm) nakaratıyla günümüze dek gösterilerin gözdesi olmayı sürdürür. Son yıllarda Batı Avrupa’da “sosyal demokrat” politikacıların Siyonizm karşıtlığını “antisemitizm” diye itham etmelerine paralel, 2019 yılının 1 Mayıs’ında İsveç’in Malmö kentinde göstericilerin bu şarkıyı söylemeleri üzerine o dönemki başbakan ve İsveç Sosyal Demokrat İşçi Partisi (SAP) başkanı Stefan Lofven kendi partisine üye göstericileri bile antisemit olarak suçlayıp şarkının yasaklanmasını ister. Ama İsveçli göstericilerin sivil itaatsizliği bunun önüne geçer. Leve Palestina’nın 2023 yılı son çeyreğinde viral olması ve çeşitli dillerde farklı versiyonlarının üretildiği malumumuz. Ancak bu yazıyı yazma saiklerimden ilki, sözlerinde “Sosyalizm ile inşa edeceğiz ülkemizi” yer alan bu şarkının Türkiye’de daha önce bu şarkıyı şimdiye dek sahiplenenlere yakınlığı ve haliyle şarkıyla tanışıklığı olmayanlarca benimsenip paylaşılır hale gelmesi. [1]

BİREYSELLİĞE KARŞI TOPLUMSAL MÜCADELE

Geleneksel anlamıyla solculuğa tövbeli bir “sol” kitlenin, şarkıya olduğu gibi Filistin mücadelesine kayıtsızlığı benim için bir diğer saik. (Sanırım Batı’daki muadillerine uyup "antisemitizm" diye kınamaları da olasıdır.) Halbuki şarkıdaki coşkulu sesine kapıldığımız solist Carina Olsson’un, Louis Brehony’nin Kofia filminde dediği gibi "Bireysel hayatlarına takılmış kitlelere dünyadaki toplumsal mücadelelerin sesini duyurmak özellikle günümüzde daha önemli." Şarkıdaki “sosyalizm”, kendi suni gündemlerini öncelemekten çevresine kör olanların yerine başkasının derdiyle hemhal olabilenlerin sosyal dayanışmasını ve toplumculuğu ifade ediyor evvela belki de. Salt iktidara muhaliflikten ötürü “İslamcı” gördüğü her şeye duyarsız ve içlerinde, seçim yenilgileri sonucunda bile halkına küsüp ülkesinden ayrılmak isteyebilenlerin de bulunduğu kimselerin, ithal “Önce HAMAS saldırdı, Filistinliler aşırılık ve terörizm yanlısı” söyleminden yerli -ama yersiz- “Geçmişte arkamızdan vurdular, topraklarını sattılar” safsatalarına dek sığındığı bahaneler, Filistinlilerin yurdu işgalciye bırakmayan ölümüne direnişçilikleri gerçeğine çarparak tuzla buz olurken, milyonlar bu şarkının sözleriyle onları desteklemeyi sürdürüyor: och vi ska befria vårt land från imperialismen [2] (ve biz ülkemizi emperyalizmden kurtaracağız)