Libya'da kartlar yeniden karılıyor

Libya'da 23 Ekim'de imzalanan ateşkesin ardından yürütülen siyasi diyalog görüşmelerinde işler iyi gitmiyor. Hem Trablus'ta hem de Bingazi'de başlayan güç mücadelesi üzerine, yeni formül arayışları başladı.

Ateşkesin ardından 9-13 Kasım tarihleri arasında Tunus'ta bir araya gelen iki tarafın temsilcileri ülkede 24 Aralık 2021'de seçim yapılmasında uzlaşmış, fakat ülkeyi seçime götürecek geçiş hükümeti ya da seçim komitesi üzerinde anlaşma sağlanamamıştı. Bunun üzerine İtalya'nın, Fayez el Serrac liderliğinde yeni bir yürütme komitesi oluşturmak için düğmeye bastığı iddia edildi. Bu iddia; daha önce de gündeme gelen, “Serrac’ın Cumhurbaşkanlığı Konseyi Başkanı olarak kalması ve Hafter’in istediği bir kişiyi başbakan olarak ataması” önerisine geri dönülmesi anlamına geliyor.

İtalyan La Repubblica gazetesi de İtalya Başbakanı Giuseppe Conte ve Dışişleri Bakanı Luigi Di Maio'nun, Serrac'ın doğu bölgesinden bir başbakan ataması karşılığında Cumhurbaşkanlığı Konseyi Başkanı olarak kalmasını öngören bir öneriyi Hafter'e sunduklarını yazdı. La Republica'nın haberinde, “Serrac, İtalya ve Türkiye'ye Başkanlık Konseyi'nin mevcut şekliyle kalmasını önererek görev süresini uzatmaya hazır olduğunu bildirdi. Ancak buna karşılık yeni bir başbakana (bugün mevcut olmayan bir pozisyon) yer açmayı ve adayın Hafter'in kampından olmasını kabul etti. Bu, Conte ve di Maio'nun Mareşal'e sunduğu siyasi öneri” ifadeleri yer aldı.

Hafter’in bu formülü kabul etmesi durumunda ise Hafter’le ilişkileri giderek kötüleşen Meclis Başkanı Akile Salih'in oyun dışı bırakılacağı değerlendiriliyor. Londra’da yayımlanan The Arab Weekly gazetesi de gelişmelerle ilgili şu bilgiyi aktarıyor: “Görünen o ki, Libya'daki yeni yürütme otoritesindeki en üst pozisyonlar için Salih'e ve Ulusal Mutabakat Hükümeti'nin mevcut İçişleri Bakanı Fethi Başağa'ya destek veren Mısır’ın, İtalyan yetkililerin Racma'ya yaptığı ziyarette bu senaryo için bir risk gördüğü anlaşılıyor. Mısır da bu yüzden Hafter’in İtalyan teklifine ilişkin tutumunu okumak ve onu reddetmeye ikna etmek için İstihbarat Şefi Abbas Kamil’i Racma’ya gönderdi.”

Habere göre İtalya, Serrac'ı koltuğundan etmek isteyen Akile Salih ve Fethi Başağa ikilisine karşı, Hafter'in Salih ve Başağa'ya olan öfkesinden yararlanıyor.

TRABLUS'TA BAŞAĞA RAHATSIZLIĞI SÜRÜYOR

Akile Salih ile birlikte Mısır ve Fransa gibi ülkelerin desteğini alan İçişleri Bakanı Fethi Başağa ise Trablus'ta işleri karıştırmaya devam ediyor. Fethi Başağa’nın geçen haftalarda Libya Merkez Bankası Başkanı el Sadik el Kebir’in seyahat etmesini yasaklamasının, Trablus’taki dengeleri değiştirdiği belirtiliyor. Bunun üzerine hamle yapan Serrac, İçişleri Bakanlığı’ndan bağımsız mali sorumluluğa sahip olması koşuluyla, Abdurrauf Kara önderliğindeki Özel Caydırıcı Güç’ün yeniden düzenlenmesi kararı aldı. Böylece bölgenin en önemli silahlı gücü Başağa'nın kontrolünden çıkarak Sarrac'ın yönetimine girmiş oldu.

Gelecek ay Moskova'ya giderek destek arayacak Fethi Başağa'nın buradan da aradığını bulamayacağı değerlendiriliyor. Geçen haftalarda Trablus’ta tutuklu bulunan iki Rus çalışan Maksim Şugaley ve Samer Hasan Ali Sueyfan'ın serbest bırakılması, Serrac ile Moskova arasındaki ilişkilerin düzelmesi için önemli bir adım olarak görülmüştü.

SORUN ÇÖZEN ADAM MUAYTİK

Güç mücadelelerinin ekonomiyi durma noktasına getirdiği Libya'da, Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) Başbakan Yardımcısı Ahmed Muaytik ise sorun çözen adam olarak öne çıkıyor. Eylül ayında Hafter tarafı ile anlaşarak petrol üretimi ve ihracatı konusunda anlaşmaya varan Muaytik, ekonominin yılın son çeyreğinde toparlanmasını sağladı. Böylece ocak ayından bu yana günlük 100 bin varile düşen petrol üretimi, son iki ayda günlük 1.25 milyon varile çıktı. Türkiye ile ilişkilerin geliştirilmesi konusunda da kararlı olan Muaytik, Müslüman Kardeşler üyesi olmadığı için Mısır'ı da rahatsız etmiyor.

Bölgenin bir diğer güçlü ismi Libya Devlet Yüksek Konseyi Başkanı Halid el-Mişri ise Muaytik'in Hafter güçleriyle petrol üretimi ve ihracı konusunda anlaşma yapmasına karşı çıkıyor.

ATEŞKES NE DURUMDA?

Libya'da bir yandan iktidar mücadelesi sürerken, bir yandan da ateşkes süreci askeri hazırlık dönemi olarak değerlendiriliyor. Hafter güçleri ateşkese rağmen Sirte-Cufra hattına tahkimatını sürdürüyor. Son olarak çeşitli hava savunma sistemlerinin bölgeye getirildiği ifade ediliyor. Hafter'in güç yığmasına karşılık ise UMH güçleri de Sirte sınırından ayrılmıyor.

Al Arabiya'ya göre ise Hafter güçleri önceki gün Libya'nın güneybatısındaki Ubari kentine girip tam kontrol sağladı. Ulusal Mutabakat Hükümeti, Ubari'nin işgal edilmesinin ateşkesin ihlali olduğunu açıklarken, kentin petrol bakımından çok zengin olduğu kaydedildi.