Maas: Berlin-Ankara yakınlaşması hızlanmalı

Alman dış politika bülteni German Foreign Policy, 19 Ocak sayısında Ankara-Berlin yakınlaşmasını özetle şöyle değerlendirdi:

"Dışişleri Bakanı Heiko Maas Ankara ziyaretinin hemen ardından 'Türkiye ile ilişkilerde hızla iyileşmeye gidelim' çağrısı yaptı. Maas, mevkidaşı Mevlüt Çavuşoğlu ile görüşmesinin ardından 'tüm olanak ve birikimlerin' Ankara ile ilişkilerin iyileştirilmesi için değerlendirilmesini istedi. Hafta başında Ankara’da Berlin ile gerçekleşen görüşmenin devamı olan Almanya ve AB görüşmelerinde de Türkiye’ye yönelik eleştirilerin işbirliğini ilerletmeye engel olmadığı açıklandı. Almanya tarafı Türkiye-Yunanistan arasındaki sorunların çözülebileceğine inanıyor. Berlin-Ankara yakınlaşması gözlenirken, ABD ve Biden yönetiminin her iki ülkeye yönelik eleştiri ve yaptırımlarının artacağı bildirildi."

SORUNLAR ENGEL DEĞİL

Değerlendirme şöyle sürüyor: "Doğu Akdeniz'de deniz sınırları konusunda yaşanan anlaşmazlıklar ve gaz arama çalışmalarına yönelik eleştirilere rağmen, AB ile yakınlaşma umutları artıyor. Türkiye Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın girişimlerinin ardından bu gelişme ihtiyacı doğdu. Türkiye'de artan ekonomik kriz ve Joe Biden yönetiminin Ankara'ya Trump yönetiminden daha fazla baskı yapacağı gerçeği, bu adımları zorunlu kılıyor. Berlin, jeostratejik nedenler ve mültecileri barındırması açısından Türkiye ile yakın işbirliğine önem veriyor. İnsan hakları sorununa ve Türk Silahlı Kuvvetleri’nin yabancı topraklardaki faaliyetlerine ilişkin eleştiriler, bu yakınlaşmaya engel değil."

9 Ocak'ta Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile yaptığı video konferansta '2021’de ilişkilerde yeni bir sayfa' açılmasını önerdi. AB Dış Politika Temsilcisi Josep Borrell de Brüksel’in buna hazır olduğunu açıkladı. Borrell Twitter'dan yazdığı mesajda Çavuşoğlu ile görüşmeye hazır olduklarını ve ilişkileri daha ileri götürmek istediklerini belirtti. Çavuşoğlu Brüksel’e bekleniyor. Akabinde von der Leyen ve AB Konsey Başkanı Charles Michel, Çavuşoğlu ile Ankara’da buluşacaklar. Önümüzdeki günlerde Yunanistan-Türkiye arasında 2016 yılında kesilen deniz sınırları sorunları ele alınacak. Bu buluşmalar ocak ayı içinde gerçekleşecek.

ALMAN BASININDA ÖVGÜ

Buluşmaların bir adımı olarak Maas, Çavuşoğlu ile Ankara’da görüştü, "İlişkilerin daha iyileştirilmesi için bütün olanakların değerlendirilmesi gerekir” dedi. Çavuşoğlu gelişmeleri çok olumlu değerlendirirken Maas, Yunanistan’la sorunların da çözümsüz olmadığını söyledi. (dw.com 18.01.2021)

Görüşmeler sırasında Çavuşoğlu, Yunanistan’ın kışkırtıcı tavırlarına dikkat çekti. Özellikle Yunanistan’ın karasularını 12 mile çıkartma talebinin ancak ülkenin batısında bulunan İyon Denizi için geçerli olacağını belirtti. Bütün ülkeyi çeviren denizler ve Türkiye kıyılarına yakın adaları içine almasının kabul edilemeyeceğinin altını çizdi. Berlin’in bu sorunlarda, arabuluculık yaparak çözüm arayacağı dile getirildi. Berlin, mülteciler dahil birçok jeostratejik çıkarlar bakımından Türkiye’siz yapamayacağını kaydediyor. AB ve Almanya’nın Türkiye’ye karşı insan hakları, hapishanedekiler vb. eleştirilerinin, işbirliği ve yakınlaşmaya engel olamayacağı da özellikle belirtiliyor.

LİDERLER ZEMİNİ KURDU

Almanya’nın ciddi gazetelerinden Frankfurter Allgemeine (FAZ) de Çavuşoğlu-Maas görüşmesinin olumlu geçtiğinin altını çizdi. Gazete, buluşmanın aslında ekim ayı için planlandığını yazdı. Ancak haberde, Türkiye’nin Oruç Reis ile gaz arama-tarama çalışmasını sürdürmesinin, bir engel olarak ele alındığı iddiası yer aldı.

FAZ, çok olumlu ilişkilere kapı açan bu görüşmelerin zemininin, Almanya Başbakanı Angela Merkel ile Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan arasında aralıksız süren diyalogla kurulduğunu yazıyor. Gazete Çavuşoğlu’nun "Türkiye’nin AB’ye katılma görüşmelerinin kapısının açılmayacağı, ancak göçmenlerle ilgili tedbirler karşılığında anlaşmaya varılan ödemelerin yerine getirilmesi gerektiği" görüşüne yer verdi. FAZ, Maas’a gönderme yaptı: "Bir süre önce Ankara’da şu tecrübeyi edindim. En doğrusu burada iç politika konularını dile getirmemek gerekir."

FAZ’ın tanınmış yazarı Rainer Hermann, son gelişmelerin Ankara-Atina arasındaki görüşmenin kapısını araladığı yorumunu yaptı. Cumhurbaşkanı Erdoğan da AB temsilcisine, iki ülke arasında yeni bir dönem sinyali vermişti.

'HER DEDİĞİNİ YAPARSAK...'

FAZ, Berlin-Ankara yakınlaşmasının aynı zamanda Washington’a dönük bir sinyal olduğuna işaret etti. Biden yönetimiyle birlikte ABD’nin sadece Türkiye üzerindeki baskıları değil, ileri sürülenin aksine Almanya’ya yaptırımları da sertleşecek. Almanya-Türkiye görüşmeleri sırasında ABD, Rus gazını Almanya’ya taşıyacak olan Kuzey Akımı 2 hattına hizmet veren firmalara yasaklar koydu. Rusya ise her şart altında bu boru hattının sonuca ulaştırılacağını ilan etti. Berlin’de Büyük Koalisyon çevreleri, "Kuzey Akımı 2’ye katılan firmalara yaptırımlar somutlaştıkça daha yaratıcı karşı çıkış yolları bulmalıyız" görüşündeler.

ABD ilk olarak Kuzey Akımı 2 yapımına katılan bir firmaya karşı zorla müdahale etme kararını açıkladı. ABD yönetimi, Rus gemisi Fortuna’ya karşı yaptırım uygulanacağını açıkladı. Yaptırımlar nedeniyle aralarında Alman Bilfinger firmasının da yer aldığı Avrupa firmaları, boru hattı inşasından geri çekildi. Ancak dış politika çevreleri, Dışişleri Bakanı Maas’ın kısa bir süre önce yaptığı şu uyarıya dikkat çekiyorlar: "Washington’un her dediğini yapmaya devam edersek, Avrupa’nın egemenliğinden söz edemeyiz."