Makine sektörüne ölçek çağrısı

Türkiye Makina Federasyonu (MAKFED) tarafından düzenlenen ve sektörün tüm paydaşları ile bir araya geldiği Makine Zirvesi’nin bu yılki odak konuları Ölçek Ekonomisi, Kayıt dışı ile Mücadele, Finansmana Erişim, Kamu Alımları, Teşvikler, Dijital Dönüşüm, Yeşil Mutabakat, Yerlileştirme, Ar-Ge, Yabancı Yatırım, İnsan Kaynağı ve Verimlilik olacak.

Makine imalatçısı işletmelerin uluslararası alanda rekabet edebilir ölçeklere nasıl ulaşabileceğinin ele alınacağı Zirve’de başlıca konulardan birinin verimlilik olacağını belirten MAKFED Başkanı Adnan Dalgakıran şunları söyledi:

“TÜİK’in 2022 verilerine göre, Türkiye’de makine sektöründe 28 bini bakım ve onarım, 26 bini imalat alanında faaliyet gösteren 50 binin üzerinde girişim bulunuyor. Fakat bu devasa firma bolluğu içinde istihdamın yüzde 60’ını, ihracatın yüzde 90’ını büyük ve orta boy ölçekteki ağırlıklı 3 bin firma karşılıyor. Makine sektörünün sadece Türkiye’de değil tüm dünyada KOBİ yoğun yapıda olduğu bir gerçek ama mevcut girişimlerin sayısı ve niteliği, verimlilik artışının potansiyelimizin altında kalmasına neden oluyor.”

ÖLÇEK YETERLİLİĞİNİ SAĞLAYAN FİRMALARIN YAYGINLAŞMASI LAZIM

Yurtiçindeki ölçek sorununu karşılaştırmalı verilerle ortaya koyan Dalgakıran, Türkiye'de en çok ihracatçısı bulunan sektör olan makine sanayiinde ihracatçı firma sayısının imalat sanayi ortalamasının üzerinde arttığını belirterek şunları söyledi:

“En büyük ihracat pazarımız olan ve sektörel entegrasyonumuzun çok yüksek olduğu Almanya'nın yıllık 300 milyar dolarlık makine ihracatını 6 bin firma, bizim 27 milyar dolar dolayındaki yıllık makine ihracatımızı ise 35 bin firma yapıyor. İhracat tutarlarının firmalara dağılımına baktığımızda, 2022 yılında makine ihracatı yapan 15 bine yakın firmanın ihracat tutarı 10 bin dolardan daha azdı. Toplam firma sayısının yüzde 37,6'sına denk gelen bu işletmelerin toplam makine ihracatımız içindeki payı yüzde 0,2 civarındaydı. İhracat gelir ortalaması arasında bu derece farklar olan firmaların üretim maliyetleri, Ar-Ge ve inovasyon bütçesi ve markalaşmaya yaptıkları yatırımlar bir olmuyor. Bu sorunlara çözüm bulabilmek için, Makine Zirvesi’nde fiyat yönlü rekabeti besleyen aşırı kapasitelerin nasıl önüne geçebileceğimiz ve ölçek yeterliliğini sağlayan firmaların yaygınlaşmasını nasıl sağlayabileceğimiz üzerine eğileceğiz. Üretkenliği, verimi ve katma değeri düşük firmaların yerine büyük ölçekli ve kurumsal girişimlerin ağırlık kazanması için, sektörel işbirliklerini nasıl artırabileceğimiz üzerinde düşüneceğiz.”

Geçmiş yıllarda olduğu gibi Ticaret ve Sanayi Bakanlığı’ndan üst düzey katılımla bu konuları masaya yatıracaklarını belirten Dalgakıran şunları söyledi:

“Teknik unsurların yanı sıra, finansmana erişim ve insan kaynağının gelişimi konularda düzenleyici rol kamu erkinde olduğu için, Bakanlıklarımızın sektörel gündemi yakından izlemesi bizim için çok önemli. Bir araya geldiğimiz tüm platformlarda piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerinin artırılması ve devlet teşviklerinin etki analizlerinin yapılması gibi beklentilerimizi paylaşıyoruz. Adil piyasadan yana kurumlar olarak, işlerini tüm kurallara harfiyen uyarak yürüten kurumlarımızı korumak için kayıt dışı ile mücadele konusundaki önerilerimizi iletiyoruz. Firmaların birlikte iş yapma kültürünü geliştirecek düzenlemelere ihtiyacımız var ve ortaklıkları teşvik edici doğrudan yabancı yatırımları artırıcı tedbirler istiyoruz. Makine Zirvesi’nde firmaların üretim ölçeklerini büyültme yönünde oluşacak ortak iradenin, Cumhuriyet’in yeni yüzyılında rekabet gücümüzü artırıcı bir etki göstereceğine inanıyoruz.”