Mali'ye yaptırımlar halkı birleştirdi

Mali başbakanı cumartesi günü yaptığı açıklamada, ülkenin Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS) ve Batı Afrika Ekonomik ve Parasal Birliği tarafından uygulanan ekonomik yaptırımlara karşı resmi şikâyette bulunacağını duyurdu. Duyuru, geçiş dönemi başbakanı Choguel Maiga tarafından devlet televizyon kanalında yayınlanan bir röportaj sırasında yapıldı. Görüşme sırasında Choguel Maïga, eski sömürge gücü Fransa'yı, ülkeyi istikrarsızlaştırmak amacıyla yaptırımların arkasında olmakla suçladı. Cuma günü başkent Bamako'daki ana meydanda on binlerce kişi yaptırımları protesto etmek için toplanmıştı. Ülke genelinde ise milyonlarca kişi Fransa'yı ve bu yaptırımları protesto ediyor.

ECOWAS YAPTIRIMLARI

Aylarca süren diplomatik gerilimlerin ardından, ECOWAS liderleri Mali ile sınırları kapatma ve ticaret ambargosu uygulama konusunda anlaştılar. Uygulanmak istenen yaptırımlar arasında, mali yardımın iptali, temel ihtiyaç ürünleri ve tıbbi malzemeler dışında Bamako ile her türlü ticari işlemin askıya alınması, Mali'deki ECOWAS büyükelçilerinin geri çağırılması, Batı Afrika Devletleri Merkez Bankası'ndaki Mali varlıklarının dondurulması ve Mali ve ECOWAS üyesi ülkeler arasındaki sınırların kapatılması maddeleri yer alıyor. Yaptırımların amacı, sömürgeciliğe karşı olan mevcut yönetimi devirmek. Ülkenin lideri Goita bu yaptırımların yasa dışı olduğunu belirtmişti.

AMBARGO HALKI BİRLEŞTİRDİ

Yaptırım kararlarından sonra Mali'deki mevcut yönetim, ECOWAS tarafından ülkeye uygulanan yaptırımlara karşı gösteriler yapılması çağrısında bulundu. Milyonlarla ifade edilebilecek kitleler, yaptırımlara karşı sokaklara döküldü ve mevcut yönetime desteğini sundu. Yaptırım ile boyun eğdirilmek istenen Mali halkı, ters bir tepki ile Fransa ve bu yaptırımları yapan ECOWAS'a karşı birleşti. Mali halkı, ulusal gururlarının ayaklar altına alındığını düşünüyor. Mali başbakanı yaptığı açıklamada, "Yaptırımlar devletimizi zayıflatıyor ve bizi küçük düşürüyor ama Afrikalılar olarak aramızdaki yabancı etkiler ortadan kaldırılırsa uzlaşı sağlayabiliriz.” dedi. Bu tepki, orduya bir an önce seçimler düzenlemesi ve iktidarı “sivillere” devretmesi için baskı yapmak isteyen Fransa ve bölgesel müttefikleri için olumsuz bir gelişme. Yaptırımların daha da arttırılması, Mali'nin kendi ulusal parasını basmasından, Avrasya ülkeleriyle yeni ittifaklara yönelmesine kadar birçok bağımsız hamleyi de tetikliyor. Ayrıca mevcut hükümetin meşruluğunu da arttırıyor.

TÜRKİYE, RUSYA VE ÇİN İLE İŞ BİRLİĞİ ARTIYOR

Halkın tepkisi sadece orduyu güçlendirmekle kalmıyor, aynı zamanda eski bir Fransız sömürgesi olan Mali'de yıllardır zemin kazanmakta olan “Fransız karşıtı duyarlılığı” da derinleştiriyor. Sömürgeciler için bir diğer risk de bu yaptırımların bölgede Fransa ile rekabet eden ülkelerin, özellikle Türkiye, Rusya ve Çin'in popülaritesini artırması. Gösterilere ait fotoğraflarda kalabalığın arasında bazı Rus bayrakları bile görülüyor.

Rusya ve Çin, BM Güvenlik Konseyi'nin Batı Afrika ekonomik bloğu ECOWAS'ın, askeri liderlerinin seçimler yapmadan önce beş yıla kadar iktidarda kalmayı teklif etmesinin ardından Mali'ye yeni yaptırımlar uygulama kararının desteklemesini engellemişti.

13 Ocak'ta Türkiye Bamako Büyükelçisi M. Murat Onart, Askeri Ataşe Albay Güner Çelik eşliğinde Mali Savunma ve Muharip Gaziler Bakanı Albay Sadio Camara’yı ziyaret ederek ikili iş birliği konularını ele almıştı. 13 Ekim 2021'de ise Büyükelçiliğin Askeri Ataşesi Albay Ercan Eskici, görevi hitamında Mali Devlet Nişanı’na layık görülmüştü.

14 Ocak'ta yapılan mitingde ise başbakan, Gine, Rusya, Çin, Cezayir ve Moritanya'ya destekleri için teşekkür etmişti.

RUSYA'DAN ASKERİ YARDIM

Mali ordu sözcüsü, Rus askerlerinin, Fransız birlikleri tarafından boşaltılan bir üsse Malili kuvvetleri eğitmek için kuzeydeki Timbuktu kentine konuşlandırıldığını söylemişti. Mali hükümeti geçen yılın sonlarında ülkeye Rus askeri eğitmenlerin geldiğini söylemişti.