Mayın işbirliğinde imza günü bugün
Türkiye, Romanya ve Bulgaristan, Karadeniz’de artan mayın tehdidiyle mücadele amacıyla bugün İstanbul’da üçlü mutabakata imza atacak
Karadeniz'deki mayın tehlikesine karşı Türkiye'nin öncülüğünde Romanya ve Bulgaristan ile başlatılan “Üçlü Girişim” kapsamında Karadeniz Mayın Karşı Tedbirleri (MCM Black Sea) Görev Grubu Mutabakatı imzalanacak.
İmza törenin, bugün saat 11.00'de Sarıyer'deki Kalender Kasrı'nda yapılması planlanıyor.
Törene Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, Romanya Savunma Bakanı Angel Tilvar ve Bulgaristan Savunma Bakan Yardımcısı Atanas Zapryanov'un katılması bekleniyor.
2022 yılı şubat ayında başlayan Rusya-Ukrayna Savaşı sonrası Karadeniz'de ciddi bir “serseri mayın” tehdidi oluşmaya başlamış, bölge ülkeleri de bu tehdidin etkilerini yoğun şekilde hissetmişti.
1907 Lahey Sözleşmesi, herhangi bir sebeple demirleme donanımlarından ayrılmaları halinde bir saat sonra kendiliğinden zararsız hale gelmeyen deniz mayınlarının kullanılmasını yasaklıyor. Ancak mayınların sürüklenmesi halinde ateşleme mekanizmalarının devre dışı kalıp kalmayacağı konusunda bir hüküm bulunmuyor. Deniz Kuvvetleri Komutanlığı tarafından 26 Mart 2022'den itibaren deniz karakol uçakları, insansız hava araçları, Tuzla sınıfı karakol gemileri, mayın avlama gemileri, ani müdahale botları, sahil gözetleme radarları ve elektro optik sistemlerle mayın gözetleme faaliyetleri kesintisiz sürdürülüyor. Deniz Kuvvetlerince alınan tedbirlere ek olarak, Romanya ve Bulgaristan ile de Karadeniz'de sürüklenen mayın tehdidine karşı bir “Mayın Karşı Tedbirleri Görev Grubu” oluşturulması kararlaştırılmış ve geçen yıl eylül atında teknik heyetler seviyesinde görüşmelere başlanmıştı.
'HERHANGİ BİR ÜLKEYE KARŞI DEĞİL'
Karadeniz'de seyrüsefer emniyetine katkı sağlaması hedeflenen grubun herhangi bir ülke ile yapıya karşı veya alternatif olarak teşkil edilmediği, sadece savunma amaçlı oluşturulduğu kaydediliyor. Yıllık Harekat Planı'nın tatbikat, eğitim ile liman ziyaretleri gibi konuları da içerecek şekilde yıllık belirlenmesi hususlarında uzlaşıldığı belirtiliyor. Üç kıyıdaş ülkenin “MCM Black Sea” inisiyatifiyle operasyonel olarak işlevsel halde Karadeniz'i tekrar güvenli bir bölge haline getirmek için çalışmalarına devam edeceği vurgulanıyor.
YILDA EN AZ 2 DEFA TOPLANACAK
Karadeniz Mayın Karşı Tedbirleri Görev Grubu Mutabakatı ile inisiyatifin yürütme organı olarak tarafların Deniz Kuvvetleri Komutanlarının katılımıyla bir komite oluşturulması ve yılda en az iki defa toplantı icra edilmesi planlanıyor. Ayrıca inisiyatifin komutasının altı aylık periyotlarla dönüşümlü yürütülmesi, görevi yürütecek birlik ve filo komutanlarının, komutayı devralacak ülkeden görevlendirilmesi öngörülüyor. İnisiyatifin her ülkeden birer mayın karşı tedbirleri gemisi ile bir komuta kontrol gemisinden oluşması, altı ayda en az iki defa on beşer günlük periyotlarla harekat icra edilmesi bekleniyor. Görev grubunun imzalanan muhtıranın ardından her üç ülkenin iç hukuk prosedüründen geçtikten sonra aktif hale getirilmesi amaçlanıyor.
NEWSWEEK ROMANYA: TÜRKİYE TESLİM OLDU
Üç ülkenin imza töreni öncesinde Newsweek Romanya dergisi, kışkırtıcı bir habere imza attı. “Türkiye Karadeniz Savaşında Teslim Oldu” başlıklı haberde, “ABD ve İngiltere gemileri operasyonlar için Karadeniz'e geçiş yapabilecek. Anlaşma bu hafta İstanbul’da Romanya ve Bulgaristan ile imzalanacak ve diğer NATO ülkeleri de davet edilecek.” denildi.
Ankara'nın daha önce Karadeniz'e kıyıdaş olmayan NATO ülkelerine ait gemilerin Boğazlardan geçişine karşı çıktığı, ancak sonradan tutumunu değiştirdiği iddia edilen haberde, şu ifadelere yer verildi:
“Türkiye, bölge dışındaki NATO ülkelerinin Karadeniz'deki operasyonlara katılmasına karşı çıkıyordu. Türk Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Ercüment Tatlıoğlu, ABD de dahil olmak üzere diğer NATO müttefiklerinin donanmalarının Karadeniz'de bulunmasına itiraz etmişti. Ancak Türkiye, bu tutumundan vazgeçti. İsimleri açıklanmayan iki ülke, Türkiye, Romanya ve Bulgaristan ile birlikte Karadeniz'in bazı bölgelerindeki mayınları temizlemek için ortak bir filo oluşturmayı planlıyor. İngiltere'nin, Ukrayna'nın özel bir filo kurmasına yardım etme niyeti olduğu, Türkiye'nin ise Montrö Sözleşmesi'ni gerekçe göstererek Sandown sınıfı mayın avlama gemilerinin geçişine izin vermediği biliniyor. İkinci ülke ise Norveç. Karadeniz'de Ukrayna'ya yardım için oluşturulan Deniz Koalisyonu, İngiltere ve Norveç tarafından yönetiliyor ve aynı hedefi güdüyor: mayın temizleme ve denizcilik yeteneklerini geliştirerek Ukrayna'yı güvence altına alma.
“Türkiye ise ABD ve İngiliz gemilerinin geçişine izin verme konusundaki tutumunu, uzun süredir ertelenen bir hedef olan 'F-16 savaş uçaklarının satın alınması ve yenilenmesi konusunda ABD'den olumlu ve somut adımlar bekleyerek' müzakere etti. Karadeniz'deki mayın temizleme operasyonlarına ilişkin mevcut duyuruda, 'girişimin ortak eylemlere ve Karadeniz bölgesi dışında bulunan diğer NATO üyesi ülkelerin mayın güçlerinin katılımına açık olduğu' belirtiliyor. Türkiye, Romanya ve Bulgaristan'ın ortak mayın temizleme operasyonları, NATO stratejisinin bir parçası olarak değerlendirilmeyecek, ancak Karadeniz müttefiklerinin ilk büyük ortak eylemi olacak.”
SAHTE BAYRAK UYARISI
Newsweek Romanya'nın haberindeki iddiaları “dezenformasyon” olarak değerlendiren Amiral Cem Gürdeniz ise X hesabından şu uyarıda bulundu: “Romanya’da çıkan Newsweek Dergisi, Montrö Sözleşmesi hilafına Türkiye’nin İngiliz Donanması'ndan Ukrayna’ya hibe edilen iki mayın avlama gemisine geçiş izni verdiğini iddia ediyor. Ben bu haberin dezenformasyon olduğunu değerlendiriyorum. Ancak Türkiye, Romanya ve Bulgaristan’ın batı Karadeniz’de Ukrayna mayınlarını temizlemek üzere ortak hareket edeceğine dair haber pek çok açık kaynakta teyid edildiği üzere doğrudur. Bu kapsamda Karadeniz’in açık deniz alanlarında deniz ulaştırmasına tehdit teşkil edecek Ukrayna mayınlarının temizlenmesi öncelikli bir ihtiyaçtır. Ancak bu temizlik harekatı sırasında özellikle bazı Karadeniz dışı NATO ülkelerinin Karadeniz’de yeni kışkırtmalar yaratmak amacıyla bu gemilere beklenmedik sahte bayrak sürprizleri hazırlamasına da hazırlıklı olmak gerekir. Bu harekat tüm sahildarlar ile koordineli yürütülmelidir.”
BULGARLAR DENİZALTI İSTİYOR
'Üçlü Girişim' içinde yer alacak Bulgaristan, bir süredir ikinci el bir denizaltı almaya çalışıyor. Daha önce Ukrayna-Rusya Savaşı üzerine konuşan Cumhurbaşkanı Rumen Radev, “Savaş insanları incitiyor ve kimse savaş istemiyor ama buna hazırlanmalıyız. NATO ve ABD doğrudan çatışmaya müdahale etmeyeceklerini söylediler fakat Bulgaristan için böyle bir çatışmanın başka sonuçları olabilir, bu yüzden hazırlıklı olmalıyız.” demiş, yeni bir denizaltı filosu kurmak için girişimde olduklarını bildirmişti. Radev, “Denizaltı satın almak için bir ülkeyle görüşmelerimiz sürüyor.” ifadelerini kullanmıştı.
Ancak Bulgaristan, daha sonra bu konuda somut bir adım açıklamadı. Diğer yandan Bulgar Savunma Bakanı Todor Tagarev’in liderliğindeki bir heyetin, ABD’ye beş günlük çalışma ziyaretinde bulunacağı bildirildi. Heyetin programında Savunma Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı, Ulusal Güvenlik Konseyi ve ABD Kongresi'nde görüşmeler var. Aynı zamanda Bulgar Ordusu'nun modernizasyon projelerinin yüklenicileri, Lockheed Martin ve General Dynamics Land Systems şirketleri ile toplantılar gerçekleştirilecek. Görüşmelerde masaya yatırılacak konular arasında Ukrayna’ya yardım, Karadeniz güvenliği ve NATO’nun doğu kanadının güçlendirmesi var.
