Maymun Çiçeği Virüsü hakkında merak edilenler: Maymun çiçeği nedir, belirtileri neler? Vücutta nasıl ilerliyor?

Covid-19 pandemisinin ardından, dünyanın farklı ülkelerinde etkisini gösteren, özellikle Orta ve Batı Afrika’da endemik bir hastalık olan Maymun Çiceği Virüsü salgını başladı. Maymun Çiçeği Virüsü hakkında Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından halk sağlığı için acil durum çağrısı ilan edilirken, gözler bu virüs hakkındaki ayrıntılara çevrildi. Peki Maymun Çiçeği Virüsü belirtileri neler? Maymun çiçeği nasıl ortaya çıktı? Maymun Çiçeği Virüsü vücutta nasıl ilerliyor? Tedavisi bulundu mu?

MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ HAKKINDA MERAK EDİLENLER

MAYMUN ÇİÇEĞİ BELİRTİLERİ NELER?

Maymun Çiçeği Virüsü ateş, halsizlik, baş ağrısı, lenf bezlerinde şişme, kusma gibi başlangıç bulgularının ardından yüz, kol, bacaklar, genital organlar, anüs gibi bölgelerde kabarcıklı lezyonlarla kendini gösteriyor. Cilt döküntüsü, veya vücut sıvılarıyla doğrudan temas, uzun süreli yakın temas, cinsel temas, öpüşme veya cinsel ilişki yoluyla kişiden kişiye bulaşan bu virüsten korunmada hijyen koşullarına uymak, el yıkama, maske kullanımı önem taşıyor.

MAYMUN ÇİÇEĞİ NASIL ORTAYA ÇIKTI?

Memorial Bahçelievler Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Funda Timurkaynak, maymun çiçeği virüsü ile ilgili bilgi verdi.

Maymun Çiçeği Virüsü ilk kez 1958’de Afrika’dan deney hayvanı olarak getirilen maymunlarda tespit edildi 1970 yılında ise ilk vaka Afrika'da bir çocukta ortaya çıktı. Zoonotik bir hastalık, yani hayvanlardan insana bulaşan bir hastalık olarak bilinen Maymun Çiçeği Virüsü, Afrika kıtasında maymun, sincap, fare gibi vahşi hayvanlardan insanlara bulaştı.

2022 yılında yaz döneminde 116 ülkeden 99 bin vaka belirlendi. Ancak 2024 yılı Haziran Ayı’nda Kongo’da salgın yoğun bir biçimde görülmeye başlandı ve dünyadan yardım talep edildi. 16 binden fazla vaka, komşu 4 ülkeye de yayıldı. Bu nedenle sık sık el yıkanması, kişisel hijyene önem verilmesi, ortak kullanılan eşyalara dikkat edilmesi ve hasta kişilerle temastan kaçınılmasının önemli olduğunun altı çiziliyor.

MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ VÜCUTTA NASIL İLERLİYOR?

Maymun çiçeği virüsünün kuluçka dönemi 1-21 gün, genellikle 1-2 hafta olarak biliniyor. Bu dönemde belirti vermeyen hastalık, kuluçka dönemi ardından ateş, kas ağrısı, aşırı halsizlik, lenf bezlerinde büyüme ve baş ağrısı gibi öncül belirti ve bulgularla ortaya çıkıyor. Genellikle yüzde, kol ve bacaklarda, el içi, ayak tabanında ve genital bölgede döküntüler görülüyor. Hastalık öncül bulgular ve döküntünün olduğu dönemde bulaştırıcı hale geliyor. Vücutta siğil gibi başlayan bu döküntüler zamanla iltihap dolup kabuklanıyor. Lezyonlardaki kabuklar döküldüğünde(2-4 hafta) bulaştırıcılık ve hastalık sona eriyor.

AŞI VE TEDAVİ KONUSUNDA ÇALIŞMALAR DEVAM EDİYOR

Maymun çiçeği için özel olarak geliştirilmiş bir tedavi henüz bulunmuyor. Ancak, virüsler arasındaki genetik benzerlikler nedeniyle, çiçek hastalığını tedavi etmek için kullanılan antiviral ilaçlar maymun çiçeği tedavisinde kullanılabilse de etkinliği tam olarak kanıtlanmış değil. ABD’de çiçek hastalığı aşı virüsü kullanılarak hazırlanan maymun çiçeği virüsü aşısı seçilmiş gruplarda kullanılıyor.