Mazlumlar demokrasiye çağırdı: Atlantik 'şok'ta

ABD’nin doğrudan ya da dolaylı olarak daha önce müdahalelerde bulunduğu, iç işlerine karıştığı ve ‘demokrasi’ çağrıları yaptığı Asya’dan Latin Amerika’ya pek çok ülkenin ‘iğneleyici’ açıklamaları ise dikkat çekti. ABD'nin başkenti Washington'da protestocuların polis barikatını aşarak Kongre binasına girmesiyle ortaya çıkan görüntüler yankı uyandırdı. Dünyanın herhangi bir yerinde yaşanan olaylarla ilgili “itidal” açıklamasıyla “demokrasiye” davet eden ABD'ye, bu mesajların muhatabı ülkelerden aynı ifadelerle mesajlar geldi. İroni, Amerikalı gazetecilerin de dikkatini çekti. CNN muhabiri Clarissa Ward canlı yayında okuduğu Türkiye'nin ABD Kongresi'ndeki olaylarla ilgili açıklamasını “Bu dil, tam da bir kriz veya ayaklanma durumunda bir Ortadoğu şehrinde olan ABD vatandaşlarına yönelik ABD basın açıklamasında görmeye alışık olduğumuz dil” diye yorumladı.

TÜRKİYE’DEN DEMOKRASİ TAVSİYESİ

Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, sosyal medya hesabından İngilizce ve Türkçe yaptığı açıklamada, “Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşanan gelişmeleri endişeyle takip ediyoruz” ifadesini kullandı. Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanı Mustafa Şentop da “ABD'deki olayları endişeyle izliyor, tarafları öncelikle sükunete davet ediyoruz. Daima hukuk ve demokrasi içinde sorunların çözüleceğine inanıyoruz. Türkiye olarak her zaman hukuktan ve demokrasiden yana olduk. Herkese de bunu tavsiye ederiz” açıklaması yaptı. Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada ise ABD'de meydana gelen olaylara ilişkin, şu ifadeler kullanıldı: “ABD Başkanlık seçimlerinin ardından yaşanan ve bugün Kongre binasının göstericiler tarafından basılması teşebbüsüne kadar varan iç gelişmeleri endişeyle takip ediyoruz. ABD’deki tüm tarafları itidal ve sağduyuya davet ediyoruz. ABD'nin bu iç siyasi krizi olgunluk içinde aşacağına inanıyoruz.” Açıklamada, ABD'deki Türk vatandaşlarına kalabalık mekanlar ve gösteri yapılan yerlerden uzak durmaları tavsiye edildi.

ÇİN’DEN HONG KONG HATIRLATMASI

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hua Çunying, “Çin, ABD vatandaşlarının en kısa sürede barış, istikrar ve güvenliğe kavuşmasını umuyor” ifadelerini kullandı. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, 2019'da Hong Kong'da düzenlenen hükümet protestolarına atıfta bulunarak, bu noktada ABD'lileri “ülkede bazı medya kuruluşlarının ve kişilerin, Hong Kong'da yaşanan toplumsal karışıklığı neden farklı biçimde yansıttığını düşünmeye” çağırdı. Chinese Daily Global Times da yer alan habere göre de Hua, Amerikan basınını “Hong Kong'daki gösteriler için hangi kelimeler kullanıldı, şimdi ABD'deki olaylar için ne diyorlar” şeklinde eleştirdi. Hua, Amerikan medyasında Kongrede yaşananların “şiddet, haydutluk, rezalet” şeklinde tanımlandığını, öte yandan Hong Kong protestoları için “güzel manzara, demokrasi savaşçıları” yorumlarının yapıldığını hatırlattı.

RUSYA: ABD’NİN SEÇİM SİSTEMİ ARKAİK

Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, ABD'deki 'arkaik' seçim sisteminin demokratik standartları karşılamadığını ve Amerikan toplumundaki bölünmenin sebebi olduğunu söyledi. Zaharova, “Bu ABD'nin iç meselesi. Ancak ABD'deki seçim sisteminin 'arkaik' olduğuna yeniden dikkat çekmek istiyoruz, bu sistem modern demokratik standartları karşılamıyor ve çok sayıda ihlale olanak sağlıyor. ABD basını ise siyasi güç mücadelesinin aracı haline geldi. Bu, birçok açıdan şu anda Amerikan toplumunda gözlenen bölünmenin sebebi oldu” dedi.

İRAN: BATI DEMOKRASİSİNİNZAYIFLIĞINI GÖRDÜK

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, “Dün gece ve bugün ABD'de gördüklerimiz, Batı demokrasisinin ne kadar zayıf ve başarısız olduğunu ve güçlü bir temeli olmadığını gösterdi” dedi. Cumhurbaşkanı Ruhani, “İki hafta sonra Beyaz Saray'da göreve gelecek kişiler (bu zararları) telafi etmeli ve büyük bir ulus olan Amerikan halkını gerçek konumuna döndürmelidir. Onlar (Biden yönetimi), uluslararası toplumun sahip olması gereken şartlara, yani akıl ve hukuka geri dönmelidir” ifadelerini kullandı.

BM LÜBNAN TEMSİLCİSİ: ABD’Yİ KENDİ ZÜLMÜNDEN KURTARACAĞIZ

Birleşmiş Milletler Lübnan Daimi Temsilcisi Mohamad Safa’nın Twitter hesabından yaptığı şu yorum 41 bin 800 beğeni topladı: “Amerika Birleşik Devletleri; Amerika Birleşik Devletleri'nin Amerika Birleşik Devletleri’nde ne yaptığını görseydi, Birleşik Devletler Amerika'yı işgal ederdi. Devletler, Birleşik Devletler’i Amerika’nın zulmünden kurtaracak.”

VENEZUELA’DAN İSTİKRAR ÇAĞRISI

Venezuela Dışişleri Bakanı Jorge Arreaza, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, Washington'da yaşanan şiddet olaylarını endişeyle takip ettiklerini belirterek, şunları kaydetti: “ABD, saldırgan politikalarıyla diğer ülkelerde sebep olduklarının aynısını yaşıyor. Siyasi kutuplaşmayı kınıyoruz. Venezuela ABD'de şiddet olaylarının yakında sona ereceğine ve ABD halkının nihayet istikrar ve sosyal adalete giden yeni bir yol açacağına inanıyor.”

ATLANTİK'TEN BIDEN'A DESTEK

ABD'deki olaylara ilişkin diğer ülkelerden ve uluslararası kurumlardan yapılan açıklamalar şöyle:

• Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres: “Washington'da Kongre'de yaşanan gelişmelerden üzüntü ve endişe duydum.

ABD, dünyanın en büyük demokrasilerinden biri. Böylesine kritik bir zamanda ev sahibi ülkemizde demokratik süreçlerde barış ve saygının üstün geleceğine inanıyorum.”

• Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Charles Michel: “ABD'de yönetimin Joe Biden'a barışçıl şekilde devrinin sağlanacağına

inanıyoruz.”

• AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell: “ABD demokrasisine görülmemiş saldırı.”
• NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg: “Washington'daki görüntüler şoke edici. Demokratik seçimin sonucuna saygı

gösterilmeli.”

• Almanya Başbakanı Angela Merkel: “Bu görüntüler beni kızdırdı ve üzdü. Demokrasinin galip kalması için her ikisi (Trump ve

Biden) de üzerlerine düşen rolü dürüstlük ve sorumlulukla oynamak zorundadır. ABD, olması gerektiği gibi iki haftadan kısa bir süre içinde kendi demokrasisinde yeni bir sayfa açacak.”

• İngiltere Başbakanı Boris Johnson: Kongre'deki yaşananlar utanç verici. Dünya çapında demokrasiyi savunan ABD'de iktidarın

düzenli ve barışçıl şekilde devri hayati öneme sahip.

• Kanada Başbakanı Justin Trudeau: “Şiddet asla halkın iradesini geçersiz kılmayı başaramayacak. ABD'deki demokrasi

savunulmalı ve savunulacaktır.”

• İspanya Başbakanı Pedro Sanchez: “Yeni Başkan Joe Biden, Amerikan halkını birleştirerek, gerilimi aşacaktır.”
• Avusturya Cumhurbaşkanı Alexander Van der Bellen: “Özgürce yapılmış seçimlerin sonuçlarını kabul etmek ve iktidarın barışçıl

bir şekilde devredilmesini sağlamak demokrasinin temel unsurlarından birisidir.”

• Avustralya Başbakanı Scott Morrison: “ABD, Avustralya'nın dostudur ve dünyanın en büyük demokrasilerinden biridir.

Düşüncelerimiz onlarla birlikte ve barışçıl bir geçişin gerçekleşmesini umuyoruz.”

• İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu: “Kongre binasına saldırılması utanç verici ve en sert şekilde kınanmalıdır. Amerikan

demokrasisinin galip geleceğinden hiç şüphem yok.”

• İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz: “Washington'dan gelen fotoğraflar demokrasiye inanan herkesin yüreğini acıtıyor. Bu,

siyasi rekabetten önce oyunun kuralları üzerinde anlaşmamız gerektiğinin kanıtı: Hukukun üstünlüğünü sürdürmek, demokratik prosedürlere saygı göstermek ve saygılı söylem.”

• Kolombiya Devlet Başkanı Ivan Duque: “Kolombiya, demokrasi hayatımızın başlangıcından bu yana ülkelerimiz tarafından

paylaşılan hukukun üstünlüğüne, ABD kurumlarının sağlamlığına ve demokrasiye tam güven duymaktadır.”