Meddah ve ortaoyunu başlıyor

İBB Şehir Tiyatroları, İstanbul’un geleneksel eğlencesi olan Türk tiyatrosunun örneklerini sanatseverlerle buluşturacak. Meddah gösterisi “Vakitlerden Bir Vakit” ve Kavuklu Hamdi ve ekibinin oynadığı, Cevdet Kudret Solok’un derlediği ortaoyunu “Ödüllü, yarın Müze Gazhane Meydan Sahne’de oynanacak. İstanbul’un eğlence geleneğinde özel bir yeri olan geleneksel tiyatronun örneklerinden meddah ve ortaoyunu, bu türün karakteristik özellikleri korunarak sahneye taşınıyor.

Tarık Şerbetçioğlu’nun yazıp yönettiği ve meddah rolüyle sahnede olduğu “Vakitlerden Bir Vakit” saat 18.00’de ve Nihat Alpteki’nin yönettiği “Ödüllü” isimli ortaoyunu saat 20.30’da ilk gösterimini yapacak. Oyunlar; 18, 25 Mart ve 1 Nisan tarihlerinde, Müze Gazhane Meydan Sahne’de aynı saatlerde sahnelenmeye devam edecek.

24 YIL SONRA BİR İLK

İBB Şehir Tiyatroları, geleneksel Türk Tiyatrosu alanında en son 1998-1999 sezonunda Kenan Işık ve Haşmet Zeybek yönetimindeki “Fotoğrafçı” isimli orta oyununu seyirciyle buluşturmuştu. Kavuklu rolünde Feridun Karakaya’nın sahneye çıktığı oyunda, tiyatromuzun duayen oyuncuları rol almıştı. 24 yıllık bir aradan sonra geleneksel Türk tiyatrosunun iki önemli formunu temsilen iki gösteri birlikte seyirciyle buluşmuş olacak.

ESKİ BİR İSTANBUL HİKÂYESİ

“Vakitlerden Bir Vakit” adlı meddah hikâyesinde; eski İstanbul’da, aynı mahallenin insanları olan fakat birbirinden hiç haz etmeyen Ahmet ve Namık’ın karşılaşması sonrası yaşanan komik olaylar naklediliyor. Hiçbir konuda anlaşamayan, tamamen farklı tabiata sahip iki kişi üzerinden ortak değerlerde buluşup kardeşçe yaşamanın güzelliği işleniyor.

Dramaturjisini Gökhan Aktemur’un, dekor ve kostüm tasarımını Aynur Kopuz’un, ışık tasarımını Mustafa Türkoğlu’nun, efekt tasarımını Aşkın Nuri Özelçi’nin yaptığı, fotoğraflarını Esra Demir’in çektiği hikayede Tarık Şerbetçioğlu rol alıyor. Oyunun süresi 20 dakika.

TEK KİŞİLİK OYUNLARIN ATASI: MEDDAH

Şerbetçioğlu, meddahı şöyle tanımlıyor: “Anlatı sanatı olarak da tanımlayabileceğimiz Meddah, söz kullanımının yanı sıra sadece bir mendil ve sopayla karakterler, mekânlar, objeler yaratıp çeşitli efektlerle canlandırır hikâyesini. Seçtiği öyküleri anlatırken sandalyesine sırtını yaslarcasına dünya görüşünü tema olarak işler. Tek kişilik oyunların atası sayabileceğimiz bu anlatı türü, bir oyuncu için pek çok imkân sunar. "Maharet iltifata tabidir" derler. İltifatı hak etmek için sınırlarını zorlar oyuncunun. Bu nedenle her ne kadar geleneksel bir tür olsa da çağdaş tiyatroya ve pek çok oyunculuk tekniğine katkısı yadsınamaz”

GELENEKSEL GÜLMECE, ‘ÖDÜLLÜ’

Kavuklu ve Pişekar uzun bir aradan sonra yeniden karşılaşıyor. Vakti zamanında Kavuklu Hamdi ve ekibi tarafından oynanan ve Cevdet Kudret Solok’un derleyip günümüze kadar ulaştırdığı “Ödüllü” isimli oyundan kısaltılmış bir örnek izleyiciyle buluşacak. Oyunun konusu kısaca şöyle;

“Kavuklu bu sefer bekârdır ve yine işsizdir. Pişekarla yıllar sonra karşılarlar, hal hatır sorulduktan sonra Kavuklu Pişekâr’dan kendisine bir iş bulmasını ister. Pişekar da varlıklı bir aile dostunun yakın zamanda vefat ettiğini, bekar bir kızı olduğunu ve o kızın bileğini büken erkekle evleneceğini vaat ettiğini söyler. Hikâye bu ya kızın kolunda efsunlu bir pazuband vardır. Kavuklu hemen niyetini ortaya koyar. Kız ile buluşturulur, kız ile kavuklu birbirine vurulur, hemen bilek güreşine tutuşurlar derken herkesin bileğini büken kız kavukluya yenilir. Anne bu durumdan pek hoşnut olmaz. Kız da kavuklunun kendisi için mücadele edip etmeyeceğini ölçmek için pehlivanlarla güreş yapmasını ister. Bu güreş için bir para ödülü konulur. Pişekâr ünlü pehlivanlara mektup yazar ve sırayla pehlivanlar gelmeye başlar; kavuklu sevdiği kıza, pehlivanlar da para ödülüne kavuşmak için güreşe tutuşurlar. Arnavut, Yahudi, Acem, Laz, Kayserili, Matiz gelir ve bizim Kavuklu hepsini tesadüfen(!) tuşa getirerek yener. Peki, âşıklar kavuşur mu, pehlivanlar para ödülünü nasıl alır?”

Cevdet Kudret Solok’un derlediği Nihat Alpteki’nin yönettiği süresi 1 saat olan “Ödüllü” isimli ortaoyununun dekor ve kostüm tasarımı Aynur Kopuz’a, ışık tasarımı Mustafa Türkoğlu’na, efekt tasarımı Aşkın Nuri Özelçi’ye, müzik düzenlemesi Cihan Kurtaran’a ait. Fotoğraflarını Sadi Ayan’ın çektiği oyunda, Barış Çağatay Çakıroğlu, Burhan Yeşilyurt, Cihan Kurtaran, Çağlar Ozan Aksu, Gülsüm Alkan, Murat Üzen, Özgür Dağ, Seda Yılmaz, Serkan Bacak, Yılmaz Aydın rol alıyor.

İSTANBUL ŞEHİR TİYATROSU GELENEĞİ

“Ödüllü” isimli ortaoyununun yönetmeni Nihat Alpteki, geleneksel Türk tiyatrosunun oyunculuk formunun, bu sanatın ustaları tarafından bugüne kadar aktarılarak İBB Şehir Tiyatroları’nda bir geleneğin oluşmasını sağladığını söylüyor. “110 yıllık biricik tiyatromuz Darülbedayi-İstanbul Şehir Tiyatroları, ortaoyunu geleneğinin son döneminde kurulup metinli yerli yabancı tiyatro örneklerini seyirci ile buluşturmaya devam etmiş ama geleneksel temaşa sanatının biçimlerinden olan ortaoyunundan vazgeçmemiş hatta bünyesinde Behzat Butak, Vasfi Rıza Zobu, Münir Özkul, Feridun Karakaya, Rauf Altıntak, Sinan Bengier ve Zihni Göktay gibi ustaları yetiştirmiş ve seyircisi ile buluşturmuş.”

Oyun, günümüze kadar gelen orijinal kanavadan oluşan bir metni sahneye taşırken, türün klasik enstrümanlarıyla oynanıyor. Alpteki reji anlayışını şöyle özetliyor;

10 farklı tipin girdiği, içinde yöresel tiplerin oynadığı, yöresel oyun ve sazların yaptığı taksimlerle hem seyirlik hem eğlencelik vakit geçirmek için bir gösteriydi. Biz bugünün seyir algısını düşünerek kısa tutmaya ama oyun geleneğine mümkün olduğunca yaklaşmaya çalıştık. Dillerin, kostümlerin renklerinin, şarkıların seslerinin iç içe geçmiş coşkunun örneği olan bir ortaoyunuyla karşınızda olduğumuz için mutlu ve umutluyuz. Umudumuz; her şeye, farklılıklarımıza rağmen birlikte yaşamanın ve hayatı paylaşmanın, birbirimize saygı duymanın, ötekileştirmeden yaşamanın mümkün olabileceğine inanmak ve gelecek kuşaklara bu inancı devretmektir.

Ücretsiz davetiyeler, biletinial uygulaması ve Şehir Tiyatroları’nın web sitesi üzerinden alınabiliyor.