Meğer Osmanlı'dan geliyormuş! 'Dolap çevirmek' deyiminin hikâyesi...
Hayatımızda büyük yer tutan atasözü ve deyimlerin anlamını bilsek de, çoğunun hikâyesini bilmiyoruz. İşte anlamını bilsek de hikâyesini bilmediğimiz o deyimlerden biri de 'dolap çevirmek' deyimi. Dolap çevirmek deyiminin hikâyesi Osmanlı dönemi konaklarına uzanıyor. İşte detaylar...
Çisem Arslan
Editor
Atasözleri ve deyimler hayatımızda büyük bir yer tutuyor. Sık sık kullandığımız atasözü ve deyimlerin anlamını biliyor olsak da, ortaya çıkış hikâyelerini çoğumuz bilmiyoruz. O deyimlerden biri olan 'Dolap çevirmek' deyimi, Türk Dil Kurumu'na göre, 'hile, düzen ve dalavere ile iş yapmak' manasına geliyor. Ancak sık sık kullandığımız bu deyimin ortaya çıkış hikâyesi, anlamından çok daha farklı bir hikâye barındırıyor. İşte 'dolap çevirmek' deyiminin Osmanlı dönemine uzanan hikâyesi...
Hacca giden tek erkek Osmanlı hanedanı üyesiydi! Bakın o şehzade kimmiş...Tarih
Fatih Sultan Mehmet o çorba olmadan kahvaltı yapmazdı! Kemikleri güçlendiriyor, kan şekerini düzenliyor... Saray usulü paça çorbası tarifiYemek TarifleriDOLAP ÇEVİRMEK DEYİMİNİN HİKÂYESİ
Osmanlı döneminde, sadrazam, paşa, vezir gibi üst düzey siyasiler konaklarda yaşardı. Bu konaklarda kadınların yaşadığı kısıma 'haremlik', erkeklerin yaşadığı kısıma ise 'selamlık' denirdi. Haremlik ve selamlık denilen bu bölümleri birbirine iki duvar arasına yapışan silindir şeklinde dönen dolaptı. Kadınlar bölümü ile erkekler bölümü arasındaki duvara bir eksen etrafında dönen, silindir şeklinde kapaksız bir dolap yerleştirilirdi. Dolabın yarısı açık, yarısı kapalı olurdu ve içerisinde ikramlıkların sığacağı şekilde geniş raflar bulunurdu. Bu dolap sayesinde erkekler ve kadınlar birbirini görmeden yemek ve ikram servis işi dolabın raflarına yerleştirilen yemekler sayesinde halledilirdi.
Ancak yine Osmanlı döneminde bu dolaplar gönül işlerinde de kullanılırdı. Örneğin selamlık tarafından yazılan romantik mektuplar, haremlik tarafından gönderilen mendillerle cevap bulurmuş ve gönüller bu sayede bir olurdu. İşte bu gizli haberleşmenin adı da 'dolap çevirmek' olarak kaldı ve dilimize bir deyim olarak yerleşti. Ancak 'dolap çevirmek' deyimi artık gönül işlerini ve romantik haberleşmeleri değil, 'gizli işlerle uğraşmak' anlamında kullanılıyor.
