Memur 'zam'mı enflasyonun altında

Milyonlarca memur ve memur emeklisini ilgilendiren 2024-2025 maaş zammıyla ilgili olarak gözler, Kamu Görevlileri Hakem Kurulu'nun vereceği karardaydı. 7. Dönem Kamu Toplu Sözleşmesi görüşmelerinde Kamu İşveren Heyeti ile zam konusunda anlaşma sağlanamaması üzerine yetkili konfederasyon Memur-Sen'in başvurusuyla 26 Ağustos'ta çalışmalarına başlayan Kurul, Sayıştay Başkanı Metin Yener başkanlığında son kez dün bir araya geldi. 11 kişilik Kurul, 6’ya 4 oy aldığı kararla, 2024'ün ilk altı ayında yüzde 15, ikinci altı ayında yüzde 10, 2025'in ilk altı ayında yüzde 6 ve ikinci altı ayında yüzde 5 şeklinde kararlaştırdı. Kurul böylelikle, hükümetin teklifini hiçbir değişiklik yapmadan aynen kabul etmiş oldu. Öte yandan yetkili sendika Memur-Sen, 2 yıllık enflasyon verilerini dikkate alarak 2024 yılı için 3'er aylık dönemler itibarıyla refah payı dahil birinci 3 ayda yüzde 35, ikinci 3 ayda yüzde 10, üçüncü 3 ayda yüzde 15, dördüncü 3 ayda yüzde 10 artış; toplamda yüzde 110 oransal artış teklif etmişti.

Kurulun kararını sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımla duyuran Çalışma Bakanı Vedat Işıkhan, “Özellikle kamu görevlilerimiz adına talep edilen 50 maddenin aynı şekilde kabulü ve diğer sosyal haklar hususunda da önemli kazanımlara imza attığımız Toplu Sözleşmemizin, başta kamu çalışanlarımız, kamu emeklilerimiz ve aileleri olmak üzere çalışma hayatımızın tüm paydaşlarına hayırlı olmasını diliyorum. Süreci karşılıklı anlayış, istişare ve nezaket ilkelerimiz çerçevesinde yürüten Konfederasyonlarımız ve genel yetkili sendikalarımıza, emek veren tüm komisyonlara ve müzakere heyetlerine teşekkür ediyorum. Sosyal devlet anlayışımızla çalışanlarımızı enflasyon karşısında korumaya devam edeceğiz.” ifadelerini kullandı.

KESK TEMSİLCİSİ TOPLANTIYI TERKETTİ

Alınan bilgilere göre, Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK) temsilcisi “Biz KESK olarak hiçbir şey ifade etmeyen oranları içeren teklifin oylamasına katılmayacağız.” diyerek toplantıyı terk etti. Diğer konfederasyon temsilcileri de karara tepki gösterdi.

'ENFLASYON FARKINI ZAM GİBİ SUNUYORLAR'

Türkiye Kamu-Sen Genel Başkanı Önder Kahveci, Hakem Kurulu’nun memur zamları ile ilgili olarak Aydınlık’a yaptığı açıklamada, “Hakem Kurulu’nun bu yapısıyla toplu sözleşme görüşmelerinde sağlıklı bir sonuç almak mümkün değil. Hakem Kurulu’nun çoğunluğunu hükümet atamaktadır. Bu nedenle onlar ne derse o oluyor. Biz başından bu yana bu kurulun yapısının değiştirilmesini istiyoruz. Son alınan kararda Hakem Kurulu, Hükümetin teklifini noter gibi tasdik etmiştir." dedi.

Memura yapılan zam oranının Merkez Bankası’nın 2024 için belirlediği enflasyon hedefinin 8 puan altında olduğunu kaydeden Kahveci, "Bu kabul edilebilir bir durum değildir. Yapılan açıklamalarda enflasyon farkı zam gibi sunulmaktadır. Bu çok yanlıştır. Enflasyon farkı, memurun geçen yıldan kaybıdır. O kaybın telafi edilmesidir. Kazanılmış bir haktır. Nitekim, önümüze konan teklifte birinci yıl için 15+10, ikinci yıl için 6+5 zam öngörülmektedir. Enflasyon farkı yoktur." diye konuştu.

'HAKEM DEĞİL NOTER'

Kamu Görevlileri Hakem Heyeti’nin verdiği kararı bir televizyon yayınında değerlendiren Memur-Sen Genel Başkanı Ali Yalçın da, “Kamu Görevlileri Hakem Kurulu hakemlik sıfatına bir kez daha aykırı hareket ederek kendi varlığını tartışmaya açmış, Kamu İşvereninin son teklifini Memur-Sen üyelerinin red oyuna karşılık oy çokluğu ile aynen kabul ederek adeta noter vazifesi görmüştür. Mevcut tabloda Kamu Görevlileri Hakem Heyeti, ‘Kamu İşvereni Hakem Kurulu’ gibi karar almıştır. Bu nedenle Toplu Sözleşme sistematiğinin en büyük sorunlarından birisinin de Kamu Görevlileri Hakem Kurulu olduğu bir kez daha tescillenmiştir.” ifadelerini kullandı.

MERKEZ BANKASI'NIN TAHMİNİ DE ESAS ALINMADI

Geçmiş yıllarda Hakem Kurulu'nun verdiği kararlar hükümetin teklifiyle genellikle örtüşse de bunların örtüştüğü bir diğer şey de Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB)'nın enflasyon tahminiydi. TCMB'nin önümüzdeki süreç için yılsonu enflasyon tahminleriyse 2023 için yüzde 58, 2024'te yüzde 33, 2025'te yüzde 15. Bu tahminler hükümetin teklifinin üstünde olsa da Memur-Sen'in teklifinin epey altında. Memur-Sen de yaşanan fiyat istikrarsızlığını ve ekonomik koşulları göz önüne alarak, zam teklifini 3’er aylık dönemler halinde sunmuştu. Hakem Kurulunun kararı TCMB'nin tahminine bile yaklaşamadı.

KURULUN ÇOĞUNLUĞUNU ERDOĞAN BELİRLİYOR

11 üyesinin 7'si bizzat Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından belirlenen Kurul’da, sendikaları 4 görevli temsil etti. Kanun gereği heyetin vereceği karar hiçbir şekilde yargıya taşınamıyor ve bu karara itiraz edilemiyor. Son 10 yılda zam konusu iki kez Kurul’un önüne gelmiş ve heyet hükümetin zam teklifini neredeyse hiçbir değişiklik yapmadan kabul etmişti. Kurul, bu geleneğini değiştirmeden yine memurdan yana değil, hükümetten yana karar aldı.

2012'den bu yana sendikalarla hükümet arasındaki görüşmelerden ikisi Hakem Kurulu'nda sonuçlandı. Kurul iki seferde de hükümetin zam teklifini neredeyse hiçbir değişiklik yapmadan kabul etti. 2012 yılında hükümetin yüz de 3,5+4'lük teklifinin kabul edilmemesi üzerine gidilen kurul, yüzde 4+4 zamma karar verdi. 2013 için ise hükümetin yüzde 3+3 teklifi kurulda kabul gördü. Hakem Kurulu'na gidilen ikinci dönem olan 2020-21'de de hükümetin yüzde 4+4 ve 3+3 teklifleri aynen kabul edilmişti.