Mesam Genel Kongreye gidiyor: Kültür Bakanına çağrı

Türkiye Musiki Eseri Sahipleri Meslek Birliği (MESAM)’nin 16. Olağan Genel Kurul toplantısına günler kaldı. Devletin atadığı geçici yönetim idaresindeki MESAM’ın olağan genel kurul toplantısı 30 Haziran’da Haliç Kongre Merkezi’nde olacak. Toplantıda yönetim kurulu seçimi de yapılacak.

MESAM’ın ilk genel sekreteri Dursun Karaca ile telif hakları ile ilgili güncel sorunları konuştuk. Adı “komşu hak sahibi” olarak geçen yapımcı ve yorumcuların da telif haklarına ortak edilmesini eleştiren Karaca, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’a MESAM kongresine katılması için çağrıda bulundu.

MESAM’da yıllardır süregelen anlaşmazlıklar, kavgalar ve yolsuzluk iddiaları üzerine, 2018 yılında devlet tarafından geçici yönetim atanmıştı.

Dursun Karaca’nın 2014 yılında Youtube kanalından Türkiye’deki telif haklarının yakın tarihini belgeleriyle anlattığı videosu ses getirmişti. Telif hakları alanındaki uluslararası anlaşmalara ve hukuka değinen Karaca, eser sahiplerinin haklarının ellerinden alınıp, yapımcıların eline nasıl devredildiğini belgeleriyle anlatıyor.

Dursun Karaca’nın sorularımıza verdiği yanıtları sunuyoruz:

‘YOLDA ISLIK ÇALANDAN TELİF AŞAMASINDALAR’

*Türkiye’nin müzik telif hakları ile ilgili başlıca kurumu olan MESAM’da sular hiç durulmadı. Kısaca telif hakkı nedir ve neden bu kadar önemli?

Telif hakkı, üreten sanatçıların eserlerinin ticari amaçla kullanılabilmesi için, eser sahibine ödenmesi gereken maddi ve manevi haktır. Türkiye’de de bu haklar hakkındaki işleyiş, uluslararası anlaşmalara bağlanmıştır.

*Dünya şu anda telif hakları konusunda ne aşamada?

Fransa’da meslek birliğinin toplantısına gittiğimde, oradaki bir yetkili bana şunu söylemişti: “Biz yolda ıslık çalarak giden birisinden bile nasıl telif hakkı alırız, onu düşünüyoruz.”

‘4110 SAYILI KANUN HUKUKA AYKIRI’

*Bizdeki durum nedir?

4110 sayılı kanun çıkarılarak yapımcılar telif haklarına ortak edildi. Bu evrensel hukuka, Anayasa’ya aykırıdır ve bir insan hakları cinayetidir. Bu yasanın derhal yürürlükten kaldırılması gerekiyor. Avrupa Birliği, bu yasanın 80. maddesini daha önce kaldırttı. Buradan Kültür Bakanı’na çağrı yapıyorum. MESAM’ın kongresine gelsinler ve bu durumun geçmişte yanlışlıkla yapıldığını söyleyerek herkesten özür dilesinler. Bu yanlış düzeltilmek zorunda. Telif borçlusu olan yapımcıların ve yorumcuların telif hakkına ortak olması gibi bir şey dünyanın hiçbir yerinde yoktur.

‘TELİF BORÇLULARI ALACAKLI YAPILDI’

*Kültür ve Turizm Bakanlığına başka hangi görevler düşüyor?

Sağlıklı işleyen bir MESAM, uluslararası arenada ülkemizin kültür ve sanattaki onur abidesidir. Telif borçlularının, telif alacaklısı durumuna getirilmesi önlenmelidir. ‘Komşu hak sahibi’ meslek birlikleri, meslek birliği olmaktan çıkarılmalı, dernek olarak faaliyet göstermelidir. Telif borçlularının teliflerini ödemeleri için de sağlıklı bir sistemin tesis edilmesini sağlamalılar.

‘TÜZÜK KURULTAYI YAPILMALI’

*Yeni seçilecek olan yönetime neler önerirsiniz?

Öncelikle, MESAM üyeleri arasında birbirinden çok farklı kişilikler bulunuyor. En büyük problem de birlikte, uyumlu bir şekilde yöneticilik yapamamaları oluyor. Seçimde blok şeklinde bir kadro seçilebilirse, yapacakları çalışma da daha verimli olacaktır.

İlk iş olarak bir tüzük kurultayı yapmalılar. Telif borçluları, yani yapımcılar ve yorumcular MESAM’da asıl üye olamamalı. Aksi takdirde geçmişte olduğu gibi telif borçluları MESAM’da yöneticilik hatta başkanlık yaparlar. Bu da teliflerin sağlıklı bir şekilde toplanmasının önünde ciddi bir engeldir.

4110 sayılı kanunun kaldırılması için acilen Anayasa Mahkemesine başvurulmalıdır.

Paris'te, Fransız telif kuruluşu SACEM ile MESAM arasındaki imza töreni sonrası MESAM kurucusu Bşk. merhum Yıldırım Gürses ile...

MESAM’IN ONURLU YILLARI

Dursun Karaca: MESAM'ı 1994 yılında Evrensel Eser Sahipleri Konfederasyonu’na (CISAC - Merkezi PARİS'TE) üye olarak kabul ettirdik ve MESAM hukukçusunu CISAC Hukuk Komitesi'ne seçtirdik. Varşova'da yapılan CISAC toplantısı sonunda yaptığım bir konuşma ile 63 ülkenin Meslek Birlikleri temsilcilerini, bir sonraki CISAC toplantısının Türkiye'de yapılması için davet ettim (O anda 5 Dakikalık ayakta alkışlandığımızı belirtmeden geçemem) ve oy birliği ile kabul edildi!

Bir sonraki CISAC toplantısı için ülkemize geldiler. THE MARMARA Otelinde 3 gün süren seri toplantıların açılış konuşmasını yaptım. 7 ayrı dilde anında yayınlanan konuşmamda, Kıtaları birleştiren Atatürk Türkiyesi’ne hoşgeldiniz diyerek konuşmamı sürdürdüm ve Türkiye'nin artık, bir çok karşıtların lanse etmeye çalıştığı gibi değil, modern, çağdaş ve tüm konularda Dünya ile entegre olmuş aydınlık bir ülke olduğunu, telif hakları konusunun da bunun gelişmekte olan bir parçasını oluşturduğunun altını çizdim. CISAC Başkan ve Gn Sekreteri de, yaptıkları konuşmalarda, gelişmeler nedeniyle ülkemize ve MESAM'a övgüler yağdırdılar. Fotoğrafta; MESAM Gn. Sekreteri olarak Dursun Karaca, CISAC Başkanı, aynı zamanda GEMA Başkanı da olan (eski Alman Parlamenter) Reinhold Kreile, CISAC Gn Sekreteri Alexi Ziegler ve yardımcısı görülüyor.