Mevlüt Çavuşoğlu: Doğu Akdeniz'in çatışma alanı değil, işbirliği alanı olarak görüyoruz

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu İtalyan mevkidaşı Luigi Di Maio ile Libya, Doğu Akdeniz başta olmak üzere birçok konuda istişarede bulundu. Görüşme sonrası ikili kameralar karşısına geçti.

Bakan Çavuşoğlu'nun konuşmasından satır başları ise şu şekilde:

Ülkemizde ikinci defa ağırlamanın gururunu yaşıyorum. İtalya ile ikili ilişkilerimizi nasıl daha güçlendireceğimizi dostum Luigi ile uzun uzun konuştuk. Önümüzdeki süreçte özellikle düzenlememiz gereken önemli toplantılar var. Hükümetlerarası zirveyi ertelemiştik, bunu gerçekleştireceğiz.

İtalya ile ortak ekonomi ve ticaret komisyonumuz var. Ruhsar Hanım önümüzdeki günlerde videokonferans ile gerçekleştirilmesi kararını verdik. Ticaret hacmimize baktığımız zaman yaklaşık 20 milyar avro.

AB içinde en büyük desteği İtalya'dan gördük. Bugün bunları da konuştuk. Türkiye - AB ilişkilerindeki var olan zorlukları ele aldık ki birlikte adım atalım. Bölgesel konuları da konuştuk. İtalya ve Türkiye'yi yakından ilgilendiren konular var. Örneğin Libya. Libya ziyaretinde yaptığımız çalışmaları anlattım.

Burada İtalya'nın oynadığı kritik rolün farkındayız ve kendilerine teşekkür ediyoruz. Dengeli bir rol oynadı. Bazı AB ülkeleri gibi darbeci Hafter'in yanında olmadı. Bundan sonra bu çabaları İtalya ile birlikte sürdürmek istiyoruz.

DOĞU AKDENİZ

Şu anda Türkiye'yi dışlama çabalarının neticesi olarak bir işbirliği yok. Biz de kendi haklarımızı korumak için adımlar atmak zorunda kaldık. Kıbrıs Türk halklarını korumak da bizim yükümlülüğümüzde. Bu konuda herkesle işbirliği yapmaya hazır olduğumuzu, başta Yunanistan başta olmak üzere söyledik.

İtalya her zaman dengeli, adaletli ve objektif davranan, arabuluculuk yapan bir ülkedir.

İtalya ve Yunanistan arasında imzalanan anlaşmayı da bölgemiz için önemli buluyoruz. Demek ki diyalogla meseleler çözülebiliyor. Ayrıca dışlama ya da diğerlerinin haklarını yok sayma, bizim hakkımızı yok sayma yerine yine paylaşılabiliyor.

Yunanistan'ın aynı anlayışla bize de yaklaşmasını tabi ki isteriz. Bu konularda önümüzdeki süreçte görüş alışverişinde bulunmaya devam edeceğiz.

İtalya Dışişleri Bakanı Luigi Di Maio basın toplantısında şu şekilde konuştu:

Libya konusunda çalışmalıyız. Artık ihtilafın sona ermesi lazım. Her iki tarafın da sürekli silah yığması devam etmemeli. Sahada paralı asker bulunması devam etmemeli.

Mayınların bulunması sürekli sivil ölümüne yol açıyor. Biz bunun için Trablus yakınlarındaki mayın temizleme çalışmalarına destek verdik. Artık AB için Libya güvenlik tehlikesi oluşturmamalı.

Bunun için politik çözüm gerekiyor. BM tarafından önderlik yapılan barış sürecini destekliyoruz. Göç konusunda Türkiye çok önemli çaba gösterdi. Bizi ilgilendiren ana sektörlerde hep ortaklık gereğini yapıyoruz.

İtalya da mutlaka kendine düşeni yapacak. Türkiye ile Kıbrıs arasında da yine güvenlik, istikrar sağlanması için yapıcı bir diyalog gerekiyor. Bu sayede hem sürdürülebilir hem de dengeli oluruz.

Herkesin de çıkarına olur diye düşünüyoruz. Sevgili Mevlüt, dostluk İtalya ve Türkiye arasında her zaman mevcut. Genişletilmiş Akdeniz yolunda böyle olacak. Biz İtalya olarak, AB kurucu ülkelerinden biri olarak her türlü diyalog sürecinin kolaylaştırılmasının destekçiyiz.

İkilinin açıklamalarının ardından soru- cevap bölümüne geçildi.

Doğu Akdeniz'de hangi alanlarda işbirliği yapılabilir? Koronavirüs nedeniyle AB seyehat uyarısında bulunmuştu. Bu konu gündeme geldi mi? İtalya'nın desteği olacak mı?

Doğu Akdeniz'de her ne kadar deniz yetki alanlarıyla ilgili İtalya ile sınırlarımız olmasa da Akdeniz'in önemli iki ülkesi olarak Doğu Akdeniz'in barışı, huzuru için birlikte çalışabiliriz. Var olan sorunların diplomasi yoluyla çözülmesinde İtalya da önemli katkılar sağlayabilir.

Doğu Akdeniz'in zenginliklerinin, Doğu Akdeniz'deki ülkeler tarafından Türkiye'yi dışlamaya çalışan tek taraflı adımlara karşı atılan adımlardır. Biz de tek taraflı adımlar attık. Oysa burada paylaşıma inanan herkesle bu işbirliğine hazır olduğumuzu diğer basın toplantılarında da sık sık vurguladık. Sayın Cumhurbaşkanımız Erdoğan da ben de vurguladık. Çünkü gerçekten buna inanıyoruz. Huzurun, paylaşımın olmadığı yerde her zaman gerginlikler olur.

Biz enerji faaliyetleri konusunda İtalya ile birlikte çalışmak isteriz Doğu Akdeniz'de. Libya'nın elektrik ihtiyacı var. Bunların tedarikinde de çalışabiliriz. Libya'nın istikrarı için birlikte çalışmamızda fayda var. Libya'daki durumun en yakın etkisi Malta ve İtalya'da görülüyor.

Burada Doğu Akdeniz'deki işbirliğini vurgularken bu İrini ilgili de samimi düşüncemi söylemek isterim. İtalya'daki çatışmaların bir an önce durması için bu İrini operasyonuna katılan İtalya'nın iyi niyetinden şüphemiz yok. Ama dengeli olması lazım. İrini operasyonu dengeli değil, taraflı. Neden?

Ulusal mutabakat hükümetinin talep ve endişelerini hiçbir şekilde karşılamamıştır. İki, sadece Kuzeyden buraya gelebilecek teçhizat ve diğerlerini kısmen de denetleyebiliyor. Ben açıkça sormak isterim. Suriye'den Libya'ya gelen savaş uçaklarıyla ilgili İrini'nin bir tespiti oldu mu?

Fransa'nın Hafter'e silah vermesiyle ilgili bir raporlaması var mı? Fransa bizzat silah götürüyor. Genel anlamıyla İrini operasyonu Libya sorununun çözümüne ya da ambargo gibi konuların çözümüne bir katkı sağlamaz. Bunu da samimi olarak söylemek isterim.

Ağustos itibariyle uçuşların başlatılmasını konuştuk. Diğer taraftan AB'nin bize yönelik aldığı karar hakkaniyetten uzak. Objektif kriter nedir? O ülkedeki vaka sayısı, aldığı tedbirler...

Biz aldığımız tedbirlerin hepsini Avrupa ile paylaştık. Turizm Bakanımız mektup yazdı. Hatta bu konuyu gündeme geldiği zaman Luigi, bunları anlatan makaleyi tur şirketlerinin hepsinin kendine gönderdiğini söyledi. AB ve bazı AB ülkeleri bu konuyu siyasi baskı olarak kullanmaması gerekiyor.

İtalya Dışişleri Bakanı Luigi Di Maio:

Doğu Akdeniz'deki husus aşmak istediğimiz, şu anda ileri gitmeyen bir durum. Bu bölgenin enerji kaynakları var. Yaşam kalitesini artırabilecek bir durumda tüm bölge için. Hedef olarak da zaten bu enerji kaynaklarının çıkartılmasının nedeni budur; refahı artırmak. Biz de diyalog yanlısıyız. Bütün taraflar fayda sağlasın istiyoruz.

İrini'ye dönüp bir noktanın altını çizmek istiyorum. Bizim hedefimiz zaten sayın bakana da ifade ettim. Bizim amacımız, hem uydu, hava-deniz taşıtları olsun. Bütün silah girişlerini kontrol edilmesi gerektiğini söyledim. Ama bütün AB ülkeleri tam yapması gerekenleri yapmadılar. Hatta bizim gemilerimiz de birkaç gün önce devreye girdi.

Turizm konusunda da sevgili dostum Mevlüt'e çok önemli olduğunu ifade ettim. Türkiye'de kontrol altında rakamlar çok iyi. Vaka sayısı hep azalıyor. Vatandaşların koronavirüsten gördüğü zarar hep azalmakta. Biz de İtalya olarak başka AB ülkeleri nezdinde bazı şeyler yaptık. Çünkü tam bilemiyorduk vaka sayısını. O yüzden dolaşım, seyahat hakkı kısıtlaması oldu. Ama İtalya olarak yanınızdayız. Avrupa Komisyonuyla veriler üzerinde diyalog kurmalıyız. Kesinlikle bir ayrımcılık iradesi söz konusu olamaz fakat kaygı var tabi.

Türkiye'de değil ama dünyada çok önemli vaka artışları var. Bazıları hiç sokağa çıkma yasağı yapmadı bazıları bunu kaldıramıyorlar. Çünkü vaka sayısı artıyor.

İtalya ortayı bulmak için hangi adımı atacak?

Sayın Bakanı da bizim bu son yıllardaki bütün çabamızı takdir ettiği için de teşekkür etmek istiyorum. Çünkü hep diyalogdan yana olduk. Sarrac hükümetini kabul ettik. Çeşitli vesilelerle de müzakere çabasında olduk. Her zaman için istedik ki ateşkes başlasın.

Ama Hafter'in Trablus'u alacağım gibi bir beyanı yoktu. Sonra Berlin Süreci diyalog imkanını ortaya koydu. Biz Berlin'de görüştüğümüzde ortak askeri komitenin atandığı zamanı hatırlıyorum. Libya tarafı masaya oturmak istiyoruz demişlerdi. Şubat'ta taslağı da hazırlanmıştı. Ancak pandemi yüzünden fiilen masanın etrafında toplanamadı her iki taraf. Bizim pozisyonumuz her zaman Libya halkına destek vermektir. Libya birkaç kilometre ötemizde.