Misafirlik gibi kiracılık! Yüzde 25'e takılan ev sahiplerinin yeni planı...
Kira artışına gelen sınırlama ev sahiplerinin tercihlerini değiştirdi. Yüzde 25 zam sınırına takılmak istemeyen ev sahipleri kısa dönem kiracı aramaya başladı. Kısa ve orta dönem kiralık ev ilanları hızla artarken, uzun dönem kiralık arayanların seçenekleri azalıyor.
Osman Erbil
Editor
Son yıllarda hızla artan kiralar nedeniyle tavan zam uygulaması devreye alındı. Geçen yıl başlayan sınırlamada süre bir yıl daha uzatıldı. Buna göre 2 Temmuz 2024 tarihine kadar sözleşme yenileme döneminde kiracılara en çok yüzde 25 zam yapılacak. Kiracılar düzenlemeden memnun olurken, mülk sahipleri alternatif yollara yöneldi. Kimileri evini boş tutmayı seçerken, kimileri de çözümü kısa dönem kiralamada buldu.
Son aylarda evlerini kiraya verecek mülk sahipleri ‘haftalık ya da aylık olsun’ diyor. Böylece her kiralamada yeni bir bedel belirleyebilen mülk sahipleri, hem yüzde 25 zam sınırına takılmıyor, hem de tahliye sorununu bertaraf ediyor. Öte yandan kiralık konut arzının sınırlı olduğu bu dönemde, kısa dönem kiralamadaki artış uzun dönem için ev arayan vatandaşları daha da zorluyor.
HER İLÇEDE VAR
Geçmiş yıllarda şehrin merkezi ilçelerinde turizm odaklı ilerleyen kısa dönem kiralama sektörü artık çok daha yaygın. İstanbul’un gelişen çeperlerinde dahi kısa dönem kiralık ilanları oldukça fazla. Mülk sahipleri, komisyon karşılığı bu tip kiralama yapan profesyonel şirketlerle ya da emlak ofisleri aracılığıyla kiracı arıyor. Günlük ve haftalık kiralamanın yanında aylık, üç aylık, altı aylık seçenekler de sunuluyor.
TALEP ARTTI
İstanbul Sancaktepe’de emlak ofisi sahibi Kaan Doğan, yüzde 25 sınırı sonrası kısa dönem kiralık sayısının artığını belirtti ve şunları söyledi: “Ev sahibinin tercihi artık kısa dönem. Çünkü tek müşteri ile uzun dönem için anlaşırsa yüzde 25 zam yapabilecek. Ancak kısa dönemde her yeni kiracıdan istediği rakamı talep edebiliyor. Senede birkaç ay boş kalsa da bunu göze alıyor” dedi. Şişli’de emlak danışmalığı yapan Ferhat Asgari de talebi şöyle anlattı: “Kimi mülk sahipleri kiracı ile uğraşmamak için kısa dönemi seçiyor. Zam sınırının yanında tahliye sürelerinin çok uzun olması da etkili. Deprem sonrası bölgede eski evlerinden taşınanlar eşyalarını da bıraktı ve kısa-orta dönem kiraya vermeye başladılar. Ancak fiyatlar çok yüksek. Şişli’de senelik olunca 19 bin lira olan aylık kira, aylık 40 bin liraya çıkıyor. Bu rakamlara doluluk yakalanması zor.”
'Kiraların dondurulması önerisi' Meclis'e iletildiGündemYABANCILAR KİRALIYOR
Halkalı bölgesinde çalışan emlak danışmanı Mahmut Manga da ev sahiplerinin yüzde 25 zam sınırını kabul etmediğini belirtti. Manga piyasayı şöyle anlattı: “Kira gelirini artırmak ve tek bir kiracıya bağlı kalmamak için kısa dönem kiralamayı seçenler var. Bir de son dönemde içinde kiracısı olan ev satılmıyor. Ev Sahibi uzun dönem kiracı gelirse istediğinde mülkünü satamayacağını biliyor. Hem kira sınırına takılmamak için hem de istediğinde satma özgürlüğü olsun diye alternatif kiralama modeline yöneliyor. Bölgemizde genelde üç-altı ay ya da bir yıl süreli kiracı isteniyor.” Başakşehir’de çalışan emlak danışmanı Berkay Murti ise ilçede günlük kiralamanın yaygın olduğunu söyledi. Mülk sahibi için bu yolun çok daha kârlı olduğunu belirten Murti, “Başakşehir’e yabancı ilgisi fazla. Gezmek için, sağlık turizmi için ya da akraba ziyaretine gelenler kısa dönem kiralık ev istiyor. Boş evi olan da günlük kiralamayı daha avantajlı buluyor.”
SIKI DENETİM GEREKLİ
Tüm Girişimci Emlak Müşavirleri (TÜGEM) Başkan Yardımcısı Mustafa Hakan Özelmacıklı, son iki yılda ülke genelinde günlük kiralık ilan sayısının yüzde 50 arttığını söyledi. Son aylarda da yüzde 25 zam sınırı nedeniyle dairesini kiraya vereceklerin eşyalı kısa dönem kiralama modeline yöneldiğini belirten Özelmacıklı, “Konut arzının yetersiz olması nedeniyle bu alandaki büyüme kiralık ev arayanlar için negatif bir durum. Bu nedenle dünyada Airbnb’ye yasak getiren ülkeler oldu.
Hürriyet'ten Gülistan Alagöz'ün haberine göre; Ülkemizde de hızla büyüyen kısa dönem kiralama sektörü için yasak değil ama sıkı denetim gerekli. Zorunlu olduğu halde maalesef biliyoruz ki kimlik bildirimi yapılmadan evler kiralanıyor. İşi yasal zeminine uygun yapanlar ancak yüzde 10-15 civarında” dedi. Özelmacıklı, Kira geliri için ev alanların yanı sıra, pandemi sonrası şehir değiştirenlerin, evi kentsel dönüşüme girme sürecinde olanların, gurbetçilerin ve kiracı konumundaki öğrencilerin kısa dönem kiralama modelini seçtiğini kaydetti.
VATAN PARTİSİ: KİRALAR 3 YIL DONDURULSUN
Vatan Partisi Genel Başkanı Doğu Perinçek, artan kira bedellerine yönelik çözüm yollarını yaptığı basın toplantısında açıklamıştı. Perinçek hazırlanan 10 maddelik kanun teklifinin Meclis'e de sunulduğunu belirtmişti.
Vatan Partisi'nin hazırladığı kira bedellerinin üç yıl süreyle dondurulmasına ve yeni kira sözleşmelerinin düzenlenmesine ilişkin kanun önerisi şu 10 maddede sunuldu:
** Vatan Partisi bütün ailelerin çağdaş ve güvenli konut ihtiyacını beş yıl içerisinde çözüme kavuşturacaktır. Herkese, sağlıklı, güvenli, depreme dayanıklı ve uygarca yaşayabileceği konut sağlanacaktır. Bu hedefe ulaşmak için konut yapımı planlanacak, kooperatifleşme desteklenecektir.
** Konut sorunu serbest piyasanın insafından kurtarılacak ve temel barınma hakkı kapsamında ele alınacak, bütün vatandaşlarımızın çağdaş ve güvenli barınma hakkı kamu eliyle sağlanacaktır.
** Mevcut kira sözleşmelerinde belirlenen kira bedelleri üç yıl için dondurulmuştur.
** Bu yasanın yürürlüğe girdiği tarihten başlayarak, yeni kira sözleşmeleri için tavan bedel uygulanır.
** Uygulama, kira bedellerinin dondurulduğu üç yıl içinde yapılacak yeni sözleşmeler için de geçerlidir.
‘KİRA TAVAN BEDELLERİNİ KİRA İZLEME KURULLARI BELİRLEYECEK’
** Kira tavan bedelleri ilçe belediyeleri bünyesinde kurulan Kira İzleme Kurulları tarafından belirlenir. Kira sözleşmeleri bu tavan bedelini aşacak şekilde düzenlenemez. Konut ve işyerlerinin metrekare birim kira tavan bedelleri şu kıstaslara göre sınıflandırılır: Arsa rayiç bedeli, bina yaşı, teknik özellikler, şerefiye.
** İlçe Belediye Kira İzleme Kurulları’nın belirlediği kira bedelleri, halkın yaşam koşullarını kolaylaştırmak ve ülke çapında uyum sağlamak amacıyla Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı bünyesinde oluşturulacak Kira İzleme Kurulu tarafından denetlenir.
** Kira bedellerine uygulanacak artış oranları Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Kira İzleme Kurulu tarafından yıllık olarak belirlenir.
** Kira bedellerinin dondurulduğu üç yılın sonunda, kira bedelleri ancak Kurullarca belirlenen tavan bedelin altında kalan konut ve işyerlerinde artırılabilir.
** Konut ve işyeri kira sözleşmeleri e-devlet uygulaması üzerinden kiralamaya taraf olanlardan biri tarafından kira sözleşmesinin düzenlendiği tarihten itibaren en geç yedi gün içinde Türkiye Cumhuriyeti Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bildirilir. Kira ödemeleri banka ya da PTT aracılığıyla yapılır. Resmî ve resmî olmayan farklı kira sözleşmelerinin saptanması durumunda sözleşmeye taraf olanlara sözleşmedeki yıllık kira bedelinin iki katı tutarında ceza uygulanır.
** Tapu harçları ve vergiler ikinci konuttan başlayarak artan oranda artırılır.
** Bu kanun, Resmî Gazete’de yayımlandığı tarihten itibaren yürürlüğe girer.
