Mısır üreticisini ithalat vurdu
Mısır hasadı başladı, üretici merakla fiyat bekliyordu ki 30 kuruşluk bir artışla şaşkına döndü. Her yıl Cumhurbaşkanı tarafından açıklanan fiyatı bu yıl TMO ilan etti. Geçen yıl kilogramı 5 lira 70 kuruş olarak açıklanan mısır fiyatı, bu yıl 6 lira olarak belirlendi
Sibel Koç Güven
Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO), 2023 sezonu mısır alım fiyatını ton başına 6 bin lira olarak açıkladı. Geçen yıl kilo başına 5 lira 70 kuruş açıklanan mısıra bu yıl sadece 30 kuruş artış verildi. Üretici ise fiyatı en az 8,5 lira olarak bekliyordu.
TMO tarafından yapılan açıklamada, 2023 yılı mısır üretiminin, 8,5 milyon ton olacağının tahmin edildiği belirtilerek, şunlar kaydedildi:
"TMO mısır alım fiyatı, ton başına 6 bin lira olarak belirlenmiştir. Çiftçi Kayıt Sistemi'ne kayıtlı üreticilerden, belgelerindeki üretim miktarının tamamı satın alınacaktır. TMO, Türkiye genelinde bulunan iş yerlerinde ve protokol imzalanan lisanslı depolarda mısır alım faaliyeti gösterecektir.”
‘KARARDAN DÖNÜN’
TMO’nun açıklamasına üreticilerden tepki geldi. Tarsus Ziraat Odası Başkanı Veyis Avcı, “Geçen yıl 5 bin 700 lira olan mısır fiyatına yüzde 5 zam verilmiş. Mazot 40 lira gübre 18 lira. İlaç ve tohumun yüzde 100 arttığı bir zam yağmuru altında çiftçiyi hiçe sayarak gözden çıkaran bu karardan dönülmesi gerektiğini başta milletin vekillerine ve yetkili makamlara buradan haykırıyorum. Çiftçimizi ezmeyin, ekmeğimizle oynamayın, bu yanlış karardan dönün. Çiftçi hakkını size helal etmiyor.” dedi. Şanlıurfa Ziraat Odaları İl Koordinasyon Kurulu Başkanı Hikmet İpar da “Biz, 9 lira beklerken açıklanan 6 lirayla çiftçi vuruldu. Şaka gibi... 30 kuruş vermek ‘ürünü bana getirmeyin’ demek. Umarım piyasada fiyat düşmez. TMO depoları zaten şu anda dolu. Bu rakam gerçekten çiftçiyi perişan eder.” dedi.
‘1 LİRA 30 KURUŞ PRİM’ ÇAĞRISI
Adana Ziraat Odaları İl Koordinasyon Kurulu Başkanı Mehmet Akın Doğan da şu değerlendirmeyi yaptı: “6 lirayı vermeselerdi daha iyiydi, sadaka verir gibi yüzde 5 verdiler. Mayıs ayında mısırın 1 kilogram maliyetini 5 bin 600 lira olarak belirledik. Şu anda hesap yapsak 8 lirayı bulur. Üretici şokta. Fındığa yüzde 60 fiyat artışı yapıldı, buğday 6 bin 450 liradan 8 bin 250 liraya çıktı. Mısır’a yüzde 5 verildi. Mısır ürün değil mi? Depolarda yer yok diye, almamak için bu fiyat uygulamasına gittiler. Yazık. Amaç tüccarın alması.”
Adana Çiftçiler Birliği Başkanı Mustafa Doğru da “Açıklanan mısır fiyatı hepimizi hayal kırıklığına uğrattı. Çiftçinin üretime devamı için kiloda 1 lira 30 kuruş prim açıklanmalıdır. Yoksa çiftçi, nişasta ve yem sektörünün insafına terk edilir.” dedi. Bursa Karacabey Ziraat Odası Başkanı Erhan Erdem, açıklanan rakamın kabul edilemeyeceğini belirterek, mısır müdahale alım fiyatının mutlaka üreticilerin beklentisi doğrultusunda revize edilmesi gerektiğini belirtti.
ELBİSTAN PATLAK MISIR ÜRETİMİNDE BİRİNCİ
Türkiye'de cin mısırı (patlak mısır) üretiminde önemli yere sahip olan ve ülkedeki tüketimin yüzde 80'ini karşılayan Kahramanmaraş'ın Elbistan ilçesinde hasada az bir süre kaldı.
Önceki yıllarda çiftçinin alternatif ürün olarak ekimine başladığı cin mısırı, bölgenin vazgeçilmez ürünü haline geldi. Bu yıl 60 bin dönüme patlak mısır ekildi. Bölgedeki elverişli iklim şartlarının mısıra lezzet ve yüksek patlama oranı kazandırdığını belirten Elbistan Ziraat Odası Başkanı Mehmet Ali Bulut, “Bu mısır yüzde 95 oranında patlıyor. Hava sıcaklığı gündüz 35, gece 15 derece oluyor. Hava şartlarından dolayı patlama oranı fazla, burada tuttu mısır, o yüzden de üretici tercih ediyor.” dedi.
Hayvan yemi olarak da mısır ürettiklerini belirten Bulut, Elbistan’ın Doğu Anadolu ve İç Anadolu ikliminde olduğundan dane mısır yetişmediğini, Kahramanmaraş’ın ise Akdeniz iklimi özelliği gösterdiğini ifade etti. Bulut, “Kahramanmaraş tarafında hububattan sonra her türlü mısır ekimi yapılıyor.” dedi. Devlet desteği ise bir tek dane mısıra yapılıyor. Patlak mısır ve yem için kullanılan mısırı, üretici esnafa satıyor. Mehmet Ali Bulut, girdi maliyetlerinin çok yükseldiğini belirterek, “Bir kilo buğdaya 1 litre mazot alamıyoruz artık.” dedi.
SÜREÇ 1.5 MİLYON TON İTHALATLA BAŞLADI
Sakarya Ziraat Odaları İl Koordinasyon Kurulu Başkanı Ali Şener Bayraktar, 6 lira olarak açıklanan mısır fiyatını kabul etmediklerini belirtti. Bayraktar, Aydınlık’a şu değerlendirmelerde bulundu: “Açıklanan fiyat kabul edilemez. Üreticinin maliyet enflasyonu belliyken böyle bir artışa akıllı bir sebeple bağlantı kurulması mümkün değil. Mutlak suretle fiyat revize edilmeli ya da mağduriyetin giderilmesi için üretici önemli desteklerle desteklenmeli. Bu fiyat serbest piyasada daha da düşer üretici ne borcunu ödeyebilir ne de geçinebilir.
‘PLANLAMAYA ZARAR VERİR’
Seçim öncesi sıfır gümrükle 1.5 milyon ton ithalat yapıldı. Sezona girerken böyle bir ithalatla her yerin mısırla doldurulması, arpa ve buğdayda da yüksek oranda ithalat yapılması ile alım kapasitesinin düşmesi, süreci hazırladı. Tarım Bakanlığı tarımsal planlama hazırlığı yapıyor. Açıklanan bu fiyat üreticinin planlamayla ilgili heyecanını da ortadan kaldırır. Siz üreticiye ülkenin ihtiyaç duyduğu ürünlerle ilgili bir yönlendirme yapmak istiyorsanız, üretimi planlamak istiyorsanız, üreticiye kazancı konusunda da güven oluşturmak zorundasınız.
‘ANAYASA’NIN BİZE VERDİĞİ HAKLARI KULLANACAĞIZ’
Bir tarafta düşük fiyat bir tarafta yapılan ithalat ve sezona stoklu girilmesi, tahribatı daha da büyük boyutlara taşıyacak. Bakanlık tarafından Tarımsal SİT alanı ilan edilen Sakarya Ovası’nda üreticinin önümüzdeki yıl kendi kendine yetmediğimiz mısır gibi bir ürünü değil fındık kavak gibi çok yıllık dikili ürünlere dönmesine sebep verir. Bu da ülke adına da çiftçi adına da büyük kayıp oluşturur. Üretme konusunda üreticiyi cezalandıran bir uygulama bu. Sakarya Ziraat Odaları olarak milletvekillerine tepkimizi ilettik, üreticilerimizden gelen talepleri de dikkate alarak Anayasa’nın bize verdiği hakları kullanarak gereğini yapacağız.”
