Mısırlı gazeteci Shibl Aydınlık’a konuştu: BRICS bizi Batı baskısından kurtaracak

Mısırlı gazeteci El Sayed Shibl Barakat, Devlet Başkanı Sisi’nin liderliğinde küllerinden yeniden doğmaya çalışan Mısır’ın güncel durumunu anlattı. Arap baharının yarattığı tahribatın ekonomik etkilerinin hala sürdüğünü ifade eden Shibl, Mısır’ın dolar hegemonyasından kurtulmak istediğini belirtti. Gazeteci Shibl, Türkiye’ye de mesaj vererek iki ülke arasında güvensizliği giderecek adımlara ihtiyaç olduğunu söyledi.

• Arap baharı bölgede birçok ülkeyi zor duruma soktu. Mısır’da da büyük olaylar yaşandı. O dönemden bu yana Mısır’da hayat nasıl?

Arap Baharı sırasında Mısır, Sina Yarımadası'nda yoğunlaşan ancak başkentte ve büyük merkezlerde meydana gelen terör operasyonları nedeniyle çok zor koşullar yaşadı. Bu durum devletin imkanlarını tüketen bir sürece neden oldu. Toplumun bir bütün olarak önü tıkandı ve kaynakları sınırlı olan bir ülkede daha fazla sorun birikmesine yol açtı.

Özellikle güvenlik eksikliği nedeniyle Mısır halkı şiddetli şoklara maruz kaldı. Bu yaşananlar, yatırımın azalmasına, üretim ve yeniden inşa faaliyetlerinin durmasına neden oldu. Buna ek olarak, tüm aşırılık yanlılarına, mezhepçilere, modern karşıtı fikirlere sahip olanlara, ortaya çıkma ve toplumun birliği ve barışını tehdit etme fırsatı doğdu.

Öte yandan Mısır, Uluslararası Para Fonu'nun (IMF) ajandası nedeniyle baskı altındaydı. IMF’ye bağlılık, ulusal paranın sürekli değer kaybetmesine neden oldu. Fiyatlar yükseldi ve vatandaşların şikâyet sesleri arttı. Bugün Mısır ekonomik sorunlarla karşı karşıya. Fiyatlar artmaya devam ediyor ve hükümet ücretleri artırmak için çalışsa da ücretler bu değişime ayak uyduramıyor. Bu, devleti ve vatandaşları ilgilendiren en önemli mesele. İnanıyorum ki, ücretlerin artmasını sağlayabilecek en önemli adım, siyasi sistemin popülaritesinde, fiyatları kontrol etme kabiliyetinde yatmaktadır. Bu da hükümeti IMF’in sürekli baskısını reddetmeye ve para birimini yeniden dalgalandırmaktan kaçınmaya ya da ekonomiye zarar veren bu süreci geciktirmeye sevk etmiştir.

İHVAN SELEFİLERLE İŞBİRLİĞİ YAPTI

• Arap Baharında aşırılık yanlıları, mezhepçiler ve modern karşıtı fikirlilerden bahsettiniz. Bu bahsettiğiniz İhvan-ı Müslimin hareketi midir? Mısır’ın bu fikirlerle mücadelesi nasıl ilerliyor?

İhvan-ı Müslimin, fanatizm ve din ticareti yapan bir hareket. Ülkeyi yönettiği dönemde ne kadar başarısız olduklarını kamuoyu görmüş oldu. Ülke yönetmekle ilgili yeterli esnekliğe sahip değiller. İhvan hareketi, geniş siyasi ve halk kesimleriyle büyük bir mücadeleye girdi. Eski Mısır Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek'in görevden alınma yöntemine benzer bir şekilde iktidardan uzaklaştırıldılar. Bugün ülkede yeni kararları kabul etmeyerek fanatik gösteriler, sabotaj ve trafiği engelleme eylemlerine başvurarak şiddeti ve gerilimi tırmandırmaya çalışıyorlar. Ayrıca bu örgüt tekfir ve şiddete dayalı değişim temelli, DEAŞ gibi Selefi hareketlerle işbirliği yaptı. Askeri kurumlarla mücadeleye girdi ve Sina'da, Kahire’de ve bazı büyük şehirlerde terör operasyonları görmeye başladık. Lakin bu yaşananlar grup için sonun başlangıcıydı.

Çünkü destekçilerinin çoğunu kaybetti. Mısır ordusu baskın geldi ve bugün kuşatıldılar.

DOLAR HEGEMONYASINDAN KURTULMAYA ÇALIŞIYORUZ

• Mısır'ın Ukrayna'ya silah göndermediğini duyduk. ABD'ye baskılarına taviz vermedi. Mısır tarafsız olduğunu beyan etmiş olsa da bu durum Rusya'nın lehine. Bu durumu nasıl yorumluyorsunuz?

Mısır, büyük bir ekonomik krizin ortasında. Bu sebeple böyle bir meseleye dahil olma lüksüne sahip değil. Bundan dolayı, büyük sorunlardan kaçınmaya çalışarak ve çatışan taraflardan herhangi birini kaybetmemek için bu tür meselelere karşı her zaman tarafsız kalmaya çalışıyor.

Ülkemiz, BM’de Rusya'nın Ukrayna'yı işgaline karşı oy kullanmıştı. Bu tutumunun hiçbir şekilde Batılı güçlerle aynı çizgide olmak anlamına gelmediğine dair güvence vermek için Rusya'ya yönelik çeşitli açıklamalar yaptı. Aynı şekilde Mısır, BRICS örgütüne katılmayı planlıyor ve doların hegemonyasından kurtulmak için her türlü yolu arıyor. Bu nedenle Moskova ve Pekin ile daha güçlü ilişkiler arıyor ve bu genel olarak bölge ülkelerinin, hatta uzun süre önce Batı'nın müttefiki olan Körfez ülkelerinin yöneldiği çizgi haline geldi.

Toparlarsak, uluslararası düzeyde Mısır, büyük ittifaklara dahil olmadan dengeyi sağlamak ve çıkarlarını göz önünde bulundurmak istiyor. Ancak ekonomik baskılar on yıllardır onu uluslararası konularda Körfez ülkelerinin vizyonuna uymaya zorluyor ve bu da onu ABD ile yakınlaşmaya itiyordu. Şimdi dünya değişiyor. Rusya, Çin ve İran da yükselişte. Bu da Batı'nın Arap Yarımadası'ndaki geleneksel müttefiklerini göreceli bir şekilde de olsa pozisyonlarını değiştirmeye itti. Bu kesinlikle Mısır'ı etkiliyor ve ona uluslararası işlemlerde daha fazla özgürlük sağlıyor.

MISIR HALKI BRICS’E OLUMLU

• Mısır’da BRICS’ten üyelik daveti alan ülkeler arasında. Özellikle BRICS’in milli paralarla ticaret hamlesi, gelişmekte olan ülkeler için fırsat olarak görüşüyor. BRICS’in Mısır’a faydası ne olacaktır? Mısır kamuoyunda BRICS daveti nasıl karşılandı? Ayrıca, tarafsız olduğunu beyan etse de Mısır’ın Atlantik'te değil Asya bloğunda (ittifakında) olduğunu söyleyebilir miyiz?

En önemli unsur BRICS ülkelerinin ekonomiye yardımcı olması ve fiyatları dolara bağlamaktan uzaklaşarak emtia fiyatlarını düşürmek için çalışmasıdır. Özellikle ithalat ve ihracatta yerel para birimlerinin benimsenmesi durumunda Mısır, BRICS örgütüne katılmaktan büyük fayda görecektir. Çünkü bu dolara olan talebi azaltacaktır. Mısır'ın dolar elde etmede büyük sorunlarla karşı karşıya olduğu bilinmektedir. Mısır'ın ödemekle yükümlü olduğu borçları da var. Bu borçların dolar olması meseleyi daha da zorlaştırıyor. Bu nedenle doların hegemonyasından kurtulmaya yönelik BRICS projeleri Mısır'ın en önemli kazanımı. Ayrıca Mısır'ın BRICS örgütüne katılmasıyla birlikte Çin ve Rusya gibi bugün dünyada büyük bir konuma sahip olan yeni uluslararası müttefikler kazanıyor. Bu da Mısır'a uluslararası politika alanında Batı'nın baskılarından uzakta daha geniş bir hareket alanı sağladığı için çok önemli bir şey.
Mısır halkı da BRICS grubuna karşı son derece olumlu bir tutum sergilemekte. Ülkelerinin Batı'nın diktalarından kurtulup yeni bir dünya elde etmesini sağlayacak herhangi bir küresel bloğa katılmasını memnuniyetle karşılamaktadır.

Tüm bunlara rağmen Mısır hükümeti son tutumunu dış politikasında kapsamlı bir değişim olarak sunmayı tercih etmedi. Aksine, Kahire Batı'ya olumlu mesajlar göndermeye hevesli. Çünkü Kahire'nin bugün istediği şey ekonomik krizi atlatmak ve bazı uluslararası kazanımlar elde etmekten başka bir şey değil ancak yaklaşık elli yıldır uygulanan “dikkatli hareket etme ve büyük maceralara karışmama” politikası ışığında...