Mutant virüse karşı bölgesel karantina

Köy okullarında yüz yüze eğitim başlıyor. Mutasyonlu virüsün yayılımından endişe eden uzmanlar il hıfzıssıhha kurullarına büyük sorumluluk düştüğünü ifade ediyor. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. İsmail Balık ve Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Faruk Aydın, mutasyonların hastane yükünü ve ölümleri artırabileceğine dikkat çekti. Balık, "Bölgesel karantina ve şehirlerarası kısıtlamalar olabilir. Köylerin kontrol altında tutulması daha kolay olacağı için eğitimin başlaması doğru bir karar, şehirler için mutasyonları biraz daha izlememiz gerekiyor" dedi.

ELDEKİ AŞILAR HIZLA YAPILMALI

Mutant virüs Türkiye’de 33 ilde saptandı. Uzmanlar, mutant virüsün yayılmasını önlemek için tedbir alınması gerektiğini ifade ediyor. Prof. Dr. İsmail Balık, mutant virüsün yayılmasına fırsat vermeden aşının hızla yapılması ve aynı zamanda da yayılmayı önleyici tedbirler alınması gerektiğini söyledi. Yerinde karar döneminde il hıfzıssıhha kurullarına daha öncelikli sorumluluk düştüğünü ifade eden Balık şöyle konuştu: “Aşı yaygın bir şekilde yapılana kadar her türlü önlemi almamız gerekiyor. Elimizdeki aşıları çok hızla yapmalıyız. Ekonomik nedenlerle tam kapanma mümkün olmayabilir o zaman kurallara daha sıkı uymak durumundayız. Eskiden tek maske kullanıyorsak şimdi özellikle kalabalıkta iki maske kullanacağız, eskiden mesafemiz 1.5 metre ise şimdi en az 2 metre mesafeli olacağız. Kalabalık ortamlara girmeyeceğiz, girmek zorundaysak da eskiden 15 dakika kalıyorsak artık 5 dakikadan fazla kalmayacağız. İngiliz varyantı, belli bir seviyeye ulaşana kadar yayılma hızını hissettirmiyor. Sonra çığ etkisi yaratıyor. İngiltere’de üçüncü dalgaya neden oldu. Sağlık sistemi kilitlendi, Hollanda’da yoğun bakımlar yetersiz hale geldi. Özellikle büyükşehirlerde yayılması halinde tam kapatmaya gitmek zorunda kalabiliriz. Bunun için il pandemi kurulları kümelenme olan yerleri tespit edip, o bölgelerde katı karantina tedbirleri uygulayabilir. Bunun nedenlerini de halka iyi anlatmak gerekiyor. Karantinanın psikolojik, sosyolojik sonuçları olacaktır. Büyükşehirlerde de tam kapanmaya gidilemediği için çalışma saatlerinin kademelendirilmesi seçeneği daha iyi uygulanabilir. Ofislerde, fabrikalarda yoğunluk azaltılır. Buralarda oluşacak yoğunluk, günlük vakaların 20 binlere, 30 binlere çıkmasına neden olabilir. Küçük yörelerde tam kapatmalara gidilebilir. Vaka görülen yerlerden seyahat kısıtlaması olmalı, giriş çıkışlar engellenmeli. Bir yıldır salgınla mücadele ediyoruz. Ama halka, bu bir yıldakinden daha farklı bir tablo ile karşı karşıya olduğumuzu anlatmalıyız. Günlük vaka sayısı 10 binlerin altında düştü ve gevşeme görüyoruz. Mutasyon riskinin de olduğunu görerek daha tedbirli olmak zorundayız.” Köylerde yüz yüze eğitimin başlamasının salgının seyrini büyük oranda etkilemeyeceğini söyleyen Prof. Dr. Balık okulların açılmasıyla ilgili de konuştu: “Köy okullarını açılmasıyla oluşabilecek bir enfeksiyonun yayılması ülke genelini etkilemez. Vakaların olduğu yerlerde giriş çıkışı engellemek yeterli olur, köyler daha kontrol altında tutulabilir, karantina kuralları uygulanabilir. Köylerde eğitimin başlamasını destekliyorum. Okullarda, sınıfların yoğunluğu seyreltilmeli. Çocuklar, öğretmenlerinin önerilerini ciddiye alıyorlar. Okullar bu nedenle çok riskli olmayabilir. Ancak şehirlerde yüz yüze eğitime geçmek için biraz daha mutasyonların seyrini izlemek gerekiyor.”

GİRİŞ ÇIKIŞ KONTROL ALTINDA TUTULMALI

İl hıfzıssıhha kurullarının 100 bin kişideki pozitiflik oranının 40’ın üzerinde olması halinde önlemleri arttıracağı ifade ediliyor. Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Faruk Aydın da, “Sağlık Bakanlığı, mahalle ve köylerde vaka sayılarını, hangi mahalleden çıkan çocuğun hangi okula gittiğine ilişkin verilere hakim olmalı. Bir okula enfekte olan bölgeden öğrenci geliyor mu? Buna ilişkin sorgulama yapılmalı. Okulların açılması konusunda acele etmemek gerekiyor” dedi. Aydın, HES kodları aracılığıyla şehirlere giriş çıkışın sıkı kontrol altında tutulması gerektiğini de söyledi.

AŞI, MUTANTTA DA AĞIR ENFEKSİYONDAN KORUYOR

Prof. Dr. İsmail Balık, 65 yaş üstü vatandaşlarda aşıya ilgilinin çok yüksek oranda olduğunu söyledi. Balık, “Yaş aralığı düştükçe aşıyla ilgili tereddütlerin ve isteksizliğin arttığını görüyoruz. Dünya’da 150 milyon kişi aşılandı ve aşının hiçbir önemli riski yok. İsrail, yüzde 70’i aşıladı, salgının hızında önemli bir gerileme oldu. Mutant virüs, gençlerde de ağır hastalık yapabiliyor. Aşı, mutantta da ağır enfeksiyondan koruyor” dedi.

TANIMLANAMAYAN VARYANTLAR TAKİP EDİLMELİ

Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Faruk Aydın, mutasyonların Kovid-19’a bilinen etkilerini anlattı:

“Ülkemizde de saptanan her üç mutasyon da daha kolay bulaşabilme yeteneği kazandı, daha kısa sürede ve daha az virüsle, daha uzak mesafeden bulaşabiliyor. Kolay bulaşmayı önlemek için maskeyi doğru şekilde takmalıyız, çift maske takılabilir. Küçük gruplarla zorunlu olarak bir araya geldiğimizde eskiden 15 dakikaya izin veriliyordu. Şimdi en fazla 10 dakika bir arada olabiliriz. Kapalı alanların havalandırılması mutlaka sağlanmalı. Bulaş zincirini kırmak gerekiyor. Bulaştığı sürece mutasyon yapmaya yatkın. Bunu engellemeli ve mutasyon yapmasına fırsat vermemeliyiz.”

Tanımlanamayan mutasyonların da takip edilmesi gerektiğini ifade eden Aydın sözlerine şöyle devam etti: “Özellikle çoban ateşi şeklinde başlayıp büyüyen salgın merkezleri oluyor. Buralarda mutlaka mutasyon analizleri yapılmalı. Pozitif vakalarda, yüksek virüs yükü olan hastalara mutasyon analizi yapılıyor. Sağlık Bakanlığı 81 ile mutasyonu tanıyan kitler gönderdi. Bu kitler mutasyonu tanıyabiliyor. Bilinmeyen bir mutasyon olması halinde gen analizi yapılıyor. Mutasyonlu virüs bulununca çevresi de takip altına alınıyor. Bu hastalar, 10 gün karantina altına alınıyor. 2 gün aralıkla test yapılarak negatif sonuç alındığı zaman karantina sona eriyor. Bilmediğimiz mutasyonları, iyi izlememiz gerekiyor. Temel olarak, virüsü aramızda barındırmamamız gerekiyor ki mutasyon yapmasın, herkes kendini koruyacak ve bulaşmasını önleyecek onun için daha sıkı önlem almamız gerekiyor.”

ANTİKOR TESTİNE GEREKSİZ PARA VERMEYİN

Aşı sonrası antikor düzeyinin ölçülmesinin gereksiz bir uygulama olduğunu söyleyen Balık, “Testlerin bir kısmı aşı ile oluşan antikoru ölçemiyor. Vatandaş aşıdan sonra test oluyor, antikor düzeyinin düşük olduğunu görüyor ve yanılıyor. Antikorun olmaması aşının korumadığı anlamına gelmiyor. Faz 3 çalışmasında da bu görüldü. Vatandaşın yüksek ücretlerle bu testleri yaptırmasına gerek yok” dedi.

MASKEYE DİKKAT!

Prof. Dr. Faruk Aydın, vatandaşlara kullandıkları maskeyi kontrol etmelerini önerdi. “Bir paket maske aldığımızda içinden bir tanesini keserek üç katmanı kontrol etmeliyiz. Dıştakiler suya dayanıklı kumaştan ortadaki katman ise filtre özellikli olmalı. Paketin üzerindeki kare kod da kontrol edilebilir.”

ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİNE İHTİYAÇ VAR

Prof. Dr. Faruk Aydın, virüsün ülke, sosyoekonomik durum ayrımı yapmadığına dikkat çekerek bütün dünyanın ortak mücadele etmesi gerektiğini söyledi. “En başından dünya ülkeleri bir platform kurarak ortak mücadele yürütemedi. Bu ciddi bir eksiklik. Tehlike ortaktı, ortak strateji oluşturabilmeliydik. Türkiye de burada geride kaldı. Türkiye bunun liderliğini yapabilirdi. Ülke içinde de aynı şekilde tüm sektörler dayanışma halinde, yardımlaşarak bu mücadeleyi yürütmeli. Virüs bizden önde gidiyor. Aşı konusunda da işler kapitalist anlayışla ilerledi. Devletler, bu işi birlikte ele almalıydı.”