Mutasyon aile içi bulaşı artırdı

Sağlık Bakanlığı, son 7 günde illerde 100 bin kişiye düşen vaka sayılarını açıkladı. Geçen haftaya göre 70 ilde artış görüldü. Düşük riskli illerdeki artış da dikkat çekti. Bazı illerde son 7 günde vaka sayıları ikiye katlandı. Sağlık Bakanlığı Toplumda Salgın Yönetimi Bilim Kurulu üyesi ve Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Deniz Çalışkan, normalleşme ve mutasyonlu virüsün etkisi ile bazı illerde vakaların katlandığını belirtti. Çalışkan, “Artış olan illerde hıfzıssıhha kurulları önlem almalı” dedi.

13-19 Mart günleri arasında 11 ilde vaka sayıları düştü. Bunlar, Afyonkarahisar, Burdur, Gümüşhane, Hatay, Kırıkkale, Mardin, Mersin, Muş, Osmaniye, Sinop oldu. Düşük riskli illerde de artış olması dikkat çekti. Bu hafta 100 bin nüfusa düşen vaka sayısının en düşük olduğu il 8,18 ile Şırnak en yüksek olduğu il ise 508,07 ile Samsun oldu. İstanbul’da son 5 haftadır devam eden artış eğilimi değişmedi. İstanbul’da yüz bin nüfusa düşen vaka sayısı 178,25’ten 251,12’ye yükseldi. Ankara’da yüz bin nüfusa düşen vaka sayısı 68,53’ten 107,99’a 78,57’den 111,41’e çıktı.

EN DÜŞÜK RİSKLİ İLDE 7 KAT ARTIŞ

Düşük riskli iller olan Ağrı, Hakkari ve Şırnak’ta son bir haftada iki kat artış yaşandı. Çankırı’da 100 bin nüfusa düşen vaka oranı 47,29’dan 122,64’e, Elazığ’da 29,5’ten 80,11’e, Erzincan’da 53,75’ten 124,13’e çıkarak neredeyse üç kat arttı. Geçen hafta nüfusuna göre en düşük vaka oranına sahip olan Siirt’te vaka sayıları 7 kat artışla 2,11’den 14,2’ye yükseldi.

‘İLLER ÖNLEM ALMALI’

Bu hafta vaka sayısının en yoğun olduğu 5 il, Samsun, Giresun, Sinop, Balıkesir ve Yalova en düşük olduğu 5 il ise Şırnak, Siirt, Hakkari, Mardin ve Şanlıurfa oldu. Vaka sayısının düştüğü illerde düşüşün çok yüksek oranlarda olmadığı görüldü. En fazla düşüş yüz bin nüfusta 345,56’dan 309,06’yla inen Sinop’ta ve 137,61’den 105,15’e inen Gümüşhane’de yaşandı.

Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Deniz Çalışkan, artan vaka sayıları ile ilgili Aydınlık’a konuştu: “Kontrollü sosyal yaşamın kontrolsüz davranışları sayılara yansıdı. İngiliz mutasyonunun etkisi ile vaka sayısı daha da artıyor. Mutasyon aile içi bulaşı artırdı. Üçte bir oranındaki aile için bulaş yüzde 50’ye çıktı. Bir eve girdiğinde herkese bulaştığını görüyoruz. Hele evdeki bir kişi dış ortamla temas halindeyse sayı ikiden dörde, dörtten sekize katlanarak artıyor. Bu nedenle mutasyon söz konusu ise evde uygun ortam yoksa, riskli kişiler varsa, izolasyonu yurt gibi özel birimlerde sağlamaya çalışıyoruz. Vaka sayılarındaki artış ağır vaka artışına paralel değildi. Ancak şimdi yoğun bakım doluluk oranlarında ve vefat sayılarında artış oldu. Test pozitiflik oranında eşik değerimiz yüzde 7’dir. Şuanda Türkiye ortalaması yüzde 11’lerde. Pazartesiden itibaren vaka sayısının katlanarak arttığı illerde il hıfzıssıhha kurullarında önlem alınmalı.”

VİRÜS ZAYIFLADI

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca Koronavirüs Bilim Kurulu toplantısının ardından yaptığı açıklamada “Mutant virüsler, daha zayıf fakat daha kolay bulaşıyorlar” ifadesini kullandı. Prof. Dr. Çalışkan’a virüsün zayıflamasının ne anlama geldiğini sorduk: “Hastalığın şiddeti azaldı ama bulaştırıcılığı çoğaldığı için vaka sayısı arttı. 65 yaş üstü büyüklerimiz ikinci doz aşıları oldu. Mutasyonlu virüsün bize geç gelişi ve o esnada aşılama yapabilmenin avantajını yaşıyoruz. 65 yaş grubunda aşılamada gecikmiş olsaydık vaka sayılarımız 100 binlere çıkacaktı. Mutasyon ülkemize girdiğinde günlük vaka sayımız 10 binler civarındaydı, üçe katlanacağını düşünüyorum. Günlük vaka sayısı 30 binlere kadar çıkacaktır. Önlemlere devam etmeliyiz. Kalabalıktan, kapalı ve kötü havalandırması olan yerlerden uzak durmalıyız. Bu tür ortamlarda duyarlı bir bireyin mutasyonlu virüse yakalanmaması mümkün değil. Kapalı ortamda çift maske takılmalı. ABD ve bazı ülkelerde açık havada maskesiz uygulamalar başladı. Bizim için henüz erken. Aşılamanın belli bir aşamaya geldiği yaz aylarında olabilir ama şuanda açık havada da maske takmalıyız.”