Mutasyon çok büyük değişim getirmez

Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Gülhane Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji ve Tıbbi Viroloji Uzmanı Doç. Dr. Fatih Şahiner, koronavirüste görülen mutasyonlara ilişkin açıklamalarda bulundu. Koronavirüslerin insanları enfekte eden RNA virüsleri arasında mutasyon düzletme özelliğine sahip tek virüs ailesi olduğunu anlatan Şahiner, "Yani mutasyon oranı sınırlı, çok büyük değişiklikler beklenmemeli. Bu özelliği nedeniyle enfeksiyon yapma kabiliyeti olan (inaktive edilmemiş) virüs aşılarında bu düzeltici gen bölgesi çıkarılıyor. Sonuç olarak, evet mutasyon var ama belirli kurallar ve sınırlar çerçevesinde olağan bir şekilde seyrediyor" dedi. Şahiner, oluşan her mutasyonun hastalık şiddetini veya bulaştırıcılığı etkilemediğini vurgulayarak, şunları kaydetti: "Diyelim iki kat daha bulaşıcı bir varyant ortaya çıktı ve bu virüs de bir süre sonra mutasyona uğruyor. İki adım ileri bir adım geri ama 100 adım ileri 100 adım geri değil."

OLASILIK İFADE EDİLİYOR

Şahiner, mutasyona ilişkin yüzde 70 daha bulaşıcı açıklamalarına da temkinli. “Eğer bulaştırıcılık katsayısının (R0) 1,0 iken 1,7 olması gibi bir durumdan bahsediliyorsa bunu viral mutasyona bağlamak çok zor, hatta imkansız. Hem Türkiye'de hem Çin'de hem de diğer birçok ülkede salgının belirli dönemlerinde alınan önlemlere ve toplumsal farkındalığa bağlı olarak R0 değerinin 0,7 ile 7 arasında 10 kat kadar değiştiğini gördük. Virüs 10 kat bulaştırıcılık sergileyen bir mutasyon göstermedi, önlemler bulaşı 10 kat azalttı veya tam tersi. Deneysel koşullarda yapılan iki ayrı çalışmada 2003 SARS ve Kovid-19 kıyaslandığında, çalışmalardan birinde Kovid-19'u 10 kat, biri 20 kat daha bulaştırıcı buluyor. Böyle olunca yüzde 70 daha bulaşıcı tabiri sadece bir ölçümü ifade ediyor. Bu yüzde 70 artan bulaştırıcılığın nasıl ölçüldüğüne dair hiçbir data yok sadece olabilirlik ifade ediliyor.” Şahiner, aşı kullanımıyla birlikte virüsün belirli varyantlarının seçilime uğrayabileceğini söyledi. Herkesin maske kullanması, fiziksel mesafeye dikkat etmesi, kalabalık ortamlardan kaçınması ve hijyene özen göstermesi gerektiğini anlatan Şahiner, bireysel korunmanın aynı zamanda toplumsal korunma için de büyük önem taşıdığını kaydetti.